Recenzja książki: Sanktuaria podkarpackie (papieskie)
Recenzuje: szczepanik
Sanktuaria podkarpackie (papieskie) to pierwsza z trzech części przewodników po miejscach świętych autorstwa Agaty Chmury. Ze względu na bogactwo materiału, autorka w publikacji swej nie przedstawia wszystkich sanktuariów regionu, skupiając się tylko na najbardziej znanych, a także na tych, które są w jakiś sposób bliskie jej osobie. Skąd określenie „papieskie”? Chodzi tu o kościoły, które zostały prawnie zatwierdzone przez Stolicę Apostolską, a więc funkcjonują jako „oficjalne” miejsca kultu.
„Sanktuaria podkarpackie (papieskie)” zawierają szczegółowe opisy jedenastu sanktuariów, ułożone chronologicznie, od najwcześniej uznanego prawnie przez papieża do tego uznanego najpóźniej. Co ważne, autorka przybliża nam we wstępie nie tylko cel przyświecający jej podczas pisania przewodnika, ale również, a może przede wszystkim, zarys teorii dotyczącej sanktuariów, przeznaczony szczególnie dla tych, którzy nie do końca orientują się w ich historii, podziale i charakterystyce. Poszczególne rozdziały zawierają kolejne opowieści o świętych przybytkach. Przewodnik szczegółowo opowiada historię powstania kościołów i ich dzieje do dziś. Najciekawsze fragmenty dotyczą jednak legend z nimi związanych, takie jak choćby legenda o pochodzeniu cudownego obrazu w Starej Wsi spisana przez najwybitniejszego badacza kultury ludowej i folkloru Podkarpacia, Franciszka Kotula, w książce „Po Rzeszowskim Podgórzu błądząc”. Dzięki nim książka nabiera barw i przenosi czytelnika (dzięki wyobraźni, oczywiście) do opisywanych miejsc i zdarzeń.
Nie da się nie odczuć w tekście subiektywnego podejścia Agaty Chmury do opisywanych przez nią sanktuariów. Autorka sama otwarcie przyznaje się do emocjonalnego przywiązania do nich. Wpływa to zdecydowanie pozytywnie na odbiór przewodnika. Widać uczucie włożone w przygotowanie książki i staranne wykonanie, krok po kroku, zaplanowanego zadania. Całość dopełnia bibliografia materiałów, z których korzystała autorka. Trzeba przyznać, stanowi ona pokaźny zbiór różnego typu tekstów dotyczących kultu świętego. Dzięki tej dokładności i niezwykłej skrupulatności Chmury każdy, którego zainteresują „Sanktuaria…” będzie mógł, korzystając z bibliografii, uzupełnić swą wiedzę.
Wydane na papierze kredowym, bogato ilustrowane (zdjęcia z dokładnymi, ciekawymi opisami), „Sanktuaria podkarpackie” stanowią niezwykle interesującą pozycję dla osób zainteresowanych tematyką miejsc kultu świętego. Przydadzą się one też na pewno nie tylko w czasie wycieczek po regionie Podkarpacia, ale i będą świetną lekturą dla tych wszystkich, którzy chcieliby dowiedzieć się czegoś nowego nie wychodząc z domu, wzbogacić swoją wiedzę czy pogłębić świadomość religijną poprzez poznanie historii mniej lub bardziej znanych sanktuariów.
