Recenzja książki: Grajek
Recenzuje: Kasia Pessel
Transylwania - mityczna kraina krwiożerczego protoplasty wampirycznego rodu, Vlada Draculi. Wbrew pozorom jednak, ten region nie jest tylko literackim mikrokosmosem, lecz istnieje naprawdę. Zagubiona ziemia w Karpatach, nie rozpieszczająca ludzi ją zamieszkujących, surowy klimat, wioski, które są małymi enklawami, gdzie niespiesznie toczy się codzienne życie.
W jednym z takich siedlisk od lat powtarza się dramat rodzinny. Nikt nie potrafi wytłumaczyć, dlaczego właśnie w tym miejscu tak wiele kobiet dotyka choroba psychiczna. Tę medyczną zagadkę chce wyjaśnić młody lekarz. Z jednej strony pragnie on zaistnieć w świecie medycznym, z drugiej - nie daje mu spokoju ostatnia pacjentka - Irina. Jej osobisty dramat ciekawi go mocniej niż jest w stanie przyznać. Co ukrywa pacjentka? Dlaczego boi się powiedzieć prawdę swojemu lekarzowi? Kim jest Praprzodek i jaką rolę odegrał on w życiu mieszkańców wioski? Co skrywa przeszłość, a co może przynieść przyszłość?
Lipcowy poranek dla grupy młodych kobiet, a raczej dziewczyn ze wsi Arvy, jest porą, gdy decyduje się ich dalsze życie. Jedna z nich nie wróci z miejscowego cmentarza taką, jaką nań wchodziła. Tradycja nakazuje, by dziewczynki, urodzone dwudziestego drugiego lipca dokładnie w dzień swoich szesnastych urodzin odwiedziły grób Praprzodka. Jedna z nich zostanie wybrana. Do czego? To już owiane jest tajemnicą, wiadomo tylko, że nie nacieszy się ona młodością. Nikt nie kwestionuje zasad rządzących egzystencją tej odosobnionej od świata osady, nawet tragedia nastolatki nie doprowadza do tego, by ktoś w końcu odważył się powiedzieć prawdę. Gdy dramat dotyka Ankę - córkę Iriny, po raz pierwszy sprawa trafia na policję. Jednak i ta instytucja jest bezradna wobec zmowy milczenia. Jedynymi śladami są ciało dziecka, które w ciągu tygodnia postarzało się o dziesiątki lat oraz owiany złą, chociaż milczącą sławą, grób z reliefem w postaci kręgu dzieci - a raczej dziewczynek oraz jednego kalekiego chłopca.
Co może mieć wspólnego z wydarzeniami zaistniałymi w Rumunii spokojne, amerykańskie miasteczko, słynące z akademii muzycznej? Tutejsi mieszkańcy nawet nie słyszeli o transylwańskiej wiosce i nieszczęściu, które po raz kolejny je spotkało. Senną atmosferę pory letniej przerywa przyjazd nauczyciela muzyki, mającego pomóc niepełnosprawnym dzieciom w poznaniu piękna płynącego z nut. Nie wszyscy jednak są entuzjastycznie nastawieni do przybysza. Ojciec jednego z przyszłych uczniów nie ufa obcemu, chociaż jego rodzina wydaje się zafascynowana gościem. Przypadek, czy może intuicja ostrzega przed tym, co ma się wydarzyć? Jaką rolę odegra zagadkowy Diep Koppelberg, miłośnik muzyki i kolekcjoner lalek? Czy średniowieczna legenda kryje powiązania pomiędzy sielankową amerykańską prowincją a otoczoną złą sławą Transylwanią?
Grajek łączy w sobie kilka gatunków literackich. Z jednej strony opiera się o mit, z drugiej - zaskakuje współczesnym rozwinięciem fabuły. Dwie opowieści, połączone tajemniczym ogniwem, którego tożsamość powoli poznajemy, choć tak naprawdę prawda wciąż pozostaje w ukryciu. Autorka w swej książce splotła elementy thrillera medycznego, kryminału i opowiadania grozy, a za podstawę posłużyło jej ludowe podanie. Krańcowo różni bohaterowie oraz sceneria wydarzeń sprawiają, że czytelnik jest zaskakiwany przebiegiem kolejnych wątków. Od początku akcji bohaterowie spowici są aurą niepokoju - tak, jakby jakiś głos wprost do umysłu sączył słowa ostrzeżenia przed czającym się, nieuchronnym zagrożeniem. Kontrast pomiędzy życiem na przedmieściu i rozgrywającym się w tym pejzażu dramatem, którego świadomi są nieliczni, potęguje złowieszczość opowiadania. Jeden motyw i dwa jego rozwinięcia, instynktownie przez czytelnika składane w jedną historię, której początek ginie w mrokach średniowiecza, a dzień dzisiejszy jest tylko niewielkim wycinkiem tego, co jeszcze nastąpi...
