Za Murem. Podróż po Chinach
Colin Thubron

Thubron jest bardzo dobrym obserwatorem, ale bez filozoficznych zapędów. Bardziej niż do myśliciela bliżej mu do kolekcjonera wrażeń, skrzętnego opisywacza, wyłapywacza drobnostek i detali, niezrównanego w wiernym i pieczołowitej oddawaniu tego, co w garnku i na szlaku, ale raczej już nie w duszy. Odautorskiej refleksji na temat azjatyckiego świata i kondycji Chińczyków czy ich duchowej tkanki jest na tych gęsto napisanych kartach niewiele, za to widoki z podróży przednie, kulinarnych (i nie tylko) ciekawostek bez liku, a towarzystwo Thubrona inspirujące. Idzie się przez te literackie Chiny szybko i z przyjemnością, choć czasem brakuje jakiejś głębszej i bardziej soczystej myśli.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Książka bardzo ciekawa, ale jak dla mnie trochę zbyt ciężka w odbiorze. Może dlatego, że została napisana dość dawno temu i pokazuje Chiny w tamtym okresie. Jakoś za wiele mi było opisów wyglądu różnych pałaców, kwestii politycznych, relacji z różnych wydarzeń historycznych. Za to trafiło się też trochę zabawnych sytuacji, choćby wtedy, gdy autor wybrał się do biura matrymonialnego. Poza tym niektóre fakty mnie zaskoczyły, np. to, że osoby nie należące do partii nie miały szans na dobrą pracę. Zszokowało mnie, że ludzie byli tak zabiegani, że swoje dzieci oddawali do przedszkoli z internatem, gdzie mieszkały z dala od nich i wychowywały je obce osoby. Przykro też było czytać, iż małżonkowie właściwie się nie widywali ze względu na pracę w bardzo odległych miastach. Albo, że przez to, iż można było mieć tylko jedno dziecko i preferowano chłopców, nowonarodzone dziewczynki oddawano do adopcji. Jak dla mnie to coś strasznego. Żal mi się zrobiło tych ludzi. Pracowali jak mrówki, a niczego nie mogli oczekiwać w zamian. I jeszcze życie w ciągłym strachu, czy czegoś nieodpowiedniego się nie powie, czy czymś nie podpadnie, czy ktoś nie doniesie. Zero swobody, beztroski, do tego w miastach brud, tłum. Ale z tym wszystkim kontrastują przepiękne krajobrazy, których urok autor oddał doskonale. Lasy bambusowe, pola pełne kukurydzy, ryżu, krzewów herbacianych, sorgo. Piękne wzgórza porośnięte bajecznymi kwiatami. Do tego pyszna, zdrowa i aromatyczna kuchnia. Czułam się, jakbym tam była, chłonęłam całą sobą ten klimat. I choć książka mi się podobała, to jednak wolę "W Chinach jedzą księżyc" autorstwa Miliam Collee, gdyż po prostu jest bardziej przystępnie napisana, pełna zabawnych perypetii, a poza tym ukazuje współczesne Chiny, a nie sprzed dziesiątek lat, jak to jest u Colina Thubrona.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)

Gdy w latach osiemdziesiątych otwarto chińskie granice dla zagranicznej turystyki, ten prawie niedostępny dotąd kraj stał się prawdziwym egzotycznym kąskiem dla podróżnych z wielu miejsc na świecie. Przyjezdni zaczęli masowo tłoczyć się w podmiejskich hotelach. Wydawano tam pieniądze na jedzenie, które nie było chińskie, przyglądano tłu, które początkowo niewiele miało w sobie z obiecanej egzotyki. A tło w tamtych Chinach było zamknięte i zdystansowane. W pewien sposób nawet smutne. "Estetyczna burość i identyczność" biła turystów po oczach i nie zostawiała złudzeń co do tego, że kraj ten jeszcze do tej pory zmaga się z maoistycznym mitem uczynienia z Chin światowego mocarstwa. Tu, na obrzeżach Pekinu, na razie nie widać ogromu Chin. Dlatego należy wypożyczać pekińskie rowery, zapuszczać się w ciche, ascetyczne uliczki i bezczelnie zaglądać w oczy chińskim przechodniom. Oczy równie niedostępne i nieprzenikliwe, jak cały ten kraj, zatrzaśnięty we własnej kulturze. Kraj nieziemskich świątyń i klasztorów, w których słuchać echo czyjegoś głosu. Kwitnące wszędzie targowiska, klatki z ptakami, rowery, rozległe przestrzenie. Trzeba wejść głębiej, by niepojęta dla europejskiego turysty, introwertyczna chińska inność stała się odrobinę bliższa. Jednym z takich turystów, którzy wyruszyli do Chin, gdy zmiana polityki wpłynęła na otwarcie jej drzwi dla zagranicznych gości, był Colin Thubron. Brytyjski pisarz i podróżnik. Znany m.in. z "Po Syberii", "Cienia Jedwabnego Szlaku", czy też z ostatniej "Góry w Tybecie". Człowiek niezwykle otwarty i... odważny. Przy tym wyważony autor, który z wielkim szacunkiem i stosowną delikatnością opisuje swoje wrażenia z podróży. Pisząc wprawdzie o tematach trudnych, zderzeniach ze światem bardzo realnym i bolesnym, to nie naciska na naprężone struny. Właśnie to ujęło mnie najbardziej w jego reportażu z Chin. Thubron przemierza te rozległe i zróżnicowane tereny, nie ograniczając się tylko do co większych i okazalszych miast. Zwiedza zarówno Pekin, jak i Hangzhou. Staje na Wielkim Murze i zagląda do chińskiej sauny. Wszystkie rozmowy z przygodnymi mieszkańcami tego ogromnego mocarstwa wychodzą mu całkiem naturalnie. Nie próbuje wdzierać się w tę ich inność, nie próbuje burzyć jej intymności, a jedynie lekko uchylić wieko. Oni sami do niego mówią. Młodzi marzą o studiach w Ameryce, starsi twierdzą, że aby zdobyć lepszą pracę, muszą zapisać się do partii, ci bardziej zrezygnowani powiedzą mu, że w Chinach nie zmienia się pracy, niezależnie jaka by ona nie była. Dlatego reportaż Thubrona to nie tylko podróż, nie tylko krajobrazy rolniczych terenów i akustyka Świątyni Nieba. To przede wszystkim ludzie. "Miliard niepojętych ludzi". więcej na: http://przestrzenie-tekstu.blogspot.com/2015/03/za-murem-podroz-po-chinach.html

(Kliknij aby rozwinąć opinię)