Recenzja książki: Duma i uprzedzenie

Recenzuje: Danuta Szelejewska

Nie bez powodu autorka Rozważnej i romantycznej nazywana jest Fantastyczną Jane Austen, a powieści jej autorstwa doczekały się wielu wydań, tłumaczeń, kontynuacji i nawiązań, ekranizacji kinowych oraz telewizyjnych, a także filmów wzorowanych na powieściach. Duma i uprzedzenie, przenosząc czytelnika w realia angielskiej klasy gentlemanów z przełomu XVIII i XIX wieku, ukazuje życie wyższych sfer oraz panujące wówczas w Anglii stosunki towarzyskie.

Pięć córek państwa Bennetów miało znaleźć bogatych i wpływowych mężów – przynajmniej takie było marzenie ich matki. Nie wiadomo, jak długo musiałaby na spełnienie owego marzenia czekać, gdyby w Netherfield Park nie zamieszkał szalenie zamożny kawaler Charles Bingley. Na dodatek był on młody, wesoły, przystojny, jeździł na czarnym rumaku i nosił granatowy surdut. Cała okolica o nim rozprawiała, a gdy pojawił się w sali balowej, przeszedł przez nią szmer. Rzecz jasna – przybył w towarzystwie: niestety, jego przyjaciel Darcy nie wzbudził sympatii obecnych. On sam natomiast od razu zwrócił uwagę na prześliczne oczy Elizabeth Bennet. A gdy wyznał jej miłość i zaproponował małżeństwo… Czy Lizzy przyjmie oświadczyny Darcy’ego? Obiecała sobie wszak, że poślubi mężczyznę wyłącznie z miłości, a jego przecież nie kocha. Czy i Jane odnajdzie szczęście w ramionach Bingleya? Z kim na ślubnym kobiercu stanie Lydia? Ponieważ cechą charakterystyczną powieści Jane Austen są szczęśliwe zakończenia, łatwo przewidzieć, jak zakończą się losy bohaterów powieści.

Napisaną w konwencji romansu, pełną humoru społeczno-obyczajową powieść Jane Austen czyta się szybko, lekko i przyjemnie. Barwny język przekazu rozbudza wyobraźnię, nie tylko przenosząc czytelnika w olśniewający świat balów oraz wiejskich rezydencji, ale również umożliwiając mu wędrówki po bezludnych wzgórzach, malowniczych dolinach, gęstych sosnowych lasach i łowiskach obfitujących w pokaźne pstrągi. Łatwo wyobrazić sobie barwnie opisywane miejsca, uczestnicząc tym samym w nieoczekiwanych wydarzeniach. Łatwo zrozumieć sposób myślenia oraz zachowania bohaterów żyjących w czasach, gdy prestiż kobiety zależał wyłącznie od posiadania męża, a o zamążpójściu nie decydowały uczucia, gdy pieniądz odgrywał zasadniczą rolę, zaś pozycja społeczna miała niebagatelne znaczenie (zamieszczona na końcu książki notka pokazuje świat w 1813 roku: gdzie ludzie żyli, jak ubierały się kobiety, a jak mężczyźni, jak ludzie podróżowali).

Elementy opowiedzianej przez Katherine Woodfine historii to obserwacje psychologiczne, humor, wątki romansowe oraz bogactwo uczuć: miłość, tęsknotę i zaufanie przeplata zazdrość oraz chęć zemsty, co uzasadnia przedstawioną w opowieści różnorodność charakterów. Ponadczasowa treść Dumy i uprzedzenia (choć twórczość Jane Austen przypadła na przełom wieku XVIII i XIX, poruszone przez nią dylematy aktualne są w czasach współczesnych) uzupełniona została czarno-białymi, zabawnymi ilustracjami autorstwa Èglantine Ceulemans. Na początku książki znalazł się równie zabawny biogram przedstawiający głównych bohaterów, a na końcu – Słowo od Katherine i Słowo od Èglantine. Wszystko to sprawia, że czytelnik chętnie po Dumę i uprzedzenie sięgnie, by nie tylko poznać sekrety życia brytyjskich wyższych sfer, ale również przekonać się, że często pierwsze wrażenie bywa mylące i dopiero bliższa znajomość jest w stanie ukazać prawdziwe oblicze drugiej osoby.