Hiromi Itō – szamanka, feministka, poetka, matka, kobieta wśród kobiet, artystka, kucharka, tłumaczka – wniosła do literatury japońskiej szokująco bezpośrednie spojrzenie na ludzką seksualność i cielesność. Podejmowała takie tematy jak: poród, poronienie, starzenie się, rak, menstruacja, doświadczanie macierzyństwa poprzez ból gryzionych sutek i depresję poporodową. W swoich wierszach autorka sięga do szamanizmu Indian amerykańskich, a w poemacie o przemocy daje głos japońskiej szamance sprzed stu lat. Hiromi Itō mistrzowsko łączy zwyczajne zwroty z terminami anatomicznymi i medycznymi czy nazwami gatunkowymi roślin i owadów, codzienne rozmowy przy stole lub w restauracji sushi – z bezkompromisowymi oskarżeniami wobec toksycznych rodziców i pytaniami o aborcję. Japońska autorka mieszkała m.in. w Polsce, a później w Stanach Zjednoczonych – doświadczenia te sprawiły, że ważna stała się dla niej tematyka migracji, wyobcowania i odnajdywania się pośród ludzi mówiących innymi językami. Tom Zabić Kanoko stanowi wybór z różnych cykli poetyckich Hiromi Itō i przedstawia tę twórczość w całym bogactwie oraz zróżnicowaniu językowym, tematycznym i formalnym.
Informacje dodatkowe o Zabić Kanoko:
Wydawnictwo: Biuro Literackie
Data wydania: 2024-06-03
Kategoria: Poezja
ISBN:
Liczba stron: 100
Tytuł oryginału: Killing Kanoko
Język oryginału: japoński
Tłumaczenie: Anna Zalewska
Przeczytane:2025-01-01, Ocena: 5, Przeczytałam, Insta challenge. Wyzwanie dla bookstagramerów 2025, Przeczytaj tyle, ile masz wzrostu – edycja 2025, Wyzwanie - wybrana przez siebie liczba książek w 2025 roku, Mam, Egzemplarz recenzencki, czytam regularnie,
Rzadko sięgam się po literaturę Dalekiego Wschodu (jestem bardzo europocentryczny), ale zazwyczaj, gdy już w taką podróż wyruszę, trafiam dobrze. W przypadku tomu poetyckiego Hiromi It? zaskoczyło mnie, jak brutalnie i jednocześnie czule można pisać o macierzyństwie i kobiecości, ale zdaję sobie sprawę, że to kwestia swoistej osobności autorki, która w swoich wierszach wplata zarówno motywy feministyczne, jak i szamańskie czy językowe. Twórczość It? zdaje się wykraczać poza upraszczający klucz geograficzny, gdyż jej doświadczenia związane są nie tylko z Japonią, ale także z Polską i USA (ponad dwadzieścia lat mieszka w Kalifornii). Tom "Zabić Kanoko" jest zbiorem utworów z różnych książek i daje dobry wgląd w twórczość poetki.
Trudno nie dopatrywać się podobieństw poezji It? z jej życiem - ja liryczne możemy utożsamiać z autorką, Kanoko to imię córki poetki, It? pisze także o miejscach, w których żyje. W rozmowie z tłumaczką Anną Zalewską pisarka odniosła się do rozróżnienia między życiem a tekstem: "To prawie całkowicie moje rzeczywiste życie. Tylko że też prawie wszędzie piszę, trochę dodając albo zmieniając. Czytelnicy mogą czytać to jako opowieści o moich doświadczeniach, ale myślę, że to w porządku".
Wiele miejsca w swoich wierszach It? poświęca postaci kobiety, przyglądając się różnym rolom, które są jej przypisywane przez społeczeństwo - matce, żonie, potrzebującej ochrony, nauczycielce, kochance, czarownicy etc. W obrazowaniu (często naturalistycznym) poetka skupia się na ciele, jego potrzebach i chorobach, na jego pięknie i brzydocie, na płynach, które z niego się wydobywają, Z ciałem wiążą się, przeplatając wzajemnie, dwie znoszące się wartości: narodziny i śmierć. Z tych dwóch to jednak ta druga częściej bierze górę, zajmując odpowiednie miejsce, przypominając o swej nieuchronności - myślą o niej skażone jest życie ja lirycznej, na każdym etapie jej życia, jak i dziecka.
Spotkanie z poezją It? stanowiło doświadczenie trudne i szokujące, jednocześnie wzbogacające. Przekład Anny Zalewskiej sprawia, że teksty mają w polszczyźnie odpowiedni "nerw". Będę musiał wrócić do tego zbioru, bo dużo w nim treści, które przeoczyłem.