Recenzja książki: Ptak smutnego stulecia Edith Piaf

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Uznawana za ikonę francuskiej piosenki, Edith Piaf słynęła z zadziwiającej ekspresji i dramatyzmu w wykonywaniu utworów specjalnie dla niej pisanych. Książka Ptak smutnego stulecia. Edith Piaf to opublikowana nakładem Wydawnictwa Studio Emka biografia paryskiej gwiazdy z własnym stylem, która – ze względu na niepowtarzalny głos – na zawsze pozostanie artystką cenioną i rozpoznawalną.

Sylwetka Edith Piaf przedstawiona została na tle minionej epoki paryskiej piosenki ulicznej. Analizując ewolucję barwnej osobowości i rozwój wokalny francuskiej gwiazdy, Joanna Rawik sięga do roku 1915, kiedy to przyszła na świat Édith Giovanna Gassion. Ponure i smutne dzieciństwo (porzucona przez matkę, mieszkała najpierw w okropnych warunkach z jedną babką, a następnie trafiła do prowadzonego przez drugą babkę domu publicznego, gdzie w dostatku wychowywały ją tamtejsze prostytutki), związanie się z artystami uprawiającymi sztukę uliczną, praca w charakterze pomocy w miejscowej mleczarni, urodzenie i śmierć córki nie stanowiły przeszkody w powolnym budzeniu się świadomości artystki (doskonale wiedziała, że swoim śpiewem przyciąga publiczność jak magnes). Wykorzystując wrodzony talent, aktywnie uczestniczyła w nocnym życiu Paryża, śpiewała w zarówno w koszarach, jak i w ekskluzywnych lokalach, pnąc się drogą sławy coraz wyżej.

Zwykła szara codzienność Edith Piaf, jej wzloty i upadki, klęski oraz sukcesy, marzenia, pasje, nadzieje i plany na przyszłość, a także powody konkretnych zachowań doskonale wyjaśniają tytuł książki Ptak smutnego stulecia. Prywatne spotkania z przyjaciółmi, frapujące romanse, trudne relacje, duże pieniądze, prowadząca do depresji samotność, notoryczna bezsenność (Piaf nazywana była „królową sów”), alkohol, leki, narkotyki i terapie, próba samobójcza, zwrócenie się ku okultyzmowi, żal do losu, a także coraz bardziej nasilające się problemy zdrowotne to elementy życia codziennego, które ściśle przeplata nieustannie mobilizująca siły aktywność zawodowa: koncerty, recitale pieśniarskie, sezony artystyczne, spektakle teatralne oraz kabaretowe, realizacje filmowe, kontrakty zagraniczne, trasy koncertowe po Europie i Ameryce, wzruszające teksty piosenek, prestiżowe nagrody, imprezy dobroczynne – wszystko to złożyło się na niezapomniany zbiór przeżyć, wartości, doznań oraz osobistych doświadczeń Edith Piaf – ikony francuskiej piosenki.

Śpiewająca o miłości, życiu, radości chwilą i o przewrotnym losie Edith Piaf, mimo trudnego charakteru oraz nagannej opinii, wzbudzała powszechny podziw. W treści książki znalazły się wspomnienia samej artystki (spisała je w autobiografii Ma vie) dotyczące różnych okresów jej życia, recenzje prasowe (również krytyczne), fragmenty listów (korespondencja z francuskim bokserem Marcelem Cerdanem ukazała się drukiem w 2002 roku) oraz opinie tych, którzy znali ją osobiście. Tekst uzupełniają przetłumaczone na język polski fragmenty wykonywanych przez Edith Piaf piosenek (zapisane kursywą) oraz pochodzące z wielu źródeł czarno-białe, archiwalne zdjęcia.

Łatwo można dostrzec w Ptaku smutnego stulecia tęsknotę za miłością, determinację w poszukiwaniu uczucia, ale i uczenie się – każdego dnia na nowo – trudnej sztuki życia.