W tym roku mija 100. rocznica wydania najważniejszego dokonania Jamesa Joyce‘a. Uważane za arcydzieło, Ulissess przez lata obrósł legendą. Mówi się, że jest to najtrudniejsza, ale i najwybitniejsza książka świata. Jeśli ciekawi was historia tej powieści oraz postać samego autora, już teraz możecie obejrzeć darmowy dokument opowiadający, jak powstało oraz jakie znaczenie w historii literatury miało to dzieło.
Ulisses Jamesa Joyce‘a: Powieść stulecia to dokument zrealizowany dla francusko-niemieckiego kanału telewizyjnego Arte, który na swojej stronie prezentuje programy kulturalne, reportaże ze świata sztuki i nauki, a także kinowe produkcje zaliczane do tzw. kina ambitnego. Część audycji opatrzona jest także polskimi napisami. Jedną z produkcji, którą szczególnie mogą zainteresować się czytelnicy, jest właśnie historia Ulissesa. Powieść Joyce‘a uważana jest za arcydzieło modernizmu. O czym opowiada?
Ulisses – o czym opowiada dzieło Jamesa Joyce‘a?
100 lat temu, gdy James Joyce opublikował Ulissesa 2 lutego 1922 roku w małej księgarni w Paryżu, zasadniczo zmienił bieg współczesnej literatury, sztuki i kultury. Takimi słowami rozpoczyna się dokument dostępny na platformie Arte. Głównymi bohaterami Ulissesa są nauczyciel historii Stefan Dedalus, Żyd irlandzkiego pochodzenia Leopold Bloom oraz jego żona Molly Bloom. Akcja książki rozgrywa się w czasie jednego dnia, dokładnie 16 czerwca 1904 roku.
Może zainteresuje Cię również...
- Kryzys nie oszczędza księgarń. Zniknęło ich ponad 80
- Kurski rozlicza się ze swoją rodziną w nowej książce
- Elżbieta II nie żyje. Kim była najdłużej panująca królowa Wielkiej Brytanii?
Celem Jamesa Joyce‘a było pokazanie i opisanie człowieka w sposób totalny. W książce nie brakuje zatem płaszczyzny psychicznej, jak i fizycznej bohaterów. Autor zwraca uwagę na ich pożądanie, emocje, a także inteligencję. Ulisses jest również uważany za wybitny portret miasta. Dublin początku XX wieku został opisany w niesamowicie dokładny sposób. Nic dziwnego, Joyce mógł pochwalić się świetną pamięcią fotograficzną.
Czytaj również: Zegarek bohatera „Ulissesa” został wystawiony na aukcję
Powieść traktuje o miłości, śmierci, zdradzie, zabawie, filozofii, marzeniach. Pojawiają się dysputy na temat sztuki kulinarnej, Szekspira czy reinkarnacji. Wraz z bohaterami przenosimy się do tureckiej łaźni, szpitala, muzeum, a nawet domów publicznych. Jako że Ulisses porusza również kwestie cielesności, w fabule pojawia się sporo seksualności. To między innymi, to stało się powodem, dla którego książkę Joyce‘a okrzyknięto jako dzieło nieprzyzwoite oraz niemoralne. Uważano, że żaden szanujący się czytelnik nie powinien po nią sięgać. Początkowo była zakazywana w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, a nawet w rodzimej dla Joyce‘a Irlandii, gdzie uznano pisarza za zdrajcę, który walczy z Kościołem katolickim, a także wypiera się własnych rodaków.
Ulisses Jamesa Joyce‘a: Powieść stulecia – film dostępny online
Dzisiaj wydźwięk Ulissesa jest zupełnie inny. Pojawia się na najwyższych miejscach w zestawieniach najbardziej znaczących dzieł kultury. Obecnie uważa się również, że wojna Joyce‘a z Kościołem katolickim i nacjonalizmem wynikała nie z niechęci, a raczej z jego głębokiego przywiązania do własnej kultury i narodu. Ulisses, który z czasem okazał się wręcz proroczym tekstem, jest wciąż równie aktualny, co wiek temu.
Najnowszy dokument w reżyserii Ruána Magana, opowiada historię powstania Ulisses Jamesa Joyce‘a: Powieść stulecia, jego recepcję, a także miejsce powieści w dzisiejszym świecie. Film dostępny jest bezpłatnie dla wszystkich na stronie Arte.TV oraz powyżej.
Najnowsze tłumaczenie Ulissesa nagrodzone na Festiwalu w Gdyni
Przypomnijmy, że jakiś czas temu w Gdyni miała miejsce 17. edycja Festiwalu Miasto Słowa, podczas którego przyznawana jest Nagroda Literacka Gdynia. W ramach konkursu honorowani są także tłumacze za najlepszy przekład książki na język polski; w tym roku wyróżniony został Maciej Świerkocki, który uhonorowany został za najnowsze tłumaczenie Ulissesa Jamesa Joyce‘a.
Czytaj również: „Księgi Jakubowe” Olgi Tokarczuk nominowane do National Book Award!
O wyróżnionym przekładzie możemy przeczytać: Jeśli ktoś zna język Joyce‘a i zna Ulissesa, to wie, że język tej powieści to cały kosmos, a właściwie "chaosmos". Maciej Świerkocki nad tym "chaosmosem" cudownie zapanował, odsłaniając kolejne galaktyki znaczeń.
Książkę w nowym tłumaczeniu, wydaną nakładem wydawnictwa Officyna, znaleźć można w popularnych księgarniach internetowych:
Tagi: ulisses, film dokumentalny, pisarz,