Recenzja książki: Waldorfski program nauczania
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Datująca się na początek XX wieku szkoła waldorfska pod wieloma względami różni się od szkół innego typu. Żywiąc przekonanie, że w procesie kształcenia powinny być zaangażowane wszystkie siły wewnętrzne ucznia, zaprasza każde dziecko, niezależnie od stopnia posiadanych przez nie zdolności i umiejętności. Książka przybliża czytelnikowi specjalistyczny program nauczania opracowany przez pochodzących z wielu krajów przedstawicieli szkół waldorfskich.
Opierając się na zadaniach tego typu edukacji, autorzy analizują rolę nauczyciela w odniesieniu do dzieci zasilających poszczególne grupy wiekowe. Szczegółowy opis kolejno następujących po sobie etapów rozwojowych znajduje odzwierciedlenie w konkretnych działaniach pedagogów, zajmujących się równocześnie wychowywaniem i nauczaniem. Omawiany w książce „Waldorfski program nauczania” koncentruje się głównie na uczniach szkoły podstawowej oraz średniej (dzieci w wieku od 6 do 14 lat oraz od 15 do 18).
Podkreślając znaczenie rytmu w nauczaniu, autorzy przybliżają czytelnikowi cechy charakterystyczne prowadzonych lekcji, zasady uczenia się etapami oraz ewaluacji i oceniania. Systematyczna współpraca rodziców i nauczycieli, doskonalenie procesu nauczania, a także odpowiedzialne podejście do przydzielonych obowiązków, ma zasadniczy i bezpośredni wpływ na stałe podnoszenie jakości kształcenia w szkole waldorfskiej.
Powyższy wstęp prowadzi do części zasadniczej opracowania, koncentrującej się na programie horyzontalnym oraz wertykalnym. Pierwszy z nich integruje wszystkie przedmioty nauczania, które w sposób interdyscyplinarny zaspokajają potrzeby dzieci w danym wieku, drugi natomiast pokazuje, jak każdy przedmiot rozwija się z roku na rok, systematycznie przez kolejne grupy wiekowe. Pojawiające się każdorazowo cele służą rozwijaniu umiejętności, których zdobywanie rozpoczęło się w poprzednim roku nauki. Proponowane treści lekcyjne oraz dołączone wskazówki i techniki pracy z dziećmi ułatwiają osiągnięcie zamierzonych efektów.
Książka „Waldorfski program nauczania” przeznaczona jest przede wszystkim dla rodziców, stojących przed problemem posłania swojego dziecka do odpowiedniej placówki oświatowej. Jednak trudnym do pokonania wydaje się być fakt niewielkiej ilości przedszkoli i szkół kształcących opisywaną metodą (Warszawa, Kraków, Bielsko-Biała, Poznań i Olsztyn). Z porad autorów mogą skorzystać również nauczyciele, by udoskonalić prowadzone przez siebie zajęcia. Napisana językiem specjalistycznym zostanie całkowicie zrozumiana przez zainteresowanych. Zamieszczona w książce bardzo bogata bibliografia obejmuje literaturę podmiotową i przedmiotową, zawierającą prace w języku angielskim. Czytelnik pragnący pogłębić swoją wiedzę w omawianym zakresie, znajdzie wykaz tytułów (w języku polskim) aktualnie możliwych do nabycia, a także zapowiedzi wydawniczych. Pozostaje już tylko życzyć owocnej pracy tym, którzy zdecydują się skorzystać z omówionej pozycji.
