Recenzja książki: Walczyły w cieniu mężczyzn
Recenzuje: Adrianna Michalewska
Walczyły w cieniu mężczyzn
Wojnę wygrywa się nie siłą, ale siłą i taktyką. Gdy nazistowskie Niemcy rozpętały w Europie piekło, Winston Churchill podjął decyzję, która zmieniła losy świata. W 1940 roku wydał rozkaz „podpalenia Europy”. Miała to zrobić Special Operation Executive (SOE), jednostka cieni, wyjątkowa służba wywiadowcza, działająca na niespotykaną skalę. Pół roku po ataku na Pearl Harbour, prezydent USA Franklin Delano Roosevelt powołał Office of Strategic Services (OSS). Te dwie jednostki, współpracując ze sobą, dokonały niemożliwego. Prowadząc działalność szpiegowską i dywersyjną na terenie wroga, znacząco skróciły czas wojny. Olbrzymią rolę w pracach obu formacji odegrały kobiety – te bardzo młode i nieco starsze. Z uwagi na działania wojenne obecność nieumundurowanym mężczyzn na terenie okupowanych terytoriów wydawałaby się podejrzana. Co innego kobiety. Świetnie wyszkolone, znające po kilka języków, potrafiły się posługiwać każdym rodzajem broni, zabijały i prowadziły oddziały partyzanckie. Pozyskiwały tajne informacje i przesyłały je za pomocą radiostacji do Wielkiej Brytanii. Zajmowały się przerzutem broni na wielką skalę, wywoziły ludzi z zagrożonych miejsc i organizowały lotniska przeznaczone do zrzutów spadochronowych. Walczyły bezlitośnie, w niczym nie ustępując mężczyznom.
Na polecenie Churchilla rekrutowano kobiety i mężczyzn z całej okupowanej Europy. Wymogiem była chęć uczenia się, skłonność do poświęcenia się sprawie i znajomość francuskiego. Wśród pozyskanych agentek były, oczywiście, Francuzki, Amerykanki, Hinduska i Polka. Kobieta, której życie posłużyło do niejednego wątku w filmach szpiegowskich. Krystyna Skarbek, genialna poliglotka, osoba, której urok pozwolił na uwodzenie wrogów i łamanie niejednej tajemnicy. To ona stała się wzorem dla Iana Fleminga, twórcy postaci Jamesa Bonda, dla stworzenia znanej z „Casino Royale” demonicznej i pięknej Vesper Lynd. Skarbek podobno uwiodła samego Fleminga. A może po prostu była tak piękna i fascynująca, że ten nie potrafił się jej oprzeć?
Historia działań agentek SOE i OSS to pasjonująca opowieść o kobietach-wojowniczkach. Niezwykłe jest to, że oglądając ich zdjęcia, widzimy delikatne, subtelne, bardzo piękne osoby. W niczym nie przypominają terrorystek, szpiegów, podkładaczy bomb, bezlitosnych zabójczyń. Aż trudno uwierzyć, że te często filigranowe kobiety potrafiły podrzynać wrogowi gardło bez mrugnięcia okiem.
Porywająca historia opisana w książce opiera się na prawdziwych informacjach. W Imperial War Museum w Londynie i w archiwum Biura Służb Strategicznych w Waszyngtonie do dzisiaj przechowywane są setki godzin nagrań, obejmujących wspomnienia prawie wszystkich szpiegów SOE i OSS. Uzupełnione przez dane przechowywane w Berlinie, uświadamiają nam, jaką rolę odegrali szpiedzy obu płci podczas szarpiącej nerwy wojny wywiadów. Spisane w wydanej przez Bellonę pozycji Walczyły w cieniu mężczyzn, ułożyły się w prawdziwie przejmującą historię, która przewyższa wszelkie znane historie sensacyjne.
Powojenne losy agentek SOE były tak różne, jak różne było ich pochodzenie. Odznaczone wieloma najwyższymi odznaczeniami państwowymi – zarówno brytyjskimi, jak i francuskimi czy amerykańskimi, nie zawsze potrafiły znaleźć sobie miejsce w czasie pokoju. Nie zawsze były też potrzebne, choć przecież zakończenie II wojny światowej nie oznaczało zakończenia wojny szpiegów. Żelazna kurtyna rozpoczęła nowy etap w rozwoju tej dziedziny walki. Jednakże wraz z odejściem Churchilla zmieniła się sytuacja i byli agenci znaleźli się już w całkiem innej sytuacji.
Serdecznie polecam. Pozycja obowiązkowa.
