Recenzja książki: Nauczanie języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej
Recenzuje: Justyna Gul
Do you speak English?
O konieczności uczenia się (i nauczania) języków obcych nie trzeba nikogo przekonywać. Podobnie zresztą, jak nie trzeba wymieniać korzyści płynących z porozumiewania się innymi niż ojczysty językami. Dziś na fali dyskusji o zajęciach dodatkowych dla przedszkolaków, warto polecić książkę, która wyczerpuje tematykę nauczania języków na poziomie wczesnoszkolnym i zwraca uwagę na złożoność oraz wieloaspektowość tego nauczania.
Mowa tu o opracowaniu Grażyny Erenc-Grygoruk Nauczanie języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej. Opublikowana nakładem oficyny Impuls książka jest kompleksowym ujęciem tematu, uwzględniającym zarówno wymiar polityczny edukacji językowej, jak i względy praktyczne. Autorka, doktor nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, jest nauczycielem dyplomowanym, pracującym z dziećmi w klasach I – III. Spod jej pióra wyszły również liczne artykuły, między innymi poświęcone nauce języków w przedszkolu i w pierwszych klasach szkoły podstawowej.
Wczesna nauka języka obcego została obowiązkowo wprowadzona w 2006 r. jako przedmiot w ramach edukacji wczesnoszkolnej. Książka wykorzystuje wieloletnie doświadczenie autorki w nauczaniu młodszych klas i opiera się na refleksji pedagogicznej nad kondycją polskiej szkoły oraz nad dylematami, z jakimi borykają się nauczyciele oraz rodzice. Podjęta praca nad nakreśleniem całego spektrum problemów związanych z nauczaniem języka oraz problematycznymi sukcesami na tym polu ujawnia również zainteresowania autorki, która pragnie dogłębnie poznać temat oraz analizuje szkolną rzeczywistość. Mam nadzieję, że niniejsza praca, jedna z niewielu poświęconych tematyce języków obcych w tej grupie wiekowej, skutkować będzie przekształceniem obecnie funkcjonującej struktury oraz przyczyni się do poprawy efektywności nauczania.
Książka została podzielona na części, z których każda porusza inne aspekty merytoryczne tematu. Pierwsza, składająca się z trzech rozdziałów, zajmuje się teoretycznymi podstawami badań. Rozdział pierwszy dotyczy społecznych, przyrodniczych i lingwistycznych uwarunkowań edukacji językowej dzieci i przedstawia zarówno filozoficzne podstawy edukacji językowej, jak i jej lingwistyczne podstawy. W rozdziale drugim autorka zajęła się kwestią perspektyw nauki języków obcych z naciskiem na psychofizyczne uwarunkowania, potrzeby oraz możliwości dziecka. Poruszyła również niezmiernie istotną sprawę, a mianowicie osobę nauczyciela, kreśląc sylwetkę nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej i nauczyciela języka obcego. Rozdział trzeci wskazuje natomiast miejsce języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej – znajdziemy tu przytoczone argumenty zarówno za, jak i przeciw wczesnemu rozpoczynaniu nauki języków obcych. Zaprezentowane zostały tu ponadto podstawowe składniki procesów glottodydaktycznych, które są wykorzystywane przez nauczycieli.
Rozdział czwarty pracy jest skoncentrowany wokół założeń metodologicznych przeprowadzonych przez autorkę badań: określenia zakresu projektowanego postępowania badawczego, a tym samym sformułowania problemów pozwalających na wyznaczenie celów szczegółowych i przedstawienie problemów oraz hipotez badawczych. Do zilustrowania relacji pomiędzy zmiennymi opracowane zostały również modele badań edukacji wczesnoszkolnej wzbogaconej językiem obcym, a do przeprowadzenia samych badań wykorzystano różnorodne metody i techniki. Analiza uzyskanych wyników została poprzedzona charakterystyką środowisk uczniów, nauczycieli i rodziców. Badaniem zostali objęci uczniowie pięciu publicznych szkół podstawowych ze Szczecina. Kolejne rozdziały, od piątego do ósmego, prezentują rezultaty przeprowadzonych badań, analizę danych statystycznych oraz ich interpretację.
Obszerny zakres tematyczny, bogactwo merytoryczne oraz poprzedzone hipotezami badania stanowią nieocenione źródło wiedzy na temat nauczania języków obcych na poziomie wczesnoszkolnym. Publikacja Nauczanie języków obcych w edukacji wczesnoszkolnej autorstwa Grażyny Erenc-Grygoruk jest tym samym pozycją, której nie może zabraknąć w żadnej bibliotece pedagogicznej, ale również w prywatnych zbiorach nauczycieli - animatorów nauki języków obcych. Zgromadzone informację pozwolą nie tylko na lepsze zrozumienie mechanizmow szkolnych, ale również na wzbogacenie swojego warsztatu. Skorzystać mogą na tym nie tylko sami nauczyciele, ale przede wszystkim dzieci!
