Recenzja książki: Skryba

Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa

Powieści historyczne posiadają tę niewątpliwą zaletę, iż, przenosząc czytelnika w zamierzchłe czasy, równocześnie nie wymagają od niego jakiejkolwiek o danej epoce wiedzy. Fabuła powieści, ukazująca przygody bohaterów, ma za zadanie wprowadzić i ukazać czytelnikowi realia opisywanych czasów. Tak też dzieje się w znakomitej, ciekawie skonstruowanej i nietuzinkowej powieści Antonia Garridy „Skryba”.

Akcja powieści rozgrywa się na przełomie VIII i IX wieku w Bawarii. Młoda czeladniczka Theresa zostaje uwikłana w dramatyczne wydarzenia, skutkiem czego zmuszona jest w tajemnicy opuścić rodzinne miasto Würzburg. W tym samym czasie w tajemniczych okolicznościach znika jej o¬jciec Gorgias, również skryba. Theresa, zostawiwszy za sobą wspomnienia rodzinnego miasteczka, postanawia rozpocząć nowe życie. Na drodze do sąsiedniego miasta spotyka ją seria dramatycznych zdarzeń, z których naszą bohaterkę ratuje przystojny Hoos. Kiedy Theresa wreszcie trafia do Fuldy, znajduje pracę w skryptorium u tajemniczego mnicha. Dziewczyna nie wie jeszcze, że została uwikłana w spisek dotyczący tajemniczego dokumentu – Donacji Konstantyna, na mocy której cesarz Konstantyn Wielki miał nadać Kościołowi liczne dobra i przywileje.

„Skryba” to zmyślnie skonstruowana powieść, w której przeplatają się losy postaci autentycznych z życiem wykreowanych przez autora bohaterów. Na kartach powieści czytelnik spotka zatem znakomitego władcę Karola Wielkiego, ale także bohaterów powołanych do życia przez Antonia Garrido. Postaci fikcyjne wprowadzają niesamowitą atmosferę powieści. Główna bohaterka, Theresa, próbuje rozpocząć nowe życie, chociaż bardzo pragnie wrócić do rodzinnego miasta. Jej ojciec, ranny i więziony w podziemiach, na rozkaz swoich oprawców musi kopiować tajemniczy dokument. Pracodawca Theresy, mnich Alkuin, jest postacią budzącą najwięcej wątpliwości. Z jednej strony stara się on bowiem rozwiązać zagadkę tajemniczych zgonów mieszkańców Fuldy, z drugiej natomiast zdaje się odgrywać znaczącą rolę w nie całkiem czystych rozgrywkach prowadzonych przez duchownych. Wiele wątpliwości budzi także młody Hoos, który rozkochując w sobie Theresę, próbuje uzyskać od niej kluczowe informacje.

Fabuła powieści jest wielowątkowa. Cały czas trzeba mieć na uwadze wydarzenia związane z różnymi bohaterami, a jednocześnie należy starać się połączyć je w logiczną całość. Jest to zadanie niezwykle trudne – tym bardziej, że opisywane przez narratora zdarzenia zdają się być zupełnie ze sobą niezwiązane. 

Powieść Antonia Garridy napisana jest prostym i przystępnym językiem. Czytelnik bez trudu odnajdzie się w opisywanych przez narratora odległych czasach. Tym, co szczególnie zwróci uwagę, będą liczne, barwne opisy przestrzeni, wsi i miast, klasztorów, skryptoriów oraz katakumb doby IX wieku. Opisy te są niezwykle plastyczne, co pozwala czytelnikowi w pełni wyobrazić sobie i przenieść się w te miejsca.

„Skryba” to powieść kierowana przede wszystkim do miłośników teorii spiskowych. Fabuła książki oscyluje wokół tajemniczego, fałszywego dokumentu, który stał się przedmiotem pożądania ówczesnych władców oraz ludzi Kościoła. Dobudowana przez Antonia Garridę opowieść w sposób ciekawy i niebanalny wprowadza czytelnika w czasy dla niego odległe. „Skryba” to doskonała lektura, która nie tylko wprowadza czytelnika w realia IX wieku, ale także dostarcza niezapomnianej rozrywki.