Recenzja książki: Droga Królów

Recenzuje: gocha

Początek niezwykłej opowieści.

Monumentalna Droga królów jest pierwszym tomem sagi zaplanowanej na dziesięć tomów i jest to zła wiadomość jedynie dla właścicieli małych mieszkań. Pozostali czytelnicy mogą się jedynie cieszyć na kolejne spotkanie z niezwykłym uniwersum.

Sanderson nie należy do pisarzy, którzy prowadzą czytelników za rączkę i na wejściu wyjaśniają zasady funkcjonowania stworzonych przez siebie realiów. Zamiast tego autor wrzuca nas w sam środek wydarzeń i sprawia, że początkowo lektura jest niemałym wyzwaniem: kiedy rekonstruujemy przeszłość i poznajemy zasady rządzące współczesnością.

Historia z grubsza wygląda następująco: niegdyś świata ludzi bronili Świetliści Rycerze, walczący za pomocą Wiązania Mocy i potężnej broni: przywoływanych w dowolnym momencie gigantycznych Ostrzy Odprysku, stanowiących z Pancerzami podstawowe wyposażenie Świetlistego, pozwalające mu na dokonywanie rzeczy praktycznie niemożliwych dla zwykłych śmiertelników. Walczący w imieniu ludzkości Rycerze zmagali się z groźnymi przeciwnikami, jakimi były Pustkowce: potwory ze skał i płomienia. Po tamtych dniach pozostały tylko legendy i potężna broń stworzona do zabijania koszmarów. Jej zdobycie jest możliwe, ale dane tylko nielicznym i zazwyczaj okupione śmiercią wielu śmiałków, marzących o potężnej sile, jaką daje Ostrze.

Roshar poznajemy oczami czwórki bohaterów. Pierwszy z nich to skrytobójca Kłamca z Shinovaru, którego poznajemy w momencie, gdy zabija Króla Galivara, człowieka pragnącego zjednoczenia dziesięciu księstw. Śmierć tego człowieka, zabitego na rozkaz obcej ludziom rasy, doprowadzić musi oczywiście do wybuchu wojny między ludźmi a Parshenami. Zjednoczeni w walce książęta planują całkowite wybicie zdradzieckiej rasy.

Kolejnym bohaterem jest Dalinar, brat zabitego króla, arcyksiążę pałający pragnieniem zemsty i najbliższy doradca nowego władcy. Dalinar wierzy w sens prowadzonej wojny do momentu, gdy zaczynają go nawiedzać tajemnicze wizje, w których wojownik cofa się w przeszłość i poznaje prawdziwe oblicze zafałszowanej do tej pory historii ludzkości. Trzeci bohater to syn chirurga i znakomity żołnierz, którego koleje losu doprowadziły do smutnego stanu: Kaladin w momencie, gdy go poznajemy  jest niewolnikiem starającym się za wszelką cenę przetrwać w świecie, gdzie jest mięsem armatnim w starciach z Parshenami.

Ostatnia postać, której Sanderson poświęca dużo uwagi, to młoda dziewczyna Shallan, zmuszona do kłamstw, by ocalić swój ród, po śmierci ojca stojący na krawędzi upadku. Shallan zostaje uczennicą jednej z najmądrzejszych kobiet swojej epoki tylko po to, by skraść jej cenny przedmiot, Dusznik – świętą relikwię, zdolną do  przemieniania dowolnej  substancji w inną - jedwabiu w kamień, wody w drewno itd.  Ta czwórka to nie tylko nasi przewodnicy po świecie Sandersona. Każde  z nich może doprowadzić - lub już doprowadziło - do małego przełomu, którego następstwa mogą zmienić świat.

Sanderson po raz kolejny stworzył całkowicie autonomiczny mikrokosmos, dopracowany w najdrobniejszych szczegółach. Skaliste i nieprzyjazne ludziom uniwersum nawiedzane jest cyklicznie przez potężne arcyburze, potrafiące obedrzeć do kości ciało pechowca, któremu nie udało się znaleźć schronienia. Flora i fauna to temat na osobną recenzję: dookoła wiele jest zwierząt, które porównać możemy tylko do owadów. Najważniejsze są gigantyczne stwory, na które polują zarówno ludzie, jak i Parsheni, gdyż każdy z tych stworów zamiast serca ma ogromny kamień szlachetny, podstawowy budulec w świecie Sandersona.

Dzięki kamieniom szlachetnym można zmienić kamienie w zboże lub budować potężne twierdze. Ciekawym zabiegiem jest także wprowadzenie sprenów: zmaterializowanych pojęć abstrakcyjnych, takich jak strach lub ból. Autor stworzył rzeczywistość, w której tylko kobiety potrafią czytać, wyznacznikiem statusu jest kolor oczu, a walutą - naładowane energią arcyburze kule...

Ze strony na stronę przedstawiony świat staje się coraz bardziej spójny i rzeczywisty, a rządzące nim reguły - jasne. Liczne retrospekcje i wprowadzenie wielowątkowej narracji doskonale się zazębiają i tworzą całość wymagającą od czytelnika sporo uwagi, w zamian oferując jednak prawdziwą ucztę wyobraźni.