Recenzja książki: Spotkania z Małym Księciem
Recenzuje: mrowka
Publikacja Małgorzaty Kapłon „Spotkania z Małym Księciem” doczekała się już drugiego wydania – i dobrze, bo to książka, którą warto polecić nauczycielom i wychowawcom – z pewnością ubarwi ona zajęcia z dziećmi i przyniesie sporo dobrych pomysłów na niebanalne lekcje. Na uwagę zasługuje fakt, że przedmiotem inspiracji czyni autorka „Małego Księcia” – pozycję, która jeszcze niedawno wprowadzana była w ostatnich klasach szkoły podstawowej, a przez inteligentnych nauczycieli podsuwana co zdolniejszym uczniom wcześniej.
Małgorzata Kapłon proponuje, by „Małego Księcia” wykorzystać w pracy z przedszkolakami i tłumaczy, w jaki sposób rozwijać wyobraźnię i umiejętności maluchów. Pierwsza część książki jest raczej „szkolna” – autorka serwuje odbiorcom przegląd postaw dotyczących wychowania i roli sztuki w procesie kształtowania wrażliwości dzieci. Oznacza to sporą dawkę cytatów i komentarzy zaczerpniętych z literatury fachowej, więc i z konieczności nieco mozaikowy styl. Drugą, najobszerniejszą partię stanowią „scenariusze sytuacji edukacyjnych integrujących działania w obrębie dziedzin sztuki”. Kapłon opisuje przebieg potencjalnych lekcji, uwzględniając w nich zarówno słuchanie poszczególnych rozdziałów „Małego Księcia”, dyskutowanie na temat konkretnych fragmentów, jak i zachęcanie maluchów do wyrażania siebie poprzez akty twórczej ekspresji. Lekturę książki mają wzbogacić rozmowy na temat wybranych (i proponowanych przez autorkę) dzieł muzyki i malarstwa – co sprawia, że wiedzę łączy się tu z zabawą i obcowaniem z prawdziwą sztuką.
Małgorzata Kapłon w przygotowanych scenariuszach wylicza cele kolejnych działań i efekty, jakie powinno się uzyskać dzięki realizowaniu poleceń. Rozpisuje szczegółowo przebieg lekcji, wprowadzając rozmaite zabawy integracyjne. Warto zwrócić uwagę na ogromne zróżnicowanie zabaw i gier dla dzieci – podpowiedzi ich dotyczące mogą być wykorzystane nie tylko przy okazji przerabiania „Małego Księcia”. Kapłon podpowiada, jakie elementy analizowanych utworów podkreślać, sugeruje też, jakie wnioski powinno się wyciągać z zajęć. Trzecia część książki nie oznacza powrotu do teorii, składa się bowiem z relacji spisanych po zajęciach z dziećmi. Innymi słowy, Małgorzata Kapłon sprawdza w praktyce swoje scenariusze.
Opisy lekcji z „Małym Księciem” zostały wzbogacone o wybrane dialogi dzieci (szkoda, że autorka pozostawiła tylko inicjały, a nie pokusiła się o zastąpienie ich choćby wymyślonymi imionami). W rozmowach uwidacznia się komizm mimowolny, ale i elementy dalszoplanowe, sygnalizujące na przykład rysy patologiczne w niektórych rodzinach. „Można się rozczarować, jak napisało się list do świętego Mikołaja, żeby przyniósł hulajnogę, a on tego listu nie przeczytał i przyniósł dziecku książeczkę” – stwierdza jeden z przedszkolaków: dla dorosłych może to być wskazówka, żeby traktować dzieci poważnie, nie bagatelizować ich trosk i nadziei, ale też uważać na to, co się przy nich mówi. Ta część książki umożliwia dokonywanie porównań i zestawianie własnych doświadczeń z pracy pedagogicznej z obserwacjami autorki. Jest tu kilkanaście zdjęć z przykładowych lekcji i zabaw, a także rysunki i malunki wykonane przez najmłodszych. Uogólnienia i wnioski są dość krótkie – jak na ilość poczynionych obserwacji – przydałoby się może nieco tę część rozbudować. Ale i bez tego „Spotkania z Małym Księciem” wzbogacą zajęcia z małymi dziećmi.
