Recenzja książki: Rodziny adopcyjne i zastępcze dziecka z niepełnosprawnością
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Dziecko na każdym etapie rozwoju ma prawo do wzrastania i rozwijania swych umiejętności w rodzinie. Brak możliwości życia w rodzinie fizjologicznej rekompensują rodziny adopcyjne i zastępcze, starające się stworzyć dziecku najbardziej optymalne warunki rozwoju. Sytuacja staje się bardziej skomplikowana, kiedy chodzi o konieczność przysposobienia dziecka dotkniętego wielorakim stopniem niepełnosprawności. Temu właśnie zagadnieniu została poświęcona publikacja Oficyny Impuls, która – jako jedna z nielicznych – nakreśla problematyczną sytuację dzieci z dysfunkcjami: długa kolejka do adopcji dotyczy przede wszystkim dzieci zdrowych, natomiast te, które zostały „podwójnie pokrzywdzone” przez los (niepełnosprawność i sieroctwo lub odrzucenie), liczyć mogą tylko i wyłącznie na łut szczęścia.
Z zestawień statystycznych wynika, że w ostatnich latach Rodziny adopcyjne i zastępcze dziecka z niepełnosprawnością stanowią coraz większy procent ogólnych adopcji. Może to napawać tylko i wyłącznie optymizmem, bowiem jest nadzieja, że sytuacja rodzin wychowujących dzieci w opiece zastępczej doczeka się nie tylko doskonalszych uwarunkowań prawnych, ale również spotka się z większą aprobatą społeczeństwa w ogóle. Opisane w książce przeżycia i doświadczenia dwudziestu rodzin, które zajęły się osobami niepełnosprawnymi, nie pozwolą przejść obojętnie obok zjawiska przysposobienia dziecka z dysfunkcjami.
Całość została podzielona na pięć rozdziałów. W monografii połączono teorię z praktyką, tak więc socjalizacja dziecka w rodzinie (kształtowanie się współczesnego modelu, znaczenie rodziny i zaniedbania), polski system opieki zastępczej (formy rodzinne i instytucjonalne) oraz realne warunki towarzyszące dziecku z niepełnosprawnością (wybrane zaburzenia, rehabilitacja, ogólne funkcjonowanie) stanowią obszerną treść trzech teoretycznych rozdziałów. Z kolei na część praktyczną składa się metodologia badań własnych (przedmiot, cel, metody, problemy badawcze i grupa badanych osób wraz z ich sytuacją rodzinną) oraz analiza osiągniętych wyników badań (doświadczenia rodzicielstwa adopcyjno-zastępczego, przyszłościowe wnioski).
Pomimo tego, że monografia Rodziny adopcyjne i zastępcze dziecka z niepełnosprawnością jest literaturą specjalistyczną, winna pobudzić do refleksji ogół polskiego społeczeństwa. Zainteresowani odnajdą w lekturze odpowiedzi na nurtujące pytania, rozwiązania praktyczne oraz zachętę do konkretnych działań. Pomocą posłuży również obszerna bibliografia (polsko- i obcojęzyczna) wraz z aktami prawnymi i adresami stron internetowych, przypisy, liczne tabelki, schematy, wyliczenia oraz aneks zawierający fragmenty wywiadów z rodzicami, którzy przysposobili dzieci dysfunkcyjne. Pedagodzy, nauczyciele, pracownicy socjalni, osoby zatrudnione w różnorodnych centrach pomocy rodzinie, a także studenci kierunków pedagogicznych i rodzice zastępczy odnajdą w publikacji materiał, dzięki któremu będą w stanie zapewnić dziecku najlepsze warunki rozwoju.
