Recenzja książki: Listy

Recenzuje: Katarzyna Krzan

Dane Wakefield żył w cieniu wielkiego pisarza, znając rodzinę Vonnegutów, a potem poznając samego Kurta i poniekąd stając się jego przyjacielem. Zafascynowany osobowością i twórczością pisarza, postanowił zebrać od członków rodziny, znajomych oraz różnych instytucji listy pisane przez Vonneguta przez całe jego długie życie. Powstała z tego specyficzna kronika, zawierająca słowa samego bohatera książki, a obejmująca okres od lat czterdziestych XX stulecia po początki XXI wieku.

Otrzymujemy zatem wgląd w prywatną korespondencję autora słynnej Rzeźni numer 5 i dociera do nas, jak niełatwe jest życie pisarza, borykającego się z tymi samymi problemami, co pozostali śmiertelnicy, a więc z brakiem pieniędzy, miłości i sprawiedliwości na świecie. Z tą różnicą, że Vonnegut ujmuje swoje troski w formie pisemnej, a czyni to z sobie tylko właściwą swadą, poczuciem humoru i... złośliwością. Szczególnie przejmujące są fragmenty, w których domaga się pieniędzy za swoją pracę, a czasem chwali, że udało mu się zarobić na jakimś tekście. Dba o swoje interesy, mając przecież na utrzymaniu liczną rodzinę.

Z listów wyłania się obraz człowieka świadomego swojej wyjątkowości, która mocno cierpi w zderzeniu z przykrą rzeczywistością. Nie wszystko wygląda tak, jak pisarz mógłby oczekiwać. Ale Listy Vonneguta to także obraz stosunków społecznych panujących w drugiej połowie XX wieku w Stanach Zjednoczonych. Kurt Vonnegut niezwykle aktywnie uczestniczył w życiu literackim, pisząc recenzje, wyrażając swoje opinie na temat nowych zjawisk, krytykując i chwaląc. Był duszą towarzystwa, choć miał bolesne poczucie faktu, że nie jest doceniany na tyle, na ile zasługiwał. Ale nie unosił się pychą. Przeciwnie, wiele problemów obracał w żart. Trudno powiedzieć, na ile jest to poza, a na ile postawa szczera. Z drugiej strony: czy w prywatnych listach można się kreować na kogoś, kim się nie jest? Ogromnym atutem tych tekstów jest niewątpliwe poczucie humoru ich autora, jego dystans do siebie i świata.

Z pewnością też publikacja listów wielkiego pisarza to prawdziwa gratka dla miłośników jego twórczości, można tu bowiem znaleźć kulisy tworzenia najsłynniejszych dzieł literatury XX wieku.