Recenzja książki: Magia ogrodów

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Już w starożytności było wiadomo, że sztuka z jej emocjonalnymi funkcjami ma ogromny wpływ na psychikę człowieka. Niezapomniane wzruszenia wspomagają proces terapeutyczny. Książka „Magia ogrodów” prezentuje program, mający na celu umożliwienie osobom potrzebującym psychicznego wsparcia kontaktu z dziełami, których motywem przewodnim jest ogród.

W pierwszej części Irena Borecka omawia terapeutyczne możliwości oddziaływania sztuki, którą w celach leczniczych z powodzeniem wykorzystywano w Egipcie, Grecji i Rzymie. Świadczą o tym najstarsze dokumenty piśmiennicze zachowane w starożytnych budowlach. Doskonałym przykładem jest asklepiejon w Epidauros, gdzie stosowano metody łączące piękno przyrody, taniec, muzykę, lecznicze kąpiele i gimnastykę.

Analizując współczesne koncepcje terapeutycznej funkcji literatury, autorka docenia jej dobroczynny wpływ na proces leczenia. Zwraca uwagę czytelnika na biblioterapię i arteterapię. Ta pierwsza bada wpływ poszczególnych utworów na psychiczny stan chorego. Jest to więc zamierzone działanie przy wykorzystaniu książek, obrazów i filmów, prowadzące do „realizacji celów rewalidacyjnych, resocjalizacyjnych, profilaktycznych i ogólnorozwojowych”. Arteterapia natomiast przyczynia się do pobudzenia wszechstronnego rozwoju osobowości. Zalicza się do niej techniki plastyczne, muzykoterapię oraz hortikuloterapię, czyli wykorzystywanie terapeutycznych wartości ogrodu. Tej właśnie metodzie poświęcona jest dalsza część książki.

Z pojęciem „ogród” z pewnością spotkał się każdy. Już w czasach starożytnych ogrody stanowiły mityczne centrum, symbol miłości, piękna i harmonii, znak błogosławieństwa oraz wspaniałą sztukę. Znane są słynne ogrody Mezopotamii, Egiptu i Grecji, pełne elementów architektonicznych, a także „cyprysów, wiązów, topoli i winorośli oraz śpiewających ptaków”. Wiele uwagi autorka poświęca ogrodom w krajach europejskich, po czym analizuje ich miejsce w sztuce: malarstwie i literaturze.

Zasadniczym elementem „Magii ogrodów” jest program biblioterapeutyczny „W tajemniczych ogrodach”, będący modelem psychicznego wsparcia osób dotkniętych niepełnosprawnością, zagrożonych uzależnieniem, a także tracących sprawność wskutek starzenia się organizmu. Program składa się z trzech cykli: „Ogród Moniki” – odwołuje się do symboliki Raju, kraju szczęśliwego dzieciństwa; „Są takie ogrody” – ukazuje, że życie z ograniczoną sprawnością może być wartościowe; „Ogród Zagórskich” – przedstawia wzorce zachowań godne naśladowania i uczy oceniania własnego postępowania. Autorka wylicza środki składające się na warsztat pracy, określa czas trwania każdego spotkania, omawia zadania, jakie wykonują uczestnicy oraz podaje dokładne scenariusze zajęć.

Książka „Magia ogrodów” jest przykładem pracy z ludźmi potrzebującymi wsparcia. Korzystając z podanego pomysłu, możemy przyczynić się do pogłębienia ich wrażliwości i uwolnienia stłumionych emocji, dzięki czemu proces terapeutyczny przyniesie spodziewane efekty.