Recenzja książki: Mój przyjaciel Hitler. Wspomnienia fotografa Hitlera

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Twórca i dyktator Trzeciej Rzeszy Adolf Hitler na zawsze pozostanie w pamięci potomnych. Kierując się niezdrowymi ambicjami zapanowania nad światem, uczynił wiele zła. Ogólną wiedzę o Hitlerze czytelnik posiada, jednak z pewnością jest ona tylko powierzchowna, będąca wynikiem obowiązkowych lekcji historii podczas nauki szkolnej. Nowe spojrzenie na osobę niemieckiego polityka prezentuje Heinrich Hoffmann, trwający w centrum burzy wydarzeń osobisty fotograf, towarzysz wielu podróży, powiernik i najbliższy przyjaciel Führera. On to właśnie ukształtował publiczny wizerunek Hitlera, dokumentując jednocześnie rozwój Trzeciej Rzeszy.

Wspomnienia Hoffmanna, będące treścią książki Mój przyjaciel Hitler – autentyczne, szczegółowe i chronologiczne – posiadają ogromną wartość historyczną. Jako naoczny świadek najistotniejszych wydarzeń w historii Trzeciej Rzeszy i jej przywódcy, przyjaciel i zawodowy sojusznik Hitlera, Hoffmann jest źródłem informacji najważniejszych dla historyków i ludzkości. Ten, który na bieżąco śledził wydarzenia i wyciągał trafne wnioski, wiernie zarysował całokształt dziejowej działalności Hitlera: niczego nie da się ująć, niczego też dodać. Studium przypadku jest wyczerpujące. Przedstawiając najbardziej burzliwe, gwałtowne i chaotyczne lata w historii świata, Hoffmann pokazał nie tylko radość, optymizm i pewność zwycięstwa, ale również złe nastroje, a nawet wrogość prowadzącą do zamachów i zdrady.

Tworząc portret Hitlera, autor prezentuje człowieka o wyjątkowej charyzmie. Najpierw jednak sięga do początków własnej kariery, do wydarzeń, dzięki którym zyskał status dobrego fotografa, co – w konsekwencji – przyczyniło się do zyskania przychylności Wodza, który uczynił z Hoffmanna swego najbliższego współpracownika. Autor barwnie opowiada o podróżach dyplomatycznych i związanych z nimi wydarzeniach wagi państwowej (często nawet światowej). Oprócz relacji z oficjalnych wydarzeń, pisze o spotkaniach prywatnych, porusza kwestie wiary i podejścia do Kościoła, opowiada o przesądach oraz kobietach. Przygląda się pasji Hitlera do sztuki (malarstwo, projekty architektoniczne), który tak bardzo ją umiłował, że aż postanowił zostać (jak sam mawiał) architektem Trzeciej Rzeszy. Snuje refleksje związane z pobytem w oficjalnej rezydencji Hitlera (życie jak w pozłacanej klatce) oraz w jego kwaterach głównych (Wilczy Szaniec, Wilczy Wąwóz, Wilkołak, Skalne Gniazdo), gdzie głęboko pod ziemią omawiano raporty sytuacyjne i snuto dalekosiężne plany militarne. Wspomnienia dotyczą również wydarzeń kończących wojnę (wraz z procesem przed Międzynarodowym Trybunałem Wojskowym w Norymberdze). Kropkę nad „i” stanowi Epilog, opisujący powojenne losy samego Hoffmanna, jego uwięzienie, niepokoje, trudy fizyczne i psychiczne.

Historyczne daty, nazwiska oraz opisy wydarzeń przewijają się przez całą publikację. Imponująca ilość faktów oraz ciekawostek czyni ją obszerną, szczegółową, wymagającą dużego skupienia, jednak dzięki interesującemu językowi przekazu lektura jest łatwa w odbiorze. Całości dopełnia duża ilość autorskich zdjęć historycznych (również tych „nie do publikacji”), uporządkowany alfabetycznie Indeks oraz zamieszczone na końcu każdego rozdziału przypisy (w nich znalazły się między innymi przetłumaczone na język polski liczne zwroty obcojęzyczne).

Należąca do serii Sekrety Historii publikacja Wydawnictwa RM przeznaczona jest nie tylko dla miłośników książek historycznych. I chociaż po jej lekturze Adolf Hitler z pewnością nie stanie się dla czytelnika przyjacielem ani wzorem do naśladowania, jednak wiedza zostanie wzbogacona o fakty, które – do tej pory niepublikowane – rzucają wiele nowego światła na nie do końca jeszcze odkrytą historię Wielkiego Wodza. Sięgnąć po tę książkę bez wątpienia warto.

Tagi: biografie