Recenzja książki: Ratzinger na celowniku

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Papież Benedykt XVI jest następcą Chrystusa na ziemi. Pochodzący z Marktl am Inn Joseph Ratzinger stał się obiektem krytyki, spowodowanej wieloma czynnikami, nie do końca zrozumiałymi dla przeciętnego człowieka. Książka „Ratzinger na celowniku” jest próbą wyjaśnienia powodów, jakimi kierowali się atakujący, a także pragnieniem przywrócenia wiarygodności Kościołowi i papiestwu.

Aldo Maria Valli analizując przyczyny agresji wobec papieża, zwraca uwagę na uaktualniający się podział na Kościół „dobry” (dzielni kapłani i świeccy działający wśród ubogich) i „zły” (pełna hipokryzji oraz brudnych spraw hierarchia). Nie wolno zapominać, że bycie Kościołem „niezależnie od Watykanu” przypomina „wiarę bez przynależności”.

Mimo ciągłych ataków ze strony tych, którzy pragną świata bez Ewangelii, Benedykt XVI nie waha się otwarcie piętnować zła. Jako pracownik „winnicy Pańskiej” wciąż kontynuuje wzmacnianie fundamentów wiary i Kościoła. Autor wylicza dotychczasowe osiągnięcia papieża, wiele uwagi poświęcając szczegółom raportu dotyczącego niechlubnej działalności pedofilskiej przedstawicieli Kościoła w Irlandii. Mowa jest również o podobnych przypadkach w innych krajach europejskich oraz w Stanach Zjednoczonych i w Australii. Podane są obszerne fragmenty listu skierowanego do irlandzkich katolików, wyrażającego ból i żal z powodu wyrządzonych krzywd, a także zawierającego konkretne propozycje rozwiązań, mające na celu naprawienie tego, co miało miejsce w przeszłości.

Wiele uwagi poświęcone jest analizie przejścia od winy osobistej do kolektywnej. Przytoczone są fragmenty listów, stanowiących zarówno oskarżenie, jak i obronę przedstawicieli Kościoła katolickiego, w tym również papieża. Ukazany jest wkład Benedykta XVI w dzieło ekumenizmu (anglikanie, prawosławni, lefebryści, szczegółowo wyjaśniona jest kwestia Bractwa Kapłańskiego Świętego Piusa X).

W kolejnych rozdziałach Aldo Maria Valli analizuje chrześcijańską koncepcję miłości, przedstawioną w pierwszej encyklice Benedykta XVI „Deus Caritas est” (O miłości chrześcijańskiej); skupia się na integralnym rozwoju człowieka, któremu została poświęcona encyklika społeczna „Caritas in Veritate” (O integralnym rozwoju ludzkim w miłości i prawdzie), a także porusza sprawy związane ze zbawieniem, rozpracowane w encyklice „Spe Salvi” (O nadziei chrześcijańskiej).

Z kart książki czytelnik dowiaduje się również o braku zgody na udział papieża w inauguracji roku akademickiego na uniwersytecie La Sapienza w Rzymie (list protestacyjny podpisany przez 67 Sygnatariuszy oskarżał papieża o nie respektowanie autonomii nauki względem wiary).

Wiele uwagi poświęcone jest także kulturze europejskiej, której korzenie tkwią w monastycyzmie. Autor zwraca uwagę na rozważania papieża, który wychodząc od doświadczenia religijnego średniowiecznych mnichów, rozwija temat poszukiwania Boga, realizującego się na poziomie dwóch biegunów: ora et labora (łac. módl się i pracuj). Wezwanie do zachowania chrześcijańskich korzeni kultury europejskiej wynika z troski o przyszłość.

Zakończenie stanowią wnioski, akcentujące potrzebę wolności wspieranej przez odpowiedzialność moralną, a także piętnujące wrogów Kościoła, dostrzegających zagrożenie w jedności ochrzczonych. Lektura książki jest wyzwaniem dla każdego z nas. Wymaga indywidualnego ustosunkowania się do poruszonych zagadnień, by nie ulegać oskarżeniom skierowanym przeciwko Kościołowi.