Recenzja książki: Uczeń z wadą słuchu w szkole ogólnodostępnej Podstawy metodyki nauczania języków obcych

Do you speak…?

Ewolucja poglądów na temat możliwości kształcenia uczniów z niepełnosprawnością różnego typu sprawia, że coraz częściej środowiskiem edukacji staje się dla nich szkoła. Nie można zignorować faktu, że niepełnosprawności te, jak na przykład wada słuchu, stwarzają pewne utrudnienia w nauce, szczególnie - w nauce języków. Wykorzystywanie resztek słuchowych czy sposobów kompensowania deficytu słuchu są sprawą indywidualną, ale tak naprawdę w procesie kształtowania kompetencji językowych ogromną rolę odgrywa otoczenie dziecka i rodzaj wsparcia otrzymywanego od bliskich osób.

W dzisiejszych czasach opanowanie podstaw komunikacji w języku obcym jest konieczne do społecznego funkcjonowania - od zawierania przyjaźni poczynając, na ścieżce kariery zawodowej kończąc. W przypadku osób z wadami słuchu nauka języka obcego spełnia dodatkowe zadania - rozwija kompetencje w języku obcym, ale także umiejętność uczenia się czy uwrażliwia na funkcjonowanie w językach. Niezmiernie ważne jest tu podejście nauczyciela i jego umiejętności, a także doświadczenie w pracy z uczniem niepełnosprawnym słuchowo. Wsparciem w tym zakresie mogą służyć publikacje na ten temat, w tym opracowanie Ewy Domagały-Zyśk i Katarzyny Karpińskiej-Szaj, opublikowane nakładem Oficyny Wydawniczej Impuls.

Książka Uczeń z wadą słuchu w szkole ogólnodostępnej to podstawy metodyki, adresowane przede wszystkim do czynnych i przyszłych nauczycieli, ale z pewnością będą one cenną lekturą dla wszystkich, którzy komunikują się z dziećmi z wadą słuchu. Autorki za cel postawiły sobie udowodnienie, że przy spełnieniu określonych warunków oraz w atmosferze wsparcia i życzliwości wyzwanie, jakim jest nauczanie języka obcego w szkole, w tym w klasie, gdzie w której pracuje się z dzieckiem z wadą słuchu, jest możliwe do zrealizowania.

Publikacja składa się z trzech części. Pierwsza obejmuje zagadnienia związane z deficytem słuchu i możliwościami komunikowania się z uczniem słabo słyszącym i niesłyszącym. Autorki omawiają tu stopnie ubytku słuchu i możliwości ich kompensowania, podają cenne wskazówki, jak komunikować się z uczniem niesłyszącym i wyjaśniają, w jakim stopniu uczeń niesłyszący może skorzystać z lekcji prowadzonych z całą klasą. Część druga książki to podstawy metodyki nauczania języków obcych ze wskazaniem celów nauki języka obcego i jej znaczenia dla ucznia niesłyszącego. Domagała-Zyśk i Karpińska-Szaj zwracają uwagę na fakt, że nauka może stać się częścią osobistego projektu rozwoju kompetencji językowej ucznia z deficytami mowy, a uczenie się języka obcego stanowi element podejścia całościowego, integrującego naukę języka ojczystego z innymi przyswajanymi językami obcymi. W części tej został poruszony także temat rozwijania sprawności uczenia się języków w kontekście rehabilitacji słuchu i mowy oraz - co istotne - kwestia motywowania do nauki języka obcego. To właśnie motywacja do nauki jest bowiem uznawana za kluczowy czynnik warunkujący powodzenie w procesie nabywania znajomości języka. Znajdziemy tu także najbardziej istotne zagadnienia związane z organizacją procesu nauczania języka obcego uczniów z wadą słuchu. Omówione tym samym zostały kryteria wyboru właściwego podręcznika, formy organizacji zajęć, ponadto - ogólnie - zasady metodyki nauczania i możliwości wykorzystywania technologii informacyjnych, komunikacyjnych, ze zwróceniem szczególnej uwagi na technologie komputerowe, szczególnie istotne w pracy z osobami z wadą słuchu.

Trzecia część książki zawiera osobiste doświadczenia niesłyszących studentów, zebrane przez autorki. Może ona, lepiej niż wszystkie wnioski, uświadomić, jakie trudności stoją przed osobami niesłyszącymi w kwestii nauki języków a także jak wielką satysfakcję daje pokonywanie ograniczeń.

Uczeń z wadą słuchu w szkole ogólnodostępnej Ewy Domagały-Zyśk i Katarzyny Karpińskiej-Szaj to publikacja niezwykle cenna i pomocna zarówno w pracy, jak i w codziennym komunikowaniu się z osobą z wadą słuchu. Książka ta powinna zaleźć się w bibliotece każdego nauczyciela języków, studenta pedagogiki, a nawet rodzica, by mógł wspomóc swoje dziecko w procesie edukacji. Dodatkowo język, jakim posługują się autorki, jest przystosowany do szerokiego grona odbiorców, dzięki czemu przedstawione zagadnienia są łatwe do zrozumienia i przyswojenia z zamiarem zastosowania. Pozostaje tylko życzyć zarówno autorkom oraz osobom uczącym języków wielu sukcesów w pracy dydaktycznej, a uczniom (nie tylko tym z wadą słuchu) - motywacji do nauki i odwagi w pokonywaniu przeszkód czy ograniczeń.