O godz. 9:00 we wtorek, 7 maja 2024 r., rozpoczęły się matury z języka polskiego. To druga odsłona egzaminu, który został przeprowadzony w nowej formule 2023. Do samego końca tematy rozprawek i zadania pozostawały tajemnicą, jednak po zakończeniu egzaminu poznaliśmy wszystkie zadania w oficjalnym arkuszu udostępnionym przez CKE. Jeśli jesteście ciekawi, jakie były poprawne odpowiedzi do zadań z języka polskiego – przeczytajcie ten artykuł do końca!
Ostatnie kilka dni były prawdziwą gorączką przedegzaminacyjną. Dokładnie o godz. 9:00 we wszystkich liceach i technikach w Polsce rozdano arkusze z pierwszego w tej sesji egzaminacyjnej przedmiotu – języka polskiego. Jakie były zadania i – co ważniejsze – poprawne odpowiedzi?
Matura 2024: język polski – arkusz. Zadania na maturze z polskiego 2024
Przypomnijmy, że tegoroczna matura z języka polskiego składa się tak naprawdę z dwóch arkuszy. Pierwszy z nich to arkusz z zadaniami otwartymi i zamkniętymi, w których sprawdza się znajomość lektur, kompetencje językowe, ale przede wszystkim – umiejętność czytania ze zrozumieniem. Maturzyści musieli przeczytać kilka tekstów, na ich podstawie odpowiedzieć na pytania z zadań, a także przygotować krótką notatkę syntetyzującą.
Przeczytaj także: Najciekawsze premiery książek w maju 2024. Co warto przeczytać?
W drugim arkuszu należało napisać wypracowanie. Tutaj trzeba było wykazać się zwłaszcza umiejętnością dopasowania poznanych lektur szkolnych, tekstów kultury i kontekstów. Do wyboru były dwa tematy. W wypracowaniu maturzyści musieli rozważyć problem podany w temacie, ale również przedstawić swoje własne zdanie z ich uzasadnieniem. Praca pisemne powinna była liczyć minimum 300 słów.
Matura 2024: język polski – zadania i odpowiedzi
Poniżej prezentujemy zadania z tegorocznej matury z języka polskiego na poziomie podstawowym oraz proponowane odpowiedzi.
Zadanie 1. (0–1)
Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do tekstu Richarda Lueckego oraz do tekstu Hanny Gadomskiej. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. W każdym z tekstów omówiono zagadnienie czasu zarówno z perspektywy dzieci, jak i z perspektywy dorosłych. P F
2. Z każdego z tekstów wynika, że współcześnie ludzie stosują dokładniejsze miary czasu niż dawniej. P F
Zadanie 2.
Na podstawie tekstu Richarda Lueckego wyjaśnij, na czym polega paradoks ludzkich starań o spowolnienie upływu czasu.
Proponowana odpowiedź: Z jednej strony staramy się dziś znajdować różne sposoby na to, by oszczędzać czas, np. za pomocą usprawnień nowych technologii. Z drugiej strony – tempo naszego życia jest tak dynamiczne, że cały czas żyjemy pod presją czasu.
Zadanie 3. (0–1)
Podaj dwa uwarunkowania wpływające na sposób postrzegania czasu przez człowieka, o których mowa w tekście Hanny Gadomskiej.
Proponowana odpowiedź: Postrzeganie czasu przez człowieka może być uwarunkowane zdecydowaniem się na nowe doświadczenia, dzięki którym inaczej postrzega się czas, ale też – zmiana codziennych nawyków tak, by być bardziej świadomym tego, jak oddziałują na nas codzienne doświadczenia.
Zadanie 4. (0–2)
Na podstawie tekstu Hanny Gadomskiej wyjaśnij, na czym polega rola uważności w kontrolowaniu czasu. Czy o takim samym sposobie kontrolowania czasu jest mowa w tekście Richarda Lueckego? Uzasadnij odpowiedź.
Proponowana odpowiedź: Uważność w kontrolowaniu czasu według Gadomskiej związana jest z lepszym obserwowanie tego, co otacza nas na co dzień, a co za tym idzie – lepszym sposobem przetwarzania informacji. Ma to pozytywny charakter. Z kolei w przypadku omawianym przez Richarda Lueckego, kontrolowanie czasu nie prowadzi do niczego pozytywnego w życiu człowieka – próba przyspieszania procesów i dokładnego odmierzania go prowadzi do tego, że ostatecznie żyjemy w dużym, szybkim pędzie, przez co ostatecznie… nie mamy czasu na nic.
Zadanie 5. (0-1)
Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do ostatniego akapitu tekstu Hanny Gadomskiej. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. Funkcję impresywną w ostatnim akapicie potwierdza obecność powtarzających się czasowników w pierwszej osobie liczby mnogiej. P F
2. W ostatnim akapicie tekstu wykorzystano tylko wypowiedzenia złożone. P F
Zadanie 7. (0–1)
Zapoznaj się z reprodukcją obrazu Juana de Valdésa Leala. Czy powyższy obraz jest zgodny z wymową Księgi Koheleta? Uzasadnij odpowiedź.
Proponowana odpowiedź: Tak, powyższe zdanie jest zgodne z wymową Księgi Koheleta. Na obrazie znajduje się napis W mgnieniu oka, nawiązujący do kruchości i marności ludzkiego życia. Podobnie Księga Kheleta przypomina ludziom, że ich życie również przeminie.
