Recenzja książki: Gadająca blacha i inne bajkowe opowieści
Recenzuje: Justyna Gul
Bajki nie tylko dla dzieci
Bajki od dawien dawna niosły sobą mądrość, pokazywały właściwe wzorce zachowań, możliwe reakcje na dane wydarzenie, uwrażliwiały na piękno tego świata, ale także na ludzką krzywdę. Wszyscy wiedzą, że bez bajek dzieciństwo nie byłoby tak piękne i kolorowe, a bohaterowie nie mogliby żyć w naszych myślach i sercach. O popularności tych pięknych historii świadczy fakt, że nie tylko młodzi czytelnicy chętnie ich słuchają czy sięgają po nie samodzielnie – również dorośli odnajdują w nich drogowskazy, pozwalające podejmować właściwe decyzje.
Jedną z publikacji, które zachwycają swoją oryginalnością, fantazją autorki, ale również przesłaniem, jest książka Gadająca blacha i inne bajkowe opowieści. Oficyna Wydawnicza IMPULS i Grażyna Kustra sprawiły wszystkim wielbicielom mądrych i wciągających historii prawdziwą niespodziankę. W zbiorze znajdziemy dziesięć bajek, zróżnicowanych tematycznie, poruszających szereg tematów aktualnych mimo upływu lat. Autorka, absolwentka pedagogiki opiekuńczej i wychowawczej, doskonale dobrała teksty, nadając im zarówno walory wychowawcze, a jednak nie pozbawiając uroku oraz baśniowej wymowy.
W tytułowej opowieści Gadająca blacha poznajemy dość oryginalny samochód, który nie ma jednak nic wspólnego z demoniczną Christine, stworzoną przez Stephena Kinga. Toyota Yaris w pięknym, błękitnym kolorze nie zrobiłaby nikomu krzywdy – ona raczej ratuje życie. I choć jest kapryśna i despotyczna, choć wyprowadza z równowagi swoją nową właścicielkę, to tak naprawdę za jej irytującymi komentarzami kryje się lęk przed powrotem do komisu samochodowego, gdzie spędziła wiele lat pod zakurzoną plandeką.
Kolejna bajka, Słodki sen Krysi, przenosi nas do krainy, o której marzy wiele dzieci – do Słodkiego Raju, pełnego wszelkich dostępnych słodkości. Tyle tylko, ze każda przyjemność ma swoja cenę. Tym razem za nieskończone ilości lizaków Krysia będzie musiała zapłacić mdłościami, bólem zęba i… atakiem potworów. Całe szczęście, że dla tego koszmaru istnieje alternatywa w postaci prostych i zdrowych produktów, pełnych witamin i mikroelementów.
Opowieść Mundek i gwiazdeczka zabierze nas do nieba… i to dosłownie. Autorka przedstawia nam bowiem księżyc oraz dwie gwiazdeczki świecące na firmamencie niebieskim. Księżyc owładnięty jest myślą o urlopie, chciałby odpocząć od ciężkiej, monotonnej pracy i zamienić się choć na tydzień w człowieka. Jedna z gwiazdek pragnie zastąpić księżyc w pełnieniu jego roli, druga zaś – zostać prawdziwą gwiazdą, tyle że filmową. Te życzenia trafiają do Pana na wysokościach, który ma moc spełniania wszystkich marzeń. Każdego ze swoich podopiecznych oddaje pod opiekę opiekunów stróżów, realizując jednocześnie pragnienia księżyca i gwiazd. Co z tego wyniknie?
Pod szczęśliwą gwiazdą to z kolei wzruszająca historia miłości bociana Felusia do ślicznej bocianicy Bianki, zaś Kukuryku i gul, gul, gul to obraz podwórka, na którym bój o władzę toczą kogut i indyk wraz z rodzinami. Dopiero stojąc w obliczu rychłej śmierci, skłócone ze sobą podwórkowe klany zdają sobie sprawę z tego, jak niewiele są warte splendory czy dążenie do posiadania. Czy rzeczywiście jest zbyt późno na taką refleksję?
Pieniądze szczęścia nie dają natomiast to opowieść aktualna niezależnie od wieku i kraju. Historia kupca Jakuba, który z biednego chłopaka stał się zamożnym obywatelem dzięki swojemu niezwykłemu talentowi do sprzedaży może być przestrogą dla wszystkich nieczułych, antypatycznych i chciwych niczym Ebenezer Scrooge z powieści Dickensa ludzi. Jednak, jak to zwykle bywa w życiu, koło fortuny jest kapryśne i w jednej chwili może odmienić czyjś los. Licząc na szybki zysk, pazerny Jakub przeinwestował, a na dodatek trafił na oszusta, który pozbawił go całego majątku. Wraz z pieniędzmi odeszli również ci, których dotychczas uważał za przyjaciół. Jedynie biedny człowiek, żyjący na skaju ubóstwa w chatce ukrytej w lesie, nie odmówił mu ani ciepłego kąta, ani strawy. Bajka ta doskonale oddaje całą prawdę o przyjaźni, ujmując ją w pięknych słowach: Przyjaciel to ktoś, kto jest nim nie tylko wtedy, kiedy jest dobrze, ale (…) przede wszystkim wtedy, kiedy jest źle.
Podczas lektury Dowcipnego Amorka przekonamy się, jak bardzo nieprzewidywalna może być miłość, zaś dzięki opowieści Specjalista od siedmiomilowych butów dowiemy się, skąd wzięło się przysłowie szewc bez butów chodzi (oczywiście bez siedmiomilowych butów!). Kolejna historia, Zwycięstwo miłości, to porywające losy księżniczki, która utraciła pamięć. Kiedy budzi się w chatce w lesie, ubrana w piękną suknię, ma tylko dwa wyjścia: załamać się albo przystosować do warunków, w których przyszło jej żyć. Dzień po dniu uczy się wykonywania drobnych prac, nawet szycia ubrań z dostępnych w lesie materiałów. Kiedy jednak pewnego dnia porywa ją olbrzymi huragan, przenosząc do pałacowych komnat, wraca jej pamięć. Ale to dopiero początek tej opowieści…
Zielonooka jest natomiast piękną bajką o wartościach takich jak dobroć i miłosierdzie, o właściwych postawach i sprawiedliwym władcy, który po traumatycznych doświadczeniach z dzieciństwa został królem idealnym – sprawiedliwym i konsekwentnym, dającym swoim zachowaniem przykład poddanym. Czy jego dwaj synowie pójdą w jego ślady? Komu władca powierzy koronę – hulace Ludwikowi czy prawemu Ryszardowi? Jaka rolę w ich życiu odegra piękna zielonooka Lena?
Gadająca blacha i inne bajkowe opowieści Grażyny Kustry z kolorowymi ilustracjami Bogdana Słabika to wspaniała literacka przygoda. Doskonale opowiedziane historie, w większości utrzymane w baśniowej konwencji, pomagają dziecku poznawać świat oczami bohaterów, a także uczyć się na ich błędach. Niezależnie od preferencji młodego czytelnika w kwestii tematyki czy klimatu opowieści, dzięki różnorodności, każdy znajdzie tu coś dla siebie. Istotne jest to, że bajki niosą mądrość oraz odwołują się do prawdziwych wartości, które powinny być wpajane dzieciom od najmłodszych lat. Z przyjemnością zagłębiłam się w te opowieści, wierząc, że moja siostrzenica już za kilka lat odnajdzie w nich te same skarby, które odnalazłam ja…
