Recenzja książki: Historia miłości w zachodnim chrześcijaństwie
Recenzuje: Danuta Szelejewska
Od wieków opiewana miłość niczego nie straciła ze swej aktualności. Bez względu na czas i przestrzeń, uczucie to niezmiennie stanowi obiekt westchnień ludzi wszystkich pokoleń. Przeszkodą nie jest ani pochodzenie społeczne, ani wyznawana religia. Książka Historia miłości w zachodnim chrześcijaństwie jest wędrówką przez kraje i wieki. Carter Lindberg, pokazując czytelnikowi zróżnicowane spojrzenie na miłość, przedstawia jej koncepcję na różnych płaszczyznach.
W ramach wstępnych rozważań autor zwraca uwagę na ogromny wpływ myśli hellenistycznej. Przybliża punkt widzenia filozofów i autorów greckich, sposób pojmowania greckich bogów przez ludzi wówczas żyjących, a także szczegółowo rozpatruje klasyczne poglądy dotyczące miłości. Następnie przechodzi do analizy bogatej i zróżnicowanej literatury biblijnej. Cytuje konkretne teksty Starego i Nowego Testamentu (wraz z siglami), szczególnie podkreślając bliski związek człowieka z Bogiem-Stwórcą. Porównuje cywilizację grecko-rzymską i wczesne chrześcijaństwo, analizuje połączenie greckiego dziedzictwa erosa z biblijnym wezwaniem do miłości - agape, przedstawia stanowisko reprezentantów epoki średniowiecza, wskazuje na mistyczki z nasyconymi erotyzmem opisami ich zjednoczenia z Bogiem oraz muzycznych trubadurów, kładących nacisk na społeczne i osobiste korzyści płynące z miłości.
W kolejnych rozdziałach Carter Lindberg czyni bezpośrednie nawiązania do wiary. Wskazuje na stworzony przez Tomasza z Akwinu system, wypierający erosa rozumianego jako pożądanie na rzecz teologicznego systemu cnoty ograniczonej do miłości caritas; przedstawia odmienny punkt widzenia reformatorów, według których miłość Boga otrzymuje się dzięki wierze w Bożą obietnicę zbawienia (Bóg w miłości zniża się do rodzaju ludzkiego); prezentuje stanowisko pietystyczne, dostrzegające rozbudzanie uczuć religijnych poprzez modlitwę, studiowanie Biblii i działalność charytatywną; wreszcie: rozważa różnorodność form miłości w czasach współczesnych.
W książce czytelnik znajdzie cytaty pochodzące z oryginalnych dzieł teologicznych m.in.: świętego Augustyna, Bernarda z Clairvaux, Piotra Abélarda, Szekspira a także Tomasza z Akwinu i wielu innych autorów. Obszerna bibliografia (niestety, w większości obcojęzyczna) dodaje dziełu charakteru naukowego. Indeks ułatwia odnalezienie interesującego fragmentu. Publikacja ukazująca kształtujące się na przestrzeni wieków zmiany dotyczące zróżnicowanego postrzegania miłości napisana jest w sposób przystępny, językiem ciekawym, choć w wielu miejscach teologicznym. Przeznaczona jest dla tych, którzy chętnie zagłębią się w świat kultury i jej korzeni.
