Dziś przypada setna rocznica śmierci polskiego dramaturga, poety, malarza, grafika, architekta i projektanta mebli Stanisława Wyspiańskiego. Stanisław Wyspiański zmarł 28 listopada 1907 roku.
Stanisław Wyspiański był absolwentem gimnazjum św. Anny w Krakowie, studiował na Uniwersytecie Jagiellońskim, uczestniczył w wykładach z filozofii, historii, historii sztuki i literatury, był uczniem Jana Matejki w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie. Autor pocztu królów Polski właśnie Wyspiańskiemu powierzył wykonanie części polichromii w odnawianym kościele Mariackim.
Artysta wiele podróżował. Odwiedził Włochy, Szwajcarię, Francję, Niemcy, Czechy. Uczęszczał do zachodnioeuropejskich teatrów, oper. Podczas zagranicznych podróży rozpoczął prace nad pierwszymi dramatami. Powstały wówczas: „Królowa Polskiej Korony”, szkice do „Legendy”, „Warszawianki”, „Daniela”.
Po powrocie do Krakowa Wyspiański wykonał polichromię w kościele Franciszkanów, a także witraże Błogosławionej Salomeii, Świętego Franciszka i "Stań się". Współpracował z Teatrem Miejskim. W 1901 roku po weselu przyjaciela artysty, Lucjana Rydla powstał najsłynniejszy dramat Wyspiańskiego „Wesele”. Później powstały: „Wyzwolenie”, „Achileis”, „Bolesław Śmiały”, „Noc listopadowa”, „Akropolis”, „Skałka”, „Powrót Odysa”, „Sędziowie”.
Rok przed śmiercią Stanisław Wyspiański został profesorem krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
W Krakowie w Kamienicy Szołayskich znajduje się Muzeum Stanisława Wyspiańskiego. Sejm ustanowił rok 2007 Rokiem Stanisława Wyspiańskiego.
Z okazji 100 rocznicy śmierci artysty w wielu miastach przygotowane są wydarzenia upamiętniające działalność tego plastyka, dramaturga, architekta, m.in.: "Wyspiański underground" będzie punktem kulminacyjnym rozpoczynającego się 28 listopada w nowohuckim Teatrze Łaźnia Nowa festiwalu "Wyspiański wyzwala".
Źródło: IAR
