Recenzja książki: Maria Skłodowska-Curie i potęga marzeń
Recenzuje: Piotr Piekarski
Kim naprawdę była Maria Skłodowska-Curie? I jak mogła wyglądać jej codzienność przed uhonorowaniem Nagrodą Nobla? Na te pytania odpowiada Susanna Leonard w powieści biograficznej Maria Skłodowska-Curie i potęga marzeń, która niedawno ukazała się nakładem Wydawnictwa Znak.
W powieści Leonard historię Curie-Skłodowskiej poznajemy już od najmłodszych jej lat, śledzimy już początki jej zainteresowania nauką oraz przedmiotami ścisłymi. Autorka pokazuje przyszłą naukowczynię jako dziecko żądne wiedzy, lecz ograniczane zarówno przez opresyjny system carskiej szkoły, jak i wszechobecny w każdej dziedzinie życia patriarchat.
Ukończenie gimnazjum z pierwszą lokatą nie sprawia że Marii mija fascynacja nauką. Zresztą czekająca ją przyszłość – praca w charakterze prywatnej nauczycielki w zamożnych domach – choć może sprawia wrażenie dającej poczucie bezpieczeństwa, wcale nie interesuje przyszłej współodkrywczyni polonu i radu. Późniejszy wyjazd do paryskiej Sorbony i zachłyśnięcie się nauką stanowi zaś dopiero początek wielkiej kariery Marii Skłodowskiej.
Susanna Leonard w swojej nowej powieści zgrabnie balansuje pomiędzy faktami historycznymi a postaciami i wydarzeniami zupełnie fikcjonalnymi, w głównej mierze opierając się jednak na prawdziwej historii Marii Skłodowskiej-Curie. Dzięki temu publikacja Maria Skłodowska-Curie i potęga marzeń, choć nie jest typową biografią, okazuje się interesującą powieścią biograficzną.
Podobnie jak w fabularyzowanych filmach historycznych, tak i w powieści pojawią się elementy zupełnie zmyślone. Na fikcję składają się przede wszystkim dialogi, ale też i wydarzenia z życia naukowczyni, których nie udało się do końca odtworzyć biografom. W tym miejscu warto zauważyć, że Maria Skłodowska-Curie i potęga marzeń nie jest jedynie historią naukowego sukcesu polskiej uczonej.
Susanna Leonard sporo miejsca poświęca na ukazanie życia prywatnego Skłodowskiej i jej relacji z bliskimi. Autorka pisze także o relacjach noblistki z mężczyznami: nieszczęśliwym związku z Kazimierzem Żorawskim oraz o późniejszej znajomości z Pierre’em Curie. Autorka wprowadza w powieści także nie mającą swojego odpowiednika w rzeczywistości postać Joeanne, przyjaciółki badaczki.
Leonard udaje się odtworzyć w sposób wiarygodny także atmosferę czasów, w których przyszło żyć polskiej noblistce. Autorka zwraca uwagę na problemy, z jakimi zmagały się wówczas kobiety, w tym sama Maria Skłodowska-Curie. W powieści obserwujemy nieustanną walkę z uprzedzeniami i stereotypami tworzonymi przez patriarchat. Susanna Leonard podkreśla także utrudniony dostęp do edukacji kobiet zarówno na terenie zaboru rosyjskiego, jak i pozornie znacznie bardziej otwartej Francji.
Ciekawe dialogi i udane połączenie fikcji z prawdziwymi zdarzeniami to największe atuty najnowszej powieści Susanny Leonard. Maria Skłodowska-Curie i potęga marzeń to sprawnie napisana opowieść, która – w znacznej mierze – wydarzyła się naprawdę.
