Recenzja książki: Nagle w głębi lasu

Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa

Dobra literatura kierowana do dzieci i młodzieży powinna nie tylko charakteryzować się ciekawą fabułą, ale też zawierać w sobie nienachalny, dyskretnie wkomponowany ładunek dydaktyzmu. Wszystkie te zamierzenia, okraszone wspaniałym, niepowtarzalnym stylem Amosa Oza – jednego z najciekawszych współczesnych pisarzy – spełnia znakomita powieść „Nagle w głębi lasu”.

Akcja powieści rozgrywa się w małej, odciętej od świata wiosce, której mieszkańcy panicznie boją się nocy i rosnącego nieopodal lasu. Dorośli opowiadają dzieciom przerażającą historię, w której groźny demon Nehi wędruje nocami po ulicach i placach wioski. Wieś różni się od innych osad także tym, że nie zamieszkują jej żadne zwierzęta. Osoba Nehiego oraz tajemnicze zniknięcie wszystkich gatunków zwierząt wzbudzają niekłamaną ciekawość w dwójce odważnych dzieci. Maja i Mati pewnego dnia zapuszczają się pomiędzy stare drzewa zakazanego lasu, by zupełnie niespodziewanie odkryć źródło straszliwej, opowiadanej im przez rodziców baśni.

„Nagle w głębi lasu” to powieść wielowymiarowa. Oprócz wierzchniej, fabularnej warstwy publikacji, wraz z wszystkimi jej walorami – czy to językowymi, czy narracyjnymi, powieść niesie w sobie istotne przesłanie. Po pierwsze: porusza jakże aktualne dzisiaj kwestie społecznej nietolerancji wobec odmienności. W powieści Oza pojawia się chłopiec, który – można by rzec – „odstaje” od zamieszkującej wieś społeczności. Wygląda nieco inaczej, zachowuje się jak osoba niespełna rozumu, przez co zostaje wyrzucony na margines społeczny. Nikt nie stara się zrozumieć jego odmienności, nikt nie chce mu pomóc. Zdecydowanie łatwiej jest nie zwracać na niego uwagi, zrobić z chłopca outsidera.

Po drugie: Amos Oz krytykuje w swojej powieści sposób przekazywania i relacjonowania historii z pokolenia na pokolenie, który – siłą rzeczy – zaciemnia prawdziwy obraz mających kiedyś miejsce zdarzeń. Przerażone dzieci na samą tylko myśl o demonie Nehim drżą ze strachu. Rzeczywistość odkryta przez dzielnych Maję i Matiego okazuje się zupełnie inna. Nie od dziś wiadomo, że ludzka wyobraźnia jest tworem niezwykle płodnym, zatem opowiadane przez ludzi historie często z biegiem czasu obrastają w nowe, nieprawdziwe wyobrażenia faktycznych zdarzeń.

Powieść Amosa Oza zachwyca bogactwem językowym. Sposób opowiadania historii przez autora sprawia, że trudno jest się czytelnikowi od powieści oderwać. Należy także w tym miejscu podkreślić fakt, że „Nagle w głębi lasu” jest książką adresowaną nie tylko do najmłodszych czytelników. Ukryte w powieści metafory będą szczególnie widoczne dla dorosłych czytelników. Sprawia to, że publikacja Amosa Oza jest książką uniwersalną, zarówno pod względem interpretacji, jak i – odbiorców.

„Nagle w głębi lasu” to jednak lektura obowiązkowa dla wszystkich dzieci w wieku wczesnoszkolnym. Powieść uczy bowiem tolerancji oraz sposobów akceptacji odmienności. Każdy człowiek jest indywidualnością, cechuje się własnymi poglądami, marzeniami i pragnieniami. Ludzie różnią się zachowaniem, wyglądem i wykonywaną pracą. Odmienność nie może zatem prowadzić do odrzucenia przez społeczeństwo, ale – wręcz przeciwnie – powinna wiązać się z szacunkiem. Powieść Amosa Oza uczy w sposób nienachalny, za to każdorazowo daje ogromną przyjemność z każdej przeczytanej strony książki. „Nagle w głębi lasu” to książka, do której z wielkim zachwytem będzie się chciało wracać.