Recenzja książki: Postawa 3X wśród młodzieży – coś więcej niż abstynencja
Recenzuje: Justyna Gul
3X
Świat młodzieży ma w sobie dziwny niepokój i napięcie, jakby oczekiwanie, ale i wieczne pretensje. Jeszcze nie dorośli, a już nie dzieci, zagubieni, rozpaczliwie miotający sie pomiędzy pragnieniem tego, co zakazane, tego co niesie wolność, a jednocześnie unikający konsekwencji swoich czynów. To właśnie młodzieży warto pokazywać cel, drogę do niego prowadzącą i niebezpieczeństwo związane z konkretnymi wyborami. Tylko.... czemu młodzi ludzie nie chcą słuchać tych światłych rad?
Fiodor Dostojewski powiedział kiedyś: „daj młodemu człowiekowi mapę do Nieba, a odda Ci ją jutro... poprawioną". To pojęcie "Nieba" oznacza bez wątpienia co innego dla świata młodzieży a co innego dla dorosłych. Dlatego tak ważne jest, aby tego rodzaju mapę tworzyć w taki sposób, by była ona adresowana do określonej grupy docelowej. Publikacja „Postawa 3X wśród młodzieży - coś więcej niż abstynencja. Studium psychokulturowe" spełnia ten warunek, bowiem przedstawia wzorce postaw poprzez pryzmat młodzieży, ale jednocześnie opierające się na trzech zasadach: nie palę, nie piję, nie zażywam narkotyków.
Autorka, Dominika Łęcka przedstawia osoby reprezentujące postawę 3X, a także obraz tych, którzy sami jej nie reprezentują, choć stykają sie z nią w różnych sytuacjach. Celem publikacji, adresowanej zarówno do młodych ludzi, studentów, ale i pedagogów czy socjologów, jest przede wszystkim przedstawienie nieznanego dotąd oblicza młodzieży. Książka wyjaśnia pojęcie abstynencji i odkrywa jego słabości, a na podstawie konfrontacji doświadczeń samych zainteresowanych oraz tych, którzy nie wpisują sie w stereotyp abstynentów, wyprowadza nowe pojęcie, mianowicie postawy 3X. Dowiemy się, iż osoba przyjmująca postawę 3X będzie szukała w otoczeniu znaków informujących o tym, że ma do czynienia z akceptacją abstynencji bądź jej brakiem. Na tej podstawie autorka wyróżnia strefy: konfrontacji (strefę out), konsensusu (strefę in) oraz kompromisu (strefę out-in).
Rozdział trzeci, powstały na podstawie przedstawionych badań, głównie z wykorzystaniem obserwacji uczestniczącej i eksperymentu, stanowi opis wyróżnionych typów otoczenia, scharakteryzowanych z punktu widzenia osoby przyjmującej postawę 3X oraz innych uczestników poszczególnych stref. Wskazane tu zostały także cechy wyróżniające każdą z nich - dynamizm w przypadku strefy out, kompromis w przypadku strefy out- in oraz możliwość wśród występowania różnych zachowań wobec abstynencji - wartości (możliwe jest zarówno używanie, jak i nieużywanie przedmiotu abstynencji) w przypadku strefy in.
Rozdział ostatni, traktujący o postawie 3X jako pochodnej kryzysu tożsamości w teorii Erika H. Eriksona, stanowi swoisty eksperyment myślowy. Jest on oparty na hipotetycznych rozważaniach na temat ograniczeń, które mogą wynikać z przyjęcia perspektywy psychokulturowej zaczerpniętej z koncepcji rozwoju tożsamości Eriksona.Publikacja „Postawa 3X wśród młodzieży - coś więcej niż abstynencja" jest wynikiem trzyletnich badań empirycznych prowadzonych w nurcie psychokulturowym, na terenie województwa kujawsko-pomorskiego. Owoc pracy Dominiki Łęckiej stanowi nieocenione źródło wiedzy i pożywkę do dalszych badań zarówno dla praktyków koncentrujących się na profilaktyce oraz badaczy zajmujących sie chorobą i zdrowiem tak w dziedzinie psychologii jak i socjologii. Również młodzi ludzie, chcący zmienić swoje postawy i uodpornić się na wpływy otoczenia, odnajdą w tej publikacji cenne wskazówki. Przedstawiona przez autorkę postawa 3X i zjawiska jej towarzyszące pozwalają zastanowić się co zrobić, by młodzi ludzie przynajmniej oddalili od siebie moment zainteresowania używkami i co więcej – nie czuli sie z tego powodu inni, gorsi.
