Recenzja książki: Najpiękniejsza historia zwierząt
Recenzuje: kalina
Świat fauny zadziwia swą różnorodnością. Same owady to półtora miliona gatunków, a wiele jeszcze czeka na odkrycie. Zwierzęta zasiedlają wszystkie środowiska- ląd, wodę, powietrze. Potrafią przetrwać w warunkach niewyobrażalnych dla nas. Niektóre nawet mogłyby przeżyć spowodowany przez nas kataklizm. Jeśli bowiem doszłoby do wojny atomowej, ocaleliby nie ludzie, a karaluchy! Tak przynajmniej twierdzą naukowcy. Niezbyt miła perspektywa, prawda? Kto to by po nas rządził planetą...
Ile wiemy o niezwykłym świecie zwierząt? Jak kształtowały się ich relacje z nami na przestrzeni dziejów? O tym właśnie opowiada książka. Jest ona podzielona na trzy części. W pierwszej z nich poznajemy historię życia zwierząt, od prapoczątków do dziś. Przy okazji dowiadujemy się wielu ciekawostek. Czy to możliwe, że przodkiem wieloryba był ssak z rodziny psowatych? Ile wspólnego mają ze sobą płetwa tegoż wieloryba i ręka ludzka? Czemu jajo zrewolucjonizowało życie? Jak wyginęły dinozaury? Odpowiedzi na te i inne pytania zainteresowani znajdą na kartkach książki.
Zarówno druga, jak i trzecia część są poświęcone relacjom człowiek- zwierzę. Drugą można by streścić jako "Zwierzęta w służbie człowieka", natomiast trzecią "Zwierzę w kulturze". Dużo miejsca w części drugiej poświęconego jest udomowieniu poszczególnych gatunków. Pierwszym z nich był wilk- praprzodek dzisiejszego psa. Potem przyszedł czas na bydło, kury, owce i setki innych. Dowiadujemy się przy okazji, że jedynym zwierzęciem całkowicie zależnym od człowieka jest... jedwabnik. Gdyby znudziła się nam produkcja jedwabiu, motyle te by wyginęły, bowiem nawet ich rozród był sztucznie kontrolowany! Mało kto wie też, że nasza poczciwa świnia początkowo była czarna i obficie owłosiona. Zaczęto jednak krzyżować albinosy. Tak pojawiła się różowiutka Piggy.
Przy okazji dostaje się tym, którzy z pupila czynią namiastkę człowieka. Chodzi na przykład o psy w specjalnych ubrankach, mieszkające w specjalnych pensjonatach czy wystawiające łebek z torebki. Padają w ich stronę następujące słowa:
"Człowiek uczłowiecza zwierzę, a ono postrzega go jako równorzędnego partnera i stąd mamy nadmiar rozhisteryzowanych właścicieli i agresywnych pacjentów u weterynarza. Wspomniany antropomorfizm pozwala zapomnieć o prawdziwej naturze zwierzęcia, prowadzi do jego degradacji i świadczy o braku szacunku dla samego stworzenia. Kocha się zwierzęta za to, czym w rzeczywistości nie są; a im bardziej się je kocha, tym mniej się je poznaje. Myśląc, że czyni się dobrze, maltretuje się je w sposób niestosowny.
Ostatnia część, jak już wspomniałam, poświęcona jest zwierzętom w kulturze. Poznajemy je jako przewodników dusz (odprowadzających je na tamten świat), bohaterów legend i (od prehistorii!) rysunków. Dowiadujemy się, skąd wzięło się powiedzenie "być kozłem ofiarnym". Śledzimy zawikłaną historię kotów, które raz były czczone, a innym razem pomawiane o konszachty z diabłem (wiadomo, każda wiedźma miała czarnego kota), nim sprowadzone je do roli rozkosznie mruczących u nóg pana kłębuszków. Nie było one zresztą wyjątkiem- praktycznie każde zwierzę było kiedyś oskarżane o sprzyjanie złym mocom. Ze zdumieniem odkrywamy też, że wszystkie zwierzęta tak samo jak my mają sny. Nie dotyczy to wyłącznie kręgowców- śpiący motyl spuszcza głowę i zwija czułki! Poza tym nawet u prymitywnych form życia odnajdziemy coś w rodzaju inteligencji, którą "pan świata" chciałby przypisać wyłącznie sobie. Łączy nas więc o wiele więcej niż przypuszczamy. Może warto o tym pomyśleć, nim kolejny raz spojrzymy z góry na swoich "braci mniejszych".
Kalina Beluch
