Recenzja książki: Przewodnik zakochanych, czyli jak zdobyć szczęście w miłości i powodzenie u kobiet
Recenzuje: mrowka
Może i „do zakochania jeden krok”, ale czy zawsze wiadomo, jak ten krok wykonać? Tego problemy z pewnością nie mogli mieć młodzi mężczyźni u progu XX wieku. Dla nich bowiem został napisany „Przewodnik zakochanych, czyli jak zdobyć szczęście w miłości i powodzenie u kobiet”. Poradnik Zawadzkiego został wydany w 1903 roku, teraz ukazuje się ponownie, nakładem Iskier. „Przewodnik zakochanych” składa się z trzech części. Pierwsza jest zbiorem porad. "Mężczyzna w stosunku do kobiety nie powinien nigdy zapominać o swej przewadze umysłowej i fizycznej, ale z przewagi tej nie wolno mu prawie nigdy korzystać" - tłumaczy swoim czytelnikom Zawadzki. A poza uwagami ogólnymi o kobietach (a także – kobietach „tak zwanych interesujących”, kobietach „niebezpiecznych”, kobietach „przyzwoitych” i kobietach „wzorowych” i o wymaganiach, jakie należy mieć wobec kobiety „kochanej”) obejmuje także opis kolejnych etapów poznawania towarzyszki życia. Zawadzki tłumaczy, jak zawrzeć znajomość z panną, jak oświadczyć się jej i jak prosić o jej rękę rodziców, jak prawidłowo odczytywać niewerbalne sygnały przekazywane przez rodzinę dziewczyny, jak zachowywać się na ulicy, w sklepie, w teatrze, na spacerze, w tramwaju i powozie, na wycieczce, na rodzinnych uroczystościach, na wsi, na i po balu. Uczy, co jest dozwolone w grach towarzyskich, a czego unikać w rozmowach (kawaler powinien „omijać to wszystko, co pannę może wprowadzić w zaambarasowanie lub rumieniec na jej twarzy wywołać”). Porusza Zawadzki temat prezentów i upominków dla narzeczonej i jej rodzeństwa, a także – kwestię wyglądu pierścionków zaręczynowych.
Oczywiście nie pozostawia bez wyjaśnienia problemu rozstania się – wskazuje, jaki sposób zerwania zaręczyn jest najodpowiedniejszy. Osobny rozdział został poświęcony odpowiedniemu do okoliczności ubraniu się. Zachowanie się przy stole ograniczone zostało do przestróg, a do kanonu porad trafiły też uwagi o zachowaniu się wobec służby. Drugą część książki tworzą przykłady rozmówek w poszczególnych okolicznościach towarzyskich, jest to zatem praktyczna realizacja uwag z fragmentów części pierwszej. Wśród rozmów i zachowań zakochanych według Zawadzkiego uderza jednak niespodziewanie dowcip i aluzje, których radził unikać… Trzecia część to prezentacje listów miłosnych – do zagniewanej kochanki, list o przyszłości, list z obcego miejsca, listowne oświadczyny i wzory przychylnych i odmownych reakcji, listy do rodziców ukochanej, list do sieroty… w sumie ponad 40 przykładów epistolografii. Zabawne bywają już same pomysły na literackie wynurzenia (wesoły rękodzielnik „usprawiedliwia się, że się upił na wycieczce”). Dziś „Przewodnik zakochanych” może być traktowany nie tylko jako zestaw wiadomości o dawnych obyczajach, ale także jako źródło humoru. Część przestróg zachowuje nawet, obok komizmu, aktualność ("Zakochany jest urzędowo pasowany na konkurenta i wkracza w najrozkoszniejszy okres narzeczeństwa. Staje się od razu osią i słońcem, około którego cały dom się kręci, jest przez wszystkich lubiany, czczony, słuchany, wszyscy zachwycają się jego ułożeniem, dowcipem, po cichu między sobą nawet urodą jego.
O! Niech nikomu bardzo się nie spieszy do ślubnego kobierca, niech nie skraca pięknych umyślnie pięknych przedgodowych dni miłości - bo po ślubie... rozmaicie to bywa!"). Zawarte tu porady i wzory rozmów czy listów z pewnością rozśmieszą dzisiejszych zakochanych.
