Cenzura książek powraca? Biblioteki masowo usuwają popularne bestsellery m.in. Sarah J. Maas i Margaret Atwood

Stany Zjednoczone borykają się z coraz większym problemem cenzury książek. Jak donoszą media, we wszystkich bibliotekach szkolnych w Utah zakazano poszczególnych powieści popularnej pisarki fantasy ze względu na „nieprzyzwoite treści”. 

^{fot. ilustracyjna / Pexels / Pixabay}

W ostatnich lata w Stanach Zjednoczonych zaobserwować można coraz bardziej zaostrzające się przepisy związane z dostępnością do literatury w bibliotekach szkolnych i publicznych. W zeszłym roku w bibliotekach w stanie Indiana oraz Iowa usunięto lub przeniesiono na inny dział liczne publikacje młodzieżowe. Tym razem czystki dokonano w całym stanie Utah.

W Utah wprowadzono prawo wspierające cenzurę?

Po raz pierwszy konkretne książki zostały zakazane w całym stanie w USA. W Utah 1 lipca 2024 roku została wprowadzona nowa ustawa House Bill 29. Zgodnie z prawem wszystkie publiczne okręgi szkolne, których jest aż czterdzieści jeden, w tym stanie mają usunąć książki z klas i bibliotek, jeśli zakazano ich w przynajmniej trzech okręgach.

Jeden z przedstawicieli PEN America, czyli organizacji non-profit, która ma za cel podnoszenie świadomości na temat wolności słowa, stwierdził, że po raz pierwszy dana lista książek stała się nielegalna w całym stanie, a nie w poszczególnych okręgach, czy placówkach. Okazuje się również, że zakazane publikacje mają być legalnie utylizowane i nie mogą zostać sprzedane, ani rozdane. Dyrektorka programu Freedom to Read w PEN America Kasey Meehan zauważa, że tak niejasne wytyczne doprowadzą śmietników pełnych książek, które w normalnych warunkach byłyby czytane. I chociaż prawo to nie wzywa do palenia książek, to jednak kobieta zauważa, że:

[...] efekt jest taki sam: sygnał, że niektóre książki są zbyt niebezpieczne.

Jak na razie ustalono, że ze szkół zniknie aż trzynaście książek o różnej tematyce. Uznano, że zawierają one treści pornograficzne lub nieprzyzwoite. W ciągu kolejnych miesięcy lista ta może się niebezpiecznie powiększać.

Popularne powieści trafiły na czarną listę ksiąg zakazanych

Dwanaście z trzynastu powieści zakazanych zostało napisanych przez kobiety. Zakazano zarówno książki z zakresu literatury fantasy, komiksu, powieści romantycznych, ale też tomik wierszy. Wszystkie z tych książek według władz mają zawierać treści nieprzyzwoite. 

Na liście znalazła się m.in. popularna także wśród polskiej młodzieży seria Dwór autorstwa Sarah J. Maas. To seria fantasy, na którą składają się powieści Dwór cierni i róż, Dwór mgieł i furii, Dwór skrzydeł i zguby, Dwór szronu i blasku gwiazd oraz Dwór srebrnych płomieni. Na „czarną listę” trafił także piąty tom z innej serii tej autorki, cyklu Szklany Tron – chodzi o powieść Imperium burz. 

Wśród innych publikacji, które obowiązkowo muszą zniknąć z półek bibliotek, pojawił się też zbiór wierszy Mleko i miód autorstwa Rupi Kaur. Do utylizacji trafić mają też książki Margaret Atwood – władzom nie spodobała się powieść Oryks i Derkacz. Jedynym dziełem zakazanym, stworzonym przez mężczyznę, jest komiks Blankets - Pod śnieżną kołderką Craiga Thompsona. 

Zakazano również niewydanych w Polsce książek takich jak What Girls are Made of Elany K. Arnold, Forever oraz Fallout Judy Blume orazTilt Ellen Hopkins, 

Czytelnicy, bibliotekarze i nauczyciele sprzeciwiają się zakazowi książek

Let Utah Read to niezależna organizacja zrzeszająca członków społeczności Utah, w tym edukatorów, rodziców, bibliotekarzy i organizacje wspierających. Starają się oni pokazać, że wszyscy Amerykanie powinni mieć prawo do czytania różnorodnej i inkluzyjnej literatury. Czytelnictwo powinno być wolne od cenzury i dyskryminacji. Na swoich mediach społecznościowych zachęcają oni do wysłania przynajmniej jednego e-maila do lokalnych polityków, by naprawili oni nowo wprowadzone prawo. 

Dyrektorka programu Freedom to Read stwierdziła natomiast, że dzień, w którym wprowadzono nowe prawo, stał się czarnym dniem dla wolności czytania w stanie Utah, a utworzenie listy zakazanych książek:

narzuci dystopijny reżim cenzury w szkołach publicznych i w wielu przypadkach będzie bezpośrednio naruszać lokalne preferencje. Pozwolenie zaledwie kilku okręgom na podejmowanie decyzji w imieniu całego stanu jest antydemokratyczne.

Peter Bromberg, miejscowy bibliotekarz na swoim profilu na platformie X także sprzeciwia się nowej ustawie. Zauważył również, że wiele z tych zakazanych książek porusza tematykę napaści na tle seksualnym. W Utah wykorzystywanie dzieci, a w szczególności młodych dziewczyn, jest poważnym problemem, z którym stan wciąż nie do końca sobie radzi. Mężczyzna w jednym ze wpisów dodaje:

Mimo to [władze] uchwalają prawa zakazujące książek, które pomagają młodym ludziom rozpoznawać zagrożenia i chronić siebie i swoje rodzeństwo przed nadużyciami; książek, które dają im język i odwagę, aby porozmawiać o tym z zaufanym dorosłym. Wiele z tych książek zostało napisanych przez autorki, które doświadczały przemocy i piszą książki, do których chciałyby mieć dostęp, gdy były ofiarami przemocy i nie wiedziały, co robić ani jak uzyskać pomoc. 

Stwierdza również, że osoby odpowiedzialne za projekt ustawy nazywają te książki obscenicznymi i pornograficznymi przez to, że ich krótkie fragmenty wyrwane z kontekstu nie nadają się do lektury na publicznym spotkaniu. Dodaje także:

Jakby to był standard, według którego zdrowe społeczeństwo decyduje, czy zakazać książek, które mogą uratować nasze dzieci przed bólem nadużyć. Chcę i oczekuję więcej od naszych wybranych liderów. 

Na sam koniec bibliotekarz zachęcił do wsparcia akcji Let Utah Read i wysłania e-maila do władz stanu. 

_{źródła: theguardian.com ; abcnews.go.com ; X}