Recenzja książki: Jestem tatą!
Recenzuje: Karolina Mucha
Ja wybrałem bycie tatą [Maciej Dowbor]
Niektórzy uważają, że wszystko zmierza w złym kierunku. Mamy mniej czasu, kontakty międzyludzkie stają się coraz bardziej wirtualne, zalewa (zatapia?) nas fala konsumpcjonizmu, niszcząc przy tym tradycyjne wartości, pieniądz rządzi ludźmi, instytucja rodziny upada… Bez wątpienia współczesny świat ewoluuje nieprawdopodobnie szybko, wciąż ukazując swe kolejne oblicza. Ale czy wszystko zmierza ku gorszemu? A co z naszą nowoczesną tożsamością albo na nowo zdefiniowanymi rolami społecznymi?
Abstrahując od wartościowania, z pewnością warto je obserwować, badać, analizować. Tak jak uczyniła to Joanna Drosio-Czaplińska, psycholog i dziennikarka, która do rozmowy o współczesnym ojcostwie zaprosiła dwunastu znanych mężczyzn. Są wśród nich aktorzy, dziennikarze, pisarze, muzyk, filozof, ekonomista, showman, seksuolog, psycholog. Dzieląc się własnymi doświadczeniami (także tymi wyniesionymi z domów rodzinnych), a jeszcze częściej - przemyśleniami, wspólnie z autorką próbują określić, jak bycie tatą wpisuje się w tożsamość mężczyzny. Kim dzisiaj jest ojciec? W jaki sposób sam siebie postrzega? Jak się realizuje?
Sięgając po Jestem tatą! dobrze mieć świadomość, że nie znajdziemy tu sensacyjnych zwierzeń rodem z popularnej czy wręcz brukowej prasy. Choć rozmówcami autorki są powszechnie znani, rozpoznawalni mężczyźni, w ich wypowiedziach raczej nie dominuje chęć zabłyśnięcia, zszokowania czytelnika czy autopromocji. Pytania zadawane przez dziennikarkę zachęcają ich nie tylko do osobistych zwierzeń, ale też do podzielenia się refleksjami bardziej ogólnymi, często dotyczącymi całego społeczeństwa. Mówią o zmieniającym się modelu rodziny, o problemach współczesnych małżonków, których partnerstwo zabija namiętność (Zbigniew Lew Starowicz), o coraz większych obawach o życie dzieci i trzymaniu ich pod kloszem, o pułapkach konsumpcjonizmu (Maciej Dowbor). Pojawiają się wątki wyrażania emocji (Grzegorz Kasdepke), bezwarunkowej, „darmowej” miłości (Bartłomiej Topa) oraz… przekazywania kolejnym pokoleniom wiedzy ekonomicznej (Ryszard Petru). Nie brakuje też tematów trudnych, bardziej osobistych: Marek Kościkiewicz opowiada o swoich doświadczeniach adopcyjnych, Wojciech Kuczok wspomina o doznanej w dzieciństwie przemocy, a Tadeusz Sobolewski – o podróży do niedostępnego świata z cierpiącą na zespół Downa córką. Uderzające, jak często do wywiadów wkrada się temat rozwodu – (zbyt) wielu rozmówcom dobrze znany z autopsji.
Wadą Jestem tatą!, o której nie sposób nie wspomnieć, jest brak informacji o kryteriach wyboru jej bohaterów. Dlaczego ci, a nie inni? Brakuje tu chociażby ojców rodzin wielodzietnych (przynajmniej w rozumieniu tradycyjnym, gdy wszystkie dzieci mają wspólnych obydwoje rodziców), a większość rozmówców (poza trzema wyjątkami) to przedstawiciele tego samego pokolenia – urodzili się pod koniec lat sześćdziesiątych lub na początku siedemdziesiątych. Czy autorka chciała zatem ukazać przede wszystkim znanych ojców – swoich rówieśników? Nie ma w tym oczywiście niczego złego, warto jednak byłoby przyjęcie takiego klucza zasygnalizować czytelnikom.
Trzeba jeszcze dodać, że poglądy rozmówców Joanny Drosio-Czaplińskiej nie każdemu przypadną do gustu. Niekiedy mogą nawet – jak pewne wypowiedzi Jana Hartmana – bulwersować, denerwować. Cóż z tego? Po książkę Jestem tatą! i tak warto sięgnąć. Bo afirmuje świadome, refleksyjne ojcostwo. Nie takie "przy okazji", "w międzyczasie", "na marginesie", ale to prawdziwe – autentyczne BYCIE tatą.
