Recenzja książki: Ortografia na szóstkę klasa V

Recenzuje: Damian Kopeć

Walki z bykami ciąg dalszy, na arenie klasy piątej


Wrażenia dotyczące spraw edytorskich pozostają niezmienne, podobne jak w przypadku książeczki dla klas czwartych: fajna okładka, dowcipna; dość wysoki poziom edytorski wydania, zaskakująco porządny papier, zeszyt zszyty, a nie klejony. Zawartość, jak można się domyślać, to również zasady ortografii i liczne ćwiczenia. Wszystko podane jest jasno i w miarę możliwości prosto, w sposób przejrzysty. Całość jest uporządkowana, ma przyjemny układ graficzny. Zeszyt zachęca do nauki złożonych zasad ortografii naszego ojczystego języka, tym razem już znacznie trudniejszych.

Książeczka zaczyna się krótką powtórką materiału z klasy czwartej. To na rozgrzewkę i dla przypomnienia. W tym tomie jest zawarty zakres klasy piątej szkoły podstawowej, a więc kolejne problemy z pisownią "ch" i "h", wielkimi i małymi literami, pisownią partykuły "nie" z częściami mowy. Problemy związane z pisownią wtedy, kiedy utrudnia to wymowa czyli np. w przypadku "ą" i "ę". Poznajemy (lub przypominamy sobie) zasady pisowni form trybu przypuszczającego, głosek "-i" oraz "-j", liczebników prostych, bezokoliczników zakończonych na "-ść" i "-źć". Na końcu książki omówione są zasady pisowni przymiotników złożonych, przyimków i wyrażeń przyimkowych oraz zapisu dat i godzin. Przyznaję, że sam z ciekawością zerknąłem na podane tu ortograficzne normy, czasami bowiem natykam się w życiu na problemy z nimi związane. Sądzę, że zakres tej książki może zainteresować nie tylko piątoklasistów. Starsi niekoniecznie muszą brać się za ćwiczenia, ale dobrze jest czasem przypomnieć sobie obowiązujące zasady i zerknąć na ich praktyczne wykorzystanie. Większość z nas jest wzrokowcami, im więcej czytamy poprawnych tekstów i piszemy tym lepiej.

Każda zasada jest zilustrowana wieloma przykładami. By ich przyswojenie nie było zbyt nudne towarzyszą temu dowcipne rysunki (niezbyt liczne tym razem). Część teoretyczną uzupełniają ćwiczenia praktyczne. Cała ich urozmaicona gama. Trzeba zarówno czytać, pisać jak i uczyć się na pamięć. To praktyka czyni mistrza, co w przypadku ortografii ma szczególne znaczenie. Niektóre zadania oparte są o fragmenty prozy czy wierszy znanych autorów, np. Ewy Stadtmuller czy Marii Konopnickiej. Są ćwiczenia na zapamiętanie krótkiego tekstu i odtworzenie go z pamięci. Dane zagadnienie kończy dyktando, które na ogół wymaga czyjejś pomocy. Zresztą większość ćwiczeń zawartych w tej książeczce wymaga kontroli ze strony osoby dorosłej. Kogoś, kto wyjaśni wątpliwości, oceni, zwróci uwagę na błędy, będzie nadzorował wykonywanie zadań. Im trudniejszy, bardziej zaawansowany materiał tym pomoc bardziej niezbędna.

Zarówno zawarte tu teksty jak i omawiane zasady są znacznie trudniejsze niż w zeszycie dla klasy czwartej. Słowa używane w ćwiczeniach też nie zawsze należą do łatwych i mogą sprawiać trudność, szczególnie dzieciom słabiej oczytanym. Warto o tym pamiętać i służyć dziecku życzliwą pomocą. Sporo jest tu informacji na temat wymowy wyrazów, na który to problem bardzo rzadko poza szkołą zwraca się uwagę.

Pozytywnie zaskakuje spore urozmaicenie zawartych tu zadań: wiersze, urywki prozy, teksty do zapamiętania, dyktanda, uzupełnianki, praca z tekstem. Są ćwiczenia na poprawienie pamięci jak i utrwalenie wzrokowe. Trudne, rzadko spotykane wyrazy, po które autorka sięga, są na ogół odpowiednio wyjaśnione. Przykład: słowa chiromancja, higrometr czy papaja.

Podsumowując: pomysłowe, urozmaicone, niebanalne zestawy do ćwiczenia zagadnień ortograficznych. Ładnie wydane, nie za drogie, do wykorzystania w dłuższym okresie czasu. Lepiej dawkować bez pośpiechu, z umiarem, zbyt duża ilość ćwiczeń na raz może zniechęcać dziecko do nauki. Miejmy świadomość, że zmęczenie i znużenie mogą hamować szybkie przyswajanie treści.

Zapamiętajmy też, że choć zasada obowiązuje, to od każdej z nich są - niestety - wyjątki!