Recenzja książki: Bałagan
Recenzuje: Magdalena Galiczek-Krempa
W publikacjach kierowanych do najmłodszych czytelników do rangi głównych postaci urastają już nie tylko piękne księżniczki i odważni rycerze. Dzieciaki wprost uwielbiają, gdy na kartach ich ulubionej książki pojawiają się zwierzątka o ludzkich cechach – często z licznymi zabawnymi wadami na czele. Autorzy książek dla najmłodszych coraz częściej poszukują jednak bohaterów zupełnie nietypowych. W ogóle nie interesują ich wróżki, czarodziejki, smoki, a nawet słodkie koty czy pocieszne szczeniaki. Na swój warsztat biorą za to różnego rodzaju zjawiska, które towarzyszą ludziom w codziennym życiu, a ze względu na swoją powszechność przez większość społeczeństwa nie są zauważane czy doceniane. Zjawiska te były, są i będą – co jest w nich tak ciekawego, by czynić je bohaterami książki dla dzieci? Właściwie wystarczy dobry zmysł obserwacji, lekkie pióro i ołówek, a opowieść o niesamowitych bohaterach jak żywa ukaże się najpierw oczom autorów, a następnie szerszej publiczności. Michał Krygier i Alicja Wasilka bohaterem swojej pięknej publikacji uczynili… bałagan!
Tytułowy bohater nie raz i nie dwa zaskoczy czytelnika. W książce nadane zostały mu typowo ludzkie cechy – potrafi na przykład wśliznąć się do windy, a w domu zachowuje się jak nieco uciążliwy, nieproszony gość. Ponadto - jest olbrzymi. Kiedy młody czytelnik stworzy już sobie wyobrażenie bałaganu, który z pewnością nabierze kształtów potężnego, wścibskiego i nieco zbyt pewnego siebie, trochę niechlujnego człowieka – przychodzi czas na nieco dokładniejszą prezentację. Bałagan to nie tylko dziwny gość, to także powód, dla którego w domu wiele rzeczy nie działa w należyty sposób. Przez swoją ciekawość Bałagan wprowadza zamęt w koszyku z przyborami do szycia, w skrzynce z narzędziami czy doprowadza do szału właścicielkę torebki.
Książka Bałagan nie jest w żadnym razie tradycyjną publikacją o nachalnym, wychowawczym tonie. W książce tytułowy bohater być może nie jest specjalnie pożądanym gościem, nie jest jednak także intruzem, którego rodzina ze wszystkich sił stara się z domu wypędzić. Zabiegi, jakie mieszkańcy stosują, aby życie z bałaganem odbywało się na stopie partnerskiej, opierają się raczej na rozsądnym podejściu do zastanej sytuacji: bałagan może i jest najlepszym towarzyszem codziennych zabaw, ale przed snem lepiej jest się z nim pożegnać, układając zabawki na właściwe im miejsce.
Ciekawą i przekazaną w niebanalny sposób narrację wzbogacają znakomite ilustracje. Można nawet powiedzieć, że są one wręcz nieodzownym towarzyszem tekstu. Bałagan to książka, w której autorzy na równi z treścią stawiają stronę graficzną. Fantastyczne, bogate w szczegóły ilustracje, mnogość przedstawionych na rysunkach elementów i niebanalnie zarysowana przestrzeń ukazują bałagan w całej rozciągłości. Zarówno treść, jak i ilustracje osiągnęły zakładany przez autorów cel – w książce na dobre zadomowił się bałagan. Niezwykle ciekawym zabiegiem edytorskim jest dostosowanie wielkości czcionki do znaczenia niektórych cech. Kiedy bałagan opisywany jest jako „ogromny”, słowo to swoją wielkością wyróżnia się na tle reszty zdania. Natomiast wszystkie grzechy i przewinienia Bałaganu podkreślone zostały pomarańczowym, wyróżniającym się kolorem tekstu. Zabiegi te sprawiają, że wspólna lektura książki rodzica z maluchem nie jest tylko miło spędzoną chwilą, ale także czasem, w którym wyobraźnia dziecka pracuje na najwyższych obrotach.
Bałagan to książka, która wpisuje się w nurt awangardowych, oryginalnych i zrywających z tradycją lektur dla najmłodszych czytelników. Prosty i jasny przekaz, ukazany na tle wspaniałych ilustracji sprawia, że książka stać się może ciekawym sposobem na przyswojenie przez najmłodszych podstawowych zasad utrzymania porządku. Mnogość szczegółów przedstawionych na ilustracjach to uczta dla wyobraźni, a także pretekst do samodzielnego zobrazowania bałaganu. Dodatkowym atutem książki jest duży, imponujący format i twarda oprawa, która oprze się nawet najsprytniejszym małym bałaganiarzom. Bałaganu - tego zaserwowanego czytelnikom przez Michała Krygiera i Alicję Wasilkę - po prostu nie może zabraknąć w żadnej domowej biblioteczce.
