Zmiany w prawie autorskim. Pisarze i tłumacze: "Prosimy o zabezpieczenie przyszłości literatury"

Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu opracowuje właśnie istotne zmiany dotyczące prawa autorskie, które związane są z dostosowaniem polskiego prawa do unijnej dyrektywy dot. cyfrowej dystrybucji treści. Po ostatnim posiedzeniu Komisji instytucje reprezentujące środowisko pisarzy i tłumaczy zaapelowały, że nie twórców i twórczyń literatury ni uwzględniono w zapisach nowelizacji ustawy.

Komisja Kultury i Środków Przekazu w Sejmie RP pracuje nad implementacją dyrektywy DSM, której celem jest uwzględnienie rynku cyfrowego w prawie autorskim krajów Unii Europejskich. Po ostatnim posiedzeniu Komisji dwie organizacje branżowe – Unia Literacka oraz Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury – zgłosiły swoje uwagi do prac nad zmianami.

Dyrektywa dla godnego wynagrodzenia dla pisarzy, tłumaczy i lektorów

19 czerwca odbyło się kolejne posiedzenie Komisji Kultury i Środków Przekazu dotyczącego zmian w prawie autorskim. Nowelizacja związana jest z koniecznością wprowadzenia unijnej dyrektywy, uwzględniającej m.in. wykorzystywanie treści przez cyfrowe podmioty, takie jak wyszukiwarki internetowe. Nowe poprawki mają dotyczyć także m.in. tantiem za udostępnianie utworów w serwisach streamingowych (do których zaliczyć można zarówno platformy takie jak Netflix, jak i usługi słuchania audiobooków czy wypożyczania e-booków).

Czytaj także: Jak wygląda sytuacja tłumaczy literatury w Polsce? Rozmowa z Rafałem Lisowskim

Tłumaczy i tłumaczki, ale także środowisko pisarskie na posiedzeniu reprezentował Rafał Lisowski ze Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.

– Czekamy na poprawki, które zapewnią twórcom i wykonawcom prawo do odpowiedniego i proporcjonalnego wynagrodzenia, a autorom, tłumaczom i lektorom książek – tantiemy z tytułu cyfrowej dystrybucji książek w internecie – czytamy

Zmiany w prawie autorskim: „Pominięto kwestię literatury”

Mimo wyraźnego głosu z strony środowiska pisarskiego podczas prac Komisji, Unia Literacka oraz Stowarzyszenie Tłumaczy Literatury kilka dni po zakończeniu posiedzenia wystosowały apel w swoich mediach społecznościowych. W opublikowanym liście otwartym kierowanym do posłanek i posłów, podkreślono, że w projekcie nowelizacji zabrakło miejsca dla pisarzy i tłumaczy.

– […] [M]imo naszych apeli, autorki i autorzy oraz tłumaczki i tłumacze zostali, w przeciwieństwie do koleżanek i kolegów z innych środowisk, pozbawieni ochrony prawnej, którą zagwarantować miała nowelizacja – czytamy w opublikowanym apelu.

Jak twierdzi UL i STL, uwzględnienie jedynie postulatów środowiska aktorskiego dot. czytania audiobooków sprawia, że „tantiemy z tytułu eksploatacji na rynku cyfrowym będą przysługiwać aktorkom i aktorom czytającym audiobooka, ale już nie autorkom i autorom czy tłumaczom, którzy ten utwór literacki stworzyli”. Autorzy listu otwartego zaproponowali także rozwiązania, dzięki którym prawa do tantiem dla twórców i twórczyń literatury zostałyby zabezpieczone.