Recenzja książki: Elementy aikido
Recenzuje: Heautoskop
Omówienie książki Bartosza Łuniewskiego "Elementy aikido" należałoby zacząć od określenia, czym ta książka nie jest. Otóż z całą pewnością nie jest ona mniej lub bardziej dopracowanym kursem nauki aikido ani też opisaniem wybranych jego elementów możliwych do zastosowania w samoobronie, bez wcześniejszego treningu. Nie ma ona nic wspólnego z poradnikami w stylu "How to..." czy "Aikido w weekend". Książka Łuniewskiego w ogóle nie uczy technik aikido. Jej cel jest zgoła odmienny, ma służyć pogłębieniu zrozumienia technik już wcześniej wyuczonych oraz przybliżyć czytelnikowi możliwie szeroki kontekst aikido ukazując w ten sposób, że nie jest to zwykły zestaw chwytów samoobrony.
Aikido to stosunkowo młoda, powstała już w XX wieku, japońska sztuka walki. Jej twórca, Morihei Ueshiba, tworząc ten system sięgał do tradycji dużo wcześniejszych, twórczo reinterpretując zasady znane samurajom oraz wzbogacając je o mądrość buddyzmu zen. W ten sposób powstał system niezwykle skuteczny a zarazem wszechstronnie rozwijający, angażujący nie tylko na płaszczyźnie fizycznej, ale także społecznej, emocjonalnej i duchowej.
Przeniesienie każdej wschodniej formy aktywności na teren zachodni jest trudne i ryzykowne. Dotyczy to także (a obok religii - chyba przede wszystkim) sztuk walki. Człowiek zachodu jest konsumentem i jego nastawienie względem aikido także jest najczęściej konsumenckie (przynajmniej na początku). Pośpiech jaki ogarnia nasze życie oraz mnogość obowiązków jakie na siebie przyjmujemy sprawia, że zaczynamy zwykle od dwóch-trzech półtoragodzinnych treningów tygodniowo. To niewielka ilość, wziąwszy pod uwagę, iż nowicjusz musi rozwinąć wiele podstawowych umiejętności. W praktyce często uczy się początkujących rozmaitych technik, czynności, wpaja nawyki, narzuca rytuały, jednak na ich gruntowne wyjaśnianie nie wystarcza czasu. I właśnie uzupełnieniem praktycznych treningów, próbą uzupełnienia tej informacyjnej luki, jest książka Bartosza Łuniewskiego.
Układ treści ma charakter hasłowy, jednakże całość została podzielona na 30 rozdziałów (rozdział 31 ma charakter słowniczka). Każdy rozdział omawia jakiś zakres pojęć związanych z aikido. Autor rozpoczyna od pojęć najbardziej ogólnych a jednocześnie najbardziej esencjalistycznych dla tego systemu (czyli Ai, Ki oraz Do), stara się wskazać jego miejsce pośród innych tradycyjnych systemów, wskazuje na duchowe powinowactwo aikido oraz cechy charakteru dobrego wojownika. Natępnie omawia szczegóły dotyczące postawy, sposobów przemieszczania się, dystansu i technik. W dalszej części w jasny i klarowny sposób wykłada zasady panujące w dojo (szkole), omawia elementy stroju, wewnętrzną hierarchię i wynikające z niej powinności. Sporo miejsca zajmuje omówienie rozmaitych technik (zostały one odpowiednio pogrupowane), jednak jak już wspomniałem nie ma to charakteru kursowego, nie uczy wykonywania techniki a raczej omawia jej sens i przebieg.
Każdy rozdział zawiera kilka haseł kluczowych, które zostają omówione na zasadzie artykułu hasłowego, przez co praca ta przypomina trochę słownik, przy czym układ haseł nie jest alfabetyczny. W poruszaniu się po nim pomaga indeks zamieszczony na końcu książki. Zgrupowanie terminów w sposób tematyczny zapewnia pewną ciągłość i umożliwia lekturę książki w tradycyjny sposób, nie wywołując wrażenia fragmentaryczności i zagubienia. Artykuły są wyczerpujące, choć autor unika zagłębiania się w historyczne szczeguły. Jednocześnie umiejętnie zespala elementy aikido z kulturą i obyczajami Japonii.
Książka ta okaże się nieocenionym uzupełnieniem treningów aikido. Skorzystać z niej mogą wiele również osoby zdecydowane na rozpoczęcie treningu sztuki walki, które szukają dla siebie odpowiedniej szkoły - dzięki tej pozycji będą mogły podjąć bardziej świadomą decyzję, wybierając lub odrzucając aikido.
