Recenzja książki: Kawalkada

Recenzuje: Justyna Gul

Viking 01, zgłoś się!

W roku 2012 stanęliśmy przed obliczem zagłady Ziemi, a przynajmniej przed końcem jej istnienia w dotychczasowej formie. Media przypuściły na nas skomasowany atak, serwując katastroficzne filmy, strasząc wielkimi powodziami, uderzeniem asteroidy bądź też innymi przykrymi konsekwencjami pogrywania z naturą i lekceważenia jej praw. „Koniec jest bliski” – taki wniosek nieuchronnie nasuwa się podczas lektury proroctw wielkich, choć wystarczy otworzyć codzienną prasę, by śledzić na bieżąco postępujący upadek cywilizacji, a już za pewno upadek wartości i obowiązujących dotąd norm społecznych. To, co jeszcze kilkadziesiąt lat temu wydawało się nierealne, to, o czym czytaliśmy w powieściach Lema czy innych autorów powieści fantasy, powoli się materializuje. Czy czeka nas zatem koniec istnienia?

Okazuje się, że dotychczasowe pojmowanie rzeczywistości wcale nie musi być trwałe. Wszak wystarczy tylko nieostrożność pewnych krajów, by katastrofa jądrowa zatruła środowisko, zmuszając wszystkich do całkowitej zmiany funkcjonowania, zmiany reguł gry. Przystosowanie się do nowych warunków nie oznacza jednak końca przeobrażeń. Wszak do Ziemi zbliża się kilkanaście obiektów kosmicznych, których tor przecina się z ziemską orbitą, a jeśli nastąpi zderzenie, czeka nas kataklizm, jakiego nie przewidział ani Roland Emmerich, ani Michael Bay.

Właśnie w takich realiach, w świecie po wybuchu bomby jądrowej umieszcza akcję swojej książki Luiza Dobrzyńska. Jej Kawalkada, traktowana jako druga część Duszy, rozgrywa się w bliżej nieokreślonej przyszłości, a rządzące nią prawa znacząco różnią się od tych panujących w czasach obecnych. Europa jest już zupełnie innym kontynentem, skażonym wybuchem bomb, zaś centrum nowej cywilizacji – cywilizacji uchodźców, stanowią: Ameryka, Nowa Zelandia i Australia. Wciąż jednak poszukuje się nowych obszarów zdatnych do zasiedlenia, wykraczając daleko poza ziemski glob.

Opublikowana nakładem wydawnictwa Evanart powieść stanowi relację z takiej właśnie eksperymentalnej wyprawy, organizowanej na jeden z księżyców Jowisza. Wielbiciele fantastyki i wydarzeń rozgrywających się w przestrzeni kosmicznej będą książką zachwyceni, bowiem autorka stworzyła wyizolowany świat kosmicznego promu, w którym zadbała o najdrobniejsze nawet szczegóły - od budowy technicznej statku poczynając, po kwestie związane z określonymi reakcjami na ewentualne komplikacje. Wielbiciele Dänikena, liczący na relacje z bliskich spotkań trzeciego stopnia, muszą się jednak od razy przygotować na brak zielonych stworków i eksperymentów przeprowadzanych na ludziach przez przybyszów z obcych planet. Autorka zamyka bowiem przestrzeń książki w kilku statkach kosmicznych, skupiając się na samej podróży oraz skomplikowanych relacjach psychospołecznych w obliczu zagrożenia, na strachu oraz narastającym napięciu, wynikającym z zamknięcia setek ludzi na określonej powierzchni.

W wyprawie uczestniczy starannie wyselekcjonowana ekipa, zaś wylot poprzedzony jest wielomiesięcznymi testami i sprawdzianami. Wśród członków ekspedycji znajduje się też nauczycielka szkoły podstawowej, historyczka Estrella Solis, funkcjonująca na poziomie zero, co oznacza miedzy innymi zakaz rozmnażania się. Ból samotności łagodzi towarzystwem osobistego androida, który dzięki swej wyjątkowości jest bardziej jej przyjacielem niż maszyną. On również dołącza do załogi lotu, który od początku owiany jest nimbem tajemnicy. Okazuje się, że uczestnicy wyprawy nie zostali poinformowani o pewnych istotnych dla podjęcia decyzji kwestiach, a przede wszystkim - o prawdziwym celu wyprawy. A ten leży daleko poza pasem Kuipera, na malutkiej planecie zwanej Patris, oddalonej dwa lata drogi od Ziemi. Nie bez znaczenia dla losów wyprawy jest również realne zagrożenie ze strony organizacji zwanej Zielony Październik. Kiedy okazuje się, że na pokładzie znajduje się przynajmniej trzech sabotażystów, zaś wszystkie statki zaczynają padać ofiarą dziwnych awarii, sprawa staje się bardzo poważna…

Czy ekspedycja osiągnie swój cel? Czy uda się założyć kolonię w tak odległym miejscu i czy ktokolwiek na Ziemi będzie świadomy sukcesów podróżników? Na te pytania odpowiedzi trzeba poszukać podczas długiego lotu, czynnie uczestnicząc w „rozrywkach” fundowanych nam przez kapitana i posilając się oryginalnymi, zbilansowanymi papkami.  

Autorka Kawalkady określana jest mianem "współczesnego Lema". I choć porównanie to jest przesadzone, to nie można przejść obojętnie wobec tak bogatej wyobraźni i wizji przyszłego status quo ludzkości. Na podziw zasługuje też przygotowanie Dobrzyńskiej, która wplata w książkę zarówno wątki kulturowe, jak i porusza kwestie związane z zaawansowaną inżynierią, w tym z pracami nad sztuczną inteligencją. Androidy obecne na kartach książki nie są mechanicznymi kukłami – przeciwnie, obserwujemy rozwój ich „osobowości” i wykształcenie się takich cech, jak odpowiedzialność, empatia, a nawet ambicja. Musimy też oddać im cześć, bowiem w krytycznym momencie to właśnie im zostaje powierzona odpowiedzialność za życie załogi.

Jedyną wadą powieści są kwestie techniczne, związane z jej wydaniem – poszczególne słowa łączą się z sobą w ciąg, utrudniając lekturę. Ale czym są tak mało znaczące szczegóły wobec wagi międzygalaktycznych misji, podniebnych związków i zacierania się granic pomiędzy człowiekiem a androidem…