Branża wydawnicza zadłużona po uszy. Długi wydawców i księgarń cały czas rosną

Długi w branży wydawniczej cały czas kładą się cieniem na wydawców, autorów i branżę księgarską. Czy niepewna sytuacja może zagrozić także czytelnikom? 

 

Branża wydawnicza ma od jakiegoś czasu spore problemy. Chodzi głównie o zadłużenia liczone w milionach złotych. Biuro Informacji Gospodarczej podaje informacje, ile dokładnie wynosi zadłużenie w poszczególnych sektorach. 

Branża książkowa w Polsce zadłużona na kilkanaście milionów

BIG, czyli Biuro Informacji Gospodarczej, właśnie przeanalizowało i podzieliło się danymi zgromadzonymi w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor oraz w bazie informacji kredytowych BIK. Sprawdzili, jak mocno zadłużone są poszczególne sektory branży wydawniczej. Okazuje się, że niespłacone zobowiązania można liczyć już w milionach złotych. 

Najbardziej zadłużeni są wydawcy książek. Są oni winni swoim kontrahentom aż 14,5 mln zł. Zaraz za nimi plasują się księgarnie z należnością rzędu 14,4 mln zł. Podium zamykają autorzy książek, których długi szacuje się na 12,4 mln zł. W grupie tych ostatnich znajdują się zarówno artyści, pisarze, jak i niezależni dziennikarze. Ich nieuregulowane zobowiązania wzrastają o kilka procent rocznie. Dziś przeciętny pisarz ma długi wobec wierzycieli w wysokości 45,2 tys. zł, czyli aż o 11,6 tys. zł więcej niż jeszcze trzy lata temu.

Chociaż na rynku wydawniczym sytuacja aktualnie jest niepewna, to jednak mimo tego i tak obserwujemy wzrost zainteresowania książkami. Polacy czytają coraz więcej, jak pokazał tegoroczny raport Biblioteki Narodowej. Zaobserwowano w nim największy od dziesięciu lat wzrost czytelnictwa. Chociaż czytelnictwo w Polsce wzrasta, to jednak jest jeszcze wiele innych czynników, które mają wpływ na sytuację rynkową. 

Sytuacja na rynku księgarskim

Według danych Dun & Bradstreet pod koniec 2023 roku w Polsce mieliśmy około dwóch tysięcy firm zajmujących się detaliczną sprzedażą książek. Spora większość tych przedsiębiorstw to małe, czasem nawet jednoosobowe działalności gospodarcze. 

Jak zauważa Szymon Szwajger, były księgarz i absolwent Polskiej Akademii Księgarstwa, duże sieci i internetowe dyskonty mają przewagę w swojej ofercie. Często można tam kupić książki tańsze nawet o 50% ceny okładkowej. Dlatego też klienci decydują się kupować tam, gdzie taniej, a nie u lokalnych księgarzy. Były księgarz dodaje: 

W takich warunkach prowadzenie firmy staje się bardzo trudne

Analiza Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor pokazuje, że sprzedawcy mają sporo opóźnień w spłacie bieżących rachunków oraz faktur. Pojawiają się również dane na temat niespłaconych na czas zobowiązań kredytowych. Na rynku księgarskim dług nieprzerwanie więc rośnie od 2021 roku. Sławomir Grzelczak, prezes BIG InfoMonitor, podkreślał: 

Aktualnie, bo na koniec maja 2024 r., przeterminowane zaległości sprzedawców detalicznych książek wyniosły 14,4 mln zł, co oznacza wzrost o 2,1 mln zł (17 proc.) w porównaniu z sytuacją sprzed trzech lat. Każda księgarnia ma dziś do oddania średnio 82,5 tys. zł.

Dług wydawnictw maleje?

Inaczej ma się sytuacja na rynku wydawniczym. Przeterminowane zadłużenie wydawców maleje, jednak nie zmienia to faktu, że sytuacja nadal nie prezentuje się optymistycznie. Pod koniec maja 2021 roku byli oni winni aż 33,3 mln zł. Dzisiaj natomiast ich długi zmniejszyły się do 14,5 mln zł. To oznacza, że ich zadłużenia spadły aż o 56 procent.

Obecnie przeciętny wydawca ma nieuregulowane należności w kwocie 60 tys. zł, co oznacza, że jego dług jest o 55,5 tys. zł mniejszy niż w analogicznym okresie trzy lata temu.  Podobnie jak w przypadku księgarni, w najtrudniejszej sytuacji są mniejsze i sprofilowane przedsiębiorstwa poszukujące swojej niszy, które lepszej przyszłości upatrują w rozwoju legislacji

- mówi Grzelczak.

Mówi się więc, że potrzebne jest systemowe wsparcie a w szczególności zbudowanie systemu opartego na uczciwej konkurencji, a nie sporej przewadze większych przedsiębiorstw. Krzysztof Cieślik, krytyk literacki i redaktor naczelny Wydawnictwa ArtRage, dodaje:

Mały wydawca znajduje się w niezwykle trudnym położeniu. Choć sami jesteśmy w dość wyjątkowej sytuacji, bo mamy liczną grupę zaangażowanych czytelników – przeciętną firmę przerastają koszty produkcji i wysokie rabaty dystrybutorów, które potrafią sięgać minimum 50 proc., co z kolei utrudnia realne zarabianie.

Więcej na temat aktualnej sytuacji na rynku książki w Polsce przeczytacie na łamach serwisu Granice.pl.

Przeczytaj także:

_{źródło: materiały prasowe BIG}

Tagi: literatura, aktualności literackie, rynek książki, rynek wydawniczy,