Zdrajcy wyklętych
Szymon Nowak

Do walki z polskim podziemiem komuniści zwerbowali do współpracy ogromną ilość donosicieli i agentów, którym obiecywali pieniądze, karierę i awanse. Zdarzało się, że w akcjach UB brali udział żołnierze Polskich Sił Zbrojnych, którzy zdradzali swoich kolegów. Szymon Nowak w swojej najnowszej publikacji ,,Zdrajcy wyklętych" wnikliwie opisuje sześć takich historii. ,,Anglik" w 1944 roku nawiązał współpracę z niemiecką policją kryminalną i brał udział w egzekucjach Żydów. Tuż przed ofensywą sowiecką porzucił służbę w Kripo i uciekł do Włoch, gdzie robił krecią robotę w armii gen. Andersa. W 1946 roku został przyjęty w poczet agentów Głównego Zarządu Informacji WP. ,,Wichura" wyróżnił się bohaterstwem podczas akcji na więzienie NKWD w Rembertowie. W 1950 roku podpisał zobowiązanie z UB, że będzie dostarczał informacje o zachowaniach kolegów i znajomych. W zamian dostał wymarzoną pracę dziennikarza w Ludowej Spółdzielni Wydawniczej w piśmie ,,Walka Ludu" oraz przyjęto go do Zjednoczonego Stronnictwa Ludowego. ,,Lawina" w czasie okupacji niemieckiej działał w białostockiej AK, a od 1945 roku rozpracowywał Śląski Okręg NSZ. Gdy do Polski wkroczyła Armia Czerwona zgodził się na współpracę z sowieckim kontrwywiadem wojskowym Smiersz i zdekonspirował znaczną część białostockiego akowskiego podziemia. Następnie został przekazany polskiej bezpiece i ,,z racji swojego zaangażowania i wysokich zdolności do pracy operacyjnej, stał się kluczową postacią w rozpracowywaniu ,,wrogiego podziemia", i to w skali ogólnopolskiej. ,,Przyczynił się do śmierci kilkuset i aresztowania kolejnych setek ludzi z podziemia." ,,Wulkan" był przyjemnym, miłym i koleżeńskim żołnierzem, który na ochotnika zgłaszał się do niebezpiecznych akcji. Swoje partyzanckie dokonania przekreślił, gdy w 1946 roku został zawieszony w konspiracyjnej pracy, ponieważ okazało się, że wysyłał donosy do UB. W Węgrowie rozpoczął oficjalną i udokumentowaną współpracę z UB. ,,Regina" była łączniczką ,,Łupaszki. ,,To przez nią wpadła ,,Inka", ,,Zagończyk", cały oddział w Bobolicach i mnóstwo innych ludzi. Po aresztowaniu przez UB poszła na pełną współpracę z komunistami i wydawała ludzi krociami. Podobno za porcję lodów podała ubekom dane kilkudziesięciu osób związanych z konspiracją." ,,Moskit" działał w oddziale partyzanckim ,,Bekasa". Zlikwidował Paula Diebala, prześladowcę polskiej ludności Rzeszowszczyzny, który był komendantem niemieckiego posterunku granicznego. UB zwerbowało go do współpracy po aresztowaniu. Zastrzelił majora Antoniego Żubryda i jego ciężarną żonę. W latach 60. i 70. za swoje filmy dokumentalne był kilkakrotnie nagradzany przez władze komunistyczne. Niektórzy agenci próbowali sami przed sobą usprawiedliwiać się i szukać sensu w układzie z bezpieką. Nowe mieszkanie, przypływ gotówki, dobra praca były mamiące, ale nie zagłuszały głosu rozsądku. Zobowiązując się donosić przekreślali swoją wcześniejszą działalność partyzancką. Byli też tacy agenci, którzy nie mieli wcale wyrzutów sumienia. Bezwzględnie wydawali na pewną śmierć działaczy niepodległościowych, nie mieli litości nawet dla kobiet w ciąży. W większości przypadków zgadzali się na współpracę po krótkiej rozmowie, ale zdarzało się także, że byli wcześniej bici. Po upadku komunizmu zdrajcy nadal żyli spokojnie w zmienionej rzeczywistości, a nawet chwalili się akowską wojenną przeszłością zatajając działalność agenturalną. ,,Zdrajcy wyklętych" to bardzo interesująca, wnikliwa, oparta na materiałach źródłowych oraz relacjach świadków publikacja polskiego historyka, który wkłada całe serce w poznanie prawdy historycznej. Książkę czyta się znakomicie, gdyż miejscami została zbeletryzowana, a do tego zawiera liczne archiwalne zdjęcia. Polecam wszystkim miłośnikom historii:) http://magiawkazdymdniu.blogspot.com/

(Kliknij aby rozwinąć opinię)