Recenzja książki: Mikropolis. Moherowe sny

Recenzuje: SiM

Po sukcesie albumu „Mikropolis. Przewodnik turystyczny”, który zyskał sobie przychylność krytyków, ale i zdobył zaskakująco dużą popularność, dwaj wzięci twórcy – Dennis Wojda i Krzysztof Gawronkiewicz nie spoczęli na laurach. Ich komiks „Mikropolis. Moherowe sny”, choć zdecydowanie mniej obszerny niż pierwsza część cyklu, pozostaje równie zabawny i dowcipny. Z pewnością absurdalne sytuacje i purenonsens ziszczone w kolejnych scenach nie trafią do każdego – jednak dla miłośników specyficznie pojmowanego humoru to propozycja po prostu obowiązkowa.

Znany czytelnikom z poprzedniej części chłopiec – Ozrabal – za żadną cenę nie chce iść spać. Wie, że po zamknięciu przez zasypiającego oczu wyłącza się rozum, zaś świat staje się scenerią niesamowitych, absurdalnych, najczęściej – przerażających wydarzeń. Człowiek wkracza wówczas w świat fobii, strachów i mitów. Dziwacznych, wieloznacznych symboli, w których wpływ na rzeczywistość święcie wierzą naiwni.

Czytając „Moherowe sny” trudno nie porównywać tego albumu do pierwszego tomu cyklu. Trudno uniknąć stwierdzenia, że komiks jest w dużym stopniu odmienny niż „Przewodnik turystyczny”. W pierwszej bowiem części autorzy pragnęli zapoznać czytelników z konwencją, jakiej zamierzają zawierzyć, ze stylem, jakim będą się posługiwali, z bohaterami i światem, w którym ci żyją. Mieliśmy więc w tomie tym do czynienia z autentycznym przewodnikiem, swego rodzaju encyklopedią i mapą dla odwiedzających miasteczko Mikropolis. W „Moherowych snach” Wojda i Gawronkiewicz skupiają się na mniejszej ilości zagadnień. Wybierają kilku bohaterów i starają się ich w pewien sposób dookreślić, bliżej scharakteryzować, pokazać ich motywacje. Przede wszystkim zaś pragną pokazać strachy i fobie, jakie dręczą mieszkańców miasteczka.

Wbrew pierwszym skojarzeniom, trudno dopatrzeć się w albumie aluzji politycznych. Tytuł – „Moherowe sny” – nawiązuje raczej do mentalności i sposobu myślenia babci Ozrabala – osoby starszej, konserwatywnej, o bardzo specyficznych poglądach, zdecydowanie dominującej nad wnuczkiem i narzucającej mu swoje poglądy czy schematy zachowań – niż do realiów politycznych. Moherowe sny to więc po prostu obawy dręczące osoby o pewnym sposobie myślenia niż koszmary związane z dojściem do władzy określonej partii politycznej. Wraz z bohaterami „prześnimy” sen o rewolucji krzeseł, śmierć babci czy zemstę dokonywaną na krewniakach.

Autorzy starają się wyśmiać sposób myślenia oparty na wierze w sprawczą moc snów, w symboliczną ich wymowę mającą mieć odbicie w rzeczywistości. Podkreślają to błyskotliwe pointy. Komiks pełen jest aluzji, reinterpretowanych tradycyjnych symboli i nawiązań do klasycznych dzieł literatury oraz mitów – jak choćby opowieść o Orfeuszu i Eurydyce czy do „Piekła” Dantego. Wszystkie te elementy przywołane są i połączone w sposób tak przewrotny, by znakomicie bawić czytelników. Stało się to możliwe dzięki konwencji snu, która pozwoliła wyobraźni autorów tak bardzo rozwinąć skrzydła, która sprawiła, że absurd całości jest uzasadniony i możliwy do zaakceptowania.

Rysunki wyraźnie nawiązują do pierwszej części cyklu, stanowiąc z nim spójną całość. Pozostają równie absurdalne jak ilustrowane sytuacje, dzięki czemu humor staje się jeszcze bardziej wyraźny.

Trzeba jednak przyznać, że nie jest to komiks dla każdego. Wiele osób irytować może tak swobodne i lekkie podejście do wielu – często bardzo ważnych – tematów. Autorzy bowiem nie uznają żadnych autorytetów – podobnie jak komicy z grupy Monty Pythona kpiąc z wszystkiego – ponad granicami i podziałami.