Zadanie 8.
Wydaje się, że podmiot liryczny w Trenie X Kochanowskiego wyraża podobną postawę co Demeter we fragmencie Mitologii Parandowskiego. Ojciec szuka zmarłej córki w Hadesie (przez który wieźć ma ją Charon), podobnie jak Demeter porwanej córki. Żadne z bohaterów nie znajduje odpowiedzi na swe pytania.
Zadanie 9.
Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do fragmentu Pieśni o Rolandzie. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. W podanym fragmencie zachowanie Rolanda przedstawiono zgodnie ze średniowiecznym wzorcem ascety. P F
2. W opisie śmierci Rolanda widoczne są elementy symboliki religijnej. P F
Zadanie 10.
W wierszu „Niestatek" Jana Andrzeja Morsztyna wykorzystany jest koncept. Autor wykorzystuje metafory, wyliczenia czy hiperbole, by podkreślić różnice (kontrasty) w tym, jak postrzegana jest ta sama kobieta, w zależności od naszego nastawienia do niej. Jeśli podmiot liryczny jest z nią zgodny, uważa ją za piękną, dostrzegając niemal wyłącznie atuty. Jeśli kłóci się z tą samą kobietą, te same cechy podmiot liryczny uznaje za brzydkie. Piękno kobiety jest więc kwestią względną, zależną od postrzegania jej przez mężczyznę.
Zadanie 11.1
W Dziadach cz. III znajdziemy kilka wizji profetycznych, na przykład najbardziej znana scena Widzenia Księdza Piotra. Duchowny dostrzega przyszłość Polski. Autor uwypukla w swym dziele mesjanistyczną proroczą ideę, zgodnie z którą Polacy – jak Chrystus – mają się odrodzić, niosąc nadzieję uciemiężonym narodom.
Zadanie 11.2
1. P
2. P.
Zadanie 12.
Propozycja odpowiedzi: Postać przedstawiona na plakacie to Kordian, który bierze na swe barki ciężar walki o losy Europy – tę symbolizuje ukazana na kuli ziemskiej mapa naszego kontynentu. Podobnie jak w dramacie Słowackiego, postać na plakacie ugina się pod zbyt wielkim brzemieniem i możemy przypuszczać, że również poniesie klęskę. Ukazana na globusie Europa może być także symbolem podróży Kordiana, który odwiedził m.in. Włochy czy Londyn.
Zadanie 13.
Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń odnoszących się do fragmentu Potopu Henryka Sienkiewicza. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. Wyszarpywanie poduszki spod głowy konającego jest metaforą patriotycznej postawy tych, którzy chcą sprzeciwić się szwedzkim najeźdźcom. - P F
2. Rozdzieranie czerwonego sukna to metafora dążeń magnatów oraz zewnętrznych wrogów, którzy chcą wykorzystać sytuację Rzeczypospolitej dla własnych korzyści. - P F
Zadanie 14.
Wyjaśnij symbolikę złotego rogu w Weselu Stanisława Wyspiańskiego.
Proponowana odpowiedź: Złoty róg w „Weselu" jest symbolem powstania, czynu, zagrzewania Polaków do walki narodowowyzwoleńczej. Odnosi się on do legendy o uśpionych rycerzach z Tatr, których dźwięk rogu miał obudzić. Podobnie w „Weselu" miał poderwać naszych rodaków do walki o niepodległość.
Zadanie 15.
Przeczytaj fragment utworu Na probostwie w Wyszkowie Stefana Żeromskiego. Czy ocena sytuacji Polski tuż po odzyskaniu niepodległości zawarta w podanym fragmencie utworu Na probostwie w Wyszkowie znajduje potwierdzenie w Przedwiośniu Stefana Żeromskiego? W uzasadnieniu odpowiedzi przywołaj sytuację z Przedwiośnia.
Proponowana odpowiedź: „Przedwiośnie" ukazywało problemy, które nękały Polskę za czasów Żeromskiego. Pisarz ukazywał podziały społeczne, polityczne i gospodarcze, a także panujący w kraju chaos, który sprowadzić może na państwo poważne zagrożenia. Podobnie jest w przypadku utworu „Na probostwie w Wyszkowie", który ukazuje walkę o władzę, powszechne zepsucie i nędzę po odzyskaniu przez Polskę niepodległości.
Zadanie 16.
Na podstawie podanego fragmentu Zdążyć przed Panem Bogiem oraz całego reportażu Hanny Krall wyjaśnij, jaką rolę w powojennym życiu Marka Edelmana
odgrywała pamięć o wydarzeniach na Umschlagplatzu. W odpowiedzi uwzględnij sens tytułu reportażu.
Proponowana odpowiedź: Pamięć o wydarzeniach na Umschlagplatzu stanowiła dla Marka Edelmana motywację do tego, by codziennie starać się ratować ludzkie życie. W szpitalu, podobnie jak przy bramie na Umschlagplatzu, bohater reportażu próbował pomóc każdemu choremu, „zdążyć przed panem Bogiem" – ocalić go, zanim trafi przed oblicze stwórcy. A jeśli nie dało się pacjenta uleczyć, Edelman dbał o to, by zapewnić mu godną śmierć, bez cierpienia, strachu i poniżenia.
Artykuł aktualizowany.
