Ku integracji
Rewalidacja jest dążeniem do przywrócenia upośledzonemu dziecku pełnej sprawności. Jest to planowany proces edukacyjny, terapeutyczny i wychowawczy, z jasno postawionymi celami, skierowanymi na usprawnianie zaburzonych funkcji rozwojowych oraz intelektualnych. Niestety, nie zawsze pełne przywrócenie sprawności jest możliwe, warto jednak podejmować działania zmierzające do ułatwienia osobie niepełnosprawnej uczestnictwa w życiu społecznym czy kulturalnym w jak największym stopniu, a także do przygotowania jej do pracy i samodzielnej egzystencji.
W przypadku osób niepełnosprawnych liczy się każde działanie, jednak to interwencja podjęta w pierwszym etapie życia ma największe szanse na powodzenie. Istotna dla rozwoju jest nie tylko sfera fizyczności dziecka, różne dysfunkcje ruchowe związane z niepełnosprawnością, ale również sfera kontaktów z otoczeniem. Dlatego też taką uwagę przywiązuje się do integracji dziecka o specjalnych potrzebach edukacyjnych, która pociąga za sobą przygotowanie dziecka do życia w społeczeństwie ludzi pełnosprawnych oraz kształtowanie umiejętności komunikacyjnych. Pełnosprawne dzieci również osiągają nieocenione korzyści z takiej integracji – uczą się akceptacji, stają się pomocą dla niepełnosprawnych rówieśników, nawiązują z nimi więzi emocjonalne. Edukacja integracyjna to jednak cały szereg złożonych problemów, wymagań i oczekiwań, z których większość związana jest z wciąż jeszcze niską świadomością ludzi, a także ze złą kondycją systemu oświaty. Niezależnie jednak od pojawiających się przeciwności, za sprawą nauczycieli, psychologów, rehabilitantów, każdego dnia można zrobić coś dla niepełnosprawnego dziecka. Każdy dzień i wciąż powtarzane czynności oraz ćwiczenia są niezmiernie istotne dla jego rozwoju.
O potrzebie integracji oraz o roli, jaką w tym procesie odgrywa pedagog specjalny, pisze Aleksandra Tomkiewicz-Bętkowska - wieloletnia nauczycielka w Szkole Podstawowej z Oddziałami Integracyjnymi, pedagog specjalny w klasie integracyjnej. Opublikowana nakładem oficyny Impuls publikacja skupia się przede wszystkim na praktycznej stronie zagadnienia, nie brak w niej jednak także wprowadzenia w tematykę niepełnosprawności oraz integracji. Dzięki temu książka ABC pedagoga specjalnego. Razem łatwiej. Nowe doświadczenia to pozycja niezwykle cenna na polskim rynku. Tol publikacja, która znaleźć się powinna w biblioteczce pedagogów specjalnych, oligofrenopedagogów, studentów pedagogiki, a także nauczycieli różnych specjalności i dyrektorów szkół, wspólnie pracujących nad powodzeniem idei integracji. Książka ta jest kontynuacją publikacji z 2008 roku, skorygowaną jednak o nowe przepisy prawne, a także nabyte doświadczenie autorki.
Autorka podzieliła swoja publikację na osiem części, z których każda dotyczy innego aspektu funkcjonowania dziecka niepełnosprawnego w szkole. Część pierwsza porusza kwestię miejsca dziecka upośledzonego umysłowo w szkole masowej – znajdziemy tu omówienie takich zagadnień jak upośledzenie umysłowe, przyczyny trudności w uczeniu się, edukacja dzieci z niepełnosprawnością oraz teoretyczne założenia oraz warunki integracji. Tomkiewicz-Bętkowska zwraca szczególną uwagę na rolę pedagoga specjalnego w klasie integracyjnej, dzieląc się z czytelnikami swoim doświadczeniem i poruszając niezmiennie kontrowersyjny temat oceniania uczniów z niepełnosprawnością.
W części drugiej zostały omówione kwestie związane z organizowaniem i udzielaniem pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zaś w kolejnej – zagadnienia związane z rewalidacją indywidualną jako formą terapii wspierającej kształcenie niepełnosprawnego dziecka w szkole masowej. Kolejne części publikacji to praktyczne zastosowanie wiedzy na temat rozwoju i terapii do konstruowania ramowych programów czy wymaganych opracowań, niezbędnych w pracy pedagoga specjalnego. Znajdziemy tu zatem przykładowe ćwiczenia, które można wykorzystać w programie rewalidacji indywidualnej, określenie zakresu czynności i uprawnień pedagoga specjalnego, a także liczne przykłady dokumentacji, której sporządzenie leży w jego gestii, indywidualne programy edukacyjno-terapeutyczne, standardy wymagań i treści nauczania, tygodniowe rozkłady materiału, konspekty lekcji.
W części siódmej znajdziemy analizę konkretnych przypadków (m.in. dziecka z zespołem Aspergera) oraz wpływu sytuacji rodzinnej na funkcjonowanie ucznia niedowidzącego. Część ósma natomiast zawiera wybrane programy wspomagające rozwój uczniów.
Na rynku pojawia się coraz więcej publikacji poświęconych merytorycznym zagadnieniom związanym z szeroko pojętą niepełnosprawnością, brak jednak w nich często praktycznego podejścia do tematu. Dlatego też książka ABC pedagoga specjalnego… jest niezwykle cenną lekturą, pozwalającą przygotować się do pracy z uczniem niepełnosprawnym i/lub doskonalić swój warsztat. Szczególnie studenci znajdą tu wiele cennych informacji dotyczących konstruowania wymaganych dokumentów, czyli tego obszaru pracy pedagoga, z którym początkujący nauczyciele mają najwięcej problemów. Połączenie teoretycznej wiedzy autorki i wieloletniej praktyki sprawia, że ma ona doskonałe wyczucie tego, co w pracy pedagoga specjalnego jest istotne, co może sprawiać kłopot, co należy wyjaśnić i doprecyzować. Wierzę, iż z przedstawionych rad i wskazówek może skorzystać każdy, kto planuje bądź już realizuje się w pracy z uczniem niepełnosprawnym. Przede wszystkim jednak dzięki niej skorzystają same dzieci – to bowiem one są adresatami tej pomocy.
