Recenzja książki: Radykalna ewolucja
Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa
Właściwie trudno dziś wyobrazić sobie życie bez wynalazków techniki. Większość przedmiotów, które nas otaczają, z których korzystamy lub które po prostu nosimy w kieszeni, zbudowana jest z mikroprocesorów, ogniw i układów scalonych. Stają się one z roku na rok coraz mniejsze, by zapewnić komfort użytkownikom, dodać urządzeniom wiele nowych funkcji, lub po prostu poprawić ich estetykę. Kiedy technika zajmuje się – a przynajmniej tak było dotychczas – wymyślaniem lub udoskonalaniem nowych przedmiotów, nie wzbudza wśród społeczeństwa wielkich kontrowersji. Jak natomiast należy odebrać fakt, że inżynierowie w amerykańskich instytutach naukowych pracują nad ulepszeniem samego człowieka? Na pytanie: „Czy człowiek udoskonalony przez technikę będzie jeszcze człowiekiem?” stara się odpowiedzieć Joel Garreau, autor książki „Radykalna ewolucja".
Jeszcze kilkadziesiąt lat temu zaawansowana technika znana była ludziom tylko z przygód komiksowych superbohaterów – Supermana, Spidermana czy Batmana. Dzisiaj nikogo już nie dziwi stelaż, zakładany w celu podnoszenia i przenoszenia wielkich ciężarów. Jedna tona zdaje się wtedy ważyć kilka kilogramów. Nowoczesne kamizelki kuloodporne zapewniają znakomitą ochronę antyterrorystom. Przedmioty z kolorowych komiksów weszły w życie. Stały się częścią naszej codzienności. Przynoszą jednak tyle samo korzyści, co strat. Wiele z nich, produkowanych na potrzeby wojska, napędza machinę zbrojeń na całym świecie. Amerykańska Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA) jest jedną z niewielu instytucji na świecie, które w wielkim stopniu ukierunkowały swe działania ku przyszłości. Jej projekty wybiegają dwadzieścia, a nawet czterdzieści lat naprzód. Wiele wynalazków przygotowywanych jest na potrzeby armii amerykańskiej, jednak w dziale DSO instytucja ta zajmuje się „ulepszaniem” człowieka. Naukowcy chcą wszczepiać do ludzkich mózgów procesory usprawniające pamięć, zwiększające fizyczną atrakcyjność czy niwelujące ból. Mimo, że brzmi to jak fantastyka naukowa, badania w DARPA prowadzone są bez przerwy i dają wymierne rezultaty.
Joel Garreau, przedstawiając nam obraz człowieka nowej generacji – transczłowieka, postczłowieka – ukazuje również trzy wizje przyszłości, jakie mają szansę zaistnieć, jeśli uda się w końcu stworzyć ulepszoną ludzką istotę. Pierwszą wizję nazywa rajem, gdzie przyszłość stoi przed nami otworem, technika będzie nieodzowną częścią człowieka, a sam człowiek stanie się częścią techniki. Dzięki niej będziemy nieśmiertelni, ciało nie będzie nam potrzebne, staniemy się obrazem. W wizji piekielnej, postępujące zmiany spowodują ogromne spustoszenia, technika zawładnie człowiekiem, ludzie stracą kontrolę nad „sztuczną inteligencją", którą powołali – niemal dosłownie – do życia. Najbardziej prawdopodobny wydaje się jednak scenariusz triumfalny, gdy zdrowy rozsądek i rozwaga nie pozwolą człowiekowi na przekroczenie pewnych barier, zwłaszcza w kwestii modyfikacji genów swoich dzieci, doskonalenia ich cech, wyglądu, zainteresowań czy koloru oczu. „Radykalna ewolucja" naświetla problem, jakim staje się zachowanie dystansu do współczesnych badań i wynalazków. Wiele odkryć jest niewątpliwie bardzo cennych, jednak tyle samo budzi ogromne wątpliwości co do słuszności wprowadzania ich w życie.
Joel Garreau daje czytelnikowi szansę zapoznania się z machiną, jaka steruje rozwojem nauki, pozwala mu wybrać scenariusz, który uważa za najbardziej prawdopodobny oraz ocenić działania inżynierów i naukowców. Ale autor ukazuje również problem uzależnienia od współczesnej techniki ludzi, traktujących komputer na równi z drugim człowiekiem. Awaria twardego dysku czy utrata danych stają się u nich przyczyną głębokich zmian stanów emocjonalnych, porównywalnych niekiedy do tych, które wywołane są przez śmierć bliskiej osoby. Wiele razy takie zdarzenia kończą się nawet samobójstwem. Dlatego coraz bardziej popularnym zawodem staje się terapeuta kryzysów psychicznych związanych z komputerami. „Radykalna ewolucja” napisana jest przystępnym językiem, nie brak jednak fachowych terminów informatycznych i technicznych. Opatrzona została w wyczerpujący spis literatury uzupełniającej. Stanowi doskonały materiał dla wszystkich fanów nowinek technicznych, badań nad nimi i zastosowania ich w codziennym życiu. Jest też ciekawą analizą zachowań człowieka, jego pędu ku nauce, odkrywaniu przyszłości, spoglądaniu w nieznane.
