Sekret panny Elizy

Ocena: 5 (14 głosów)

Poruszająca opowieść o tym, jak wziąć los w swoje ręce, zmierzyć się z sekretami przeszłości i... odpowiednio doprawić krem cytrynowy

Anglia, rok 1835. Do Londynu docierają rzadkie przysmaki, egzotyczne przyprawy i nieznane owoce. Nikt jednak nie wie, jak ich używać. Kiedy wydawca proponuje Elizie Acton napisanie książki kucharskiej zamiast kolejnego tomiku poezji, dziewczyna odmawia. Bankructwo ojca zmienia jednak jej sytuację. Eliza musi z czegoś żyć. Chociaż nigdy wcześniej nie postawiła stopy w kuchni, zaczyna zbierać przepisy, eksperymentować, aż w końcu ze zdziwieniem odkrywa w sobie talent i pasję do gotowania.

Pomocnicą Elizy zostaje pozbawiona środków do życia Ann. Choć dzielą je różnice klasowe oraz pilnie strzeżone tajemnice, między kobietami nawiązuje się przyjaźń. Razem przetestują setki przepisów, odkryją nieznane im dotąd smaki i stworzą książkę kucharską, która zrewolucjonizuje spojrzenie na gotowanie.

W tej historii mieszają się nie tylko smaki i zapachy, ale też marzenia, traumy, ambicje.

Powieść inspirowana prawdziwą historią Elizy Acton, autorki pierwszej książki kulinarnej, której odbiorcami były niższe warstwy społeczne. Książka stała się międzynarodowym bestsellerem, a Eliza Acton jedną z najważniejszych pisarek kulinarnych wszech czasów.

Książka idealna dla miłośników powieści Jane Austen i sióstr Brontë.

Informacje dodatkowe o Sekret panny Elizy:

Wydawnictwo: WAM
Data wydania: 2022-02-11
Kategoria: Obyczajowe
ISBN: 9788327719911
Liczba stron: 400

Tagi: Literaturoznawstwo - dramat bóg

więcej

Kup książkę Sekret panny Elizy

Sprawdzam ceny dla ciebie ...
Cytaty z książki

Na naszej stronie nie ma jeszcze cytatów z tej książki.


Dodaj cytat
REKLAMA

Zobacz także

Sekret panny Elizy - opinie o książce

Avatar użytkownika - Nie_tylko_o_ksia
Nie_tylko_o_ksia
Przeczytane:2022-07-12, Ocena: 5, Przeczytałem,

Ostatnimi czasy w moje ręce wpadają powieści inspirowane prawdziwymi postaciami historycznymi. Może to przeznaczenie, że te zbeletryzowane życiorysy znanych ludzi mnie znajdują. 😊 Dokładnie tak było w przypadku książki „Sekret panny Elizy”, gdzie tytułowa bohaterka odegrała kluczową rolę w kulinarnym świecie. Eliza Acton w XIX wieku wydała pierwszą książkę kucharską dla niższych klas społecznych, gdzie przepisy potraw i słodkości zostały napisane w standardowych proporcjach, a sposób przygotowania szczegółowo opisany, odmieniając przy tym patrzenie na gotowanie. Z kolei zamieszczenie spisu składników na końcu przepisów, wyznaczyło nowy trend przy prezentacji wykonania potraw.
„Sekret panny Elizy” to nie tylko opowieść o ciekawej smaków Elizie, ale również jej pomocnicy Ann, której podobnie jak Pani znalazła się na rozstaniu dróg i próbując zapewnić rodzinie lepszy byt. Pomimo różnic klasowych, angielska, XIX – wieczna kuchnia przez wspólne gotowanie połączyła dwie kobiety, zawiązując między nimi przyjaźń. Elizę i Ann wiele dzieli, ale również łączy. Największą siłą jest szacunek do składników i miłość do gotowania. Dzięki wspólnemu działaniu w kuchni, odkrywaniu nowych smaków i potraw, udało im się osiągnąć obrany cel.
Powieść, przesiąkniętą naturalnymi smakami, wyróżniają tytuły rozdziałów pachnące smakołykami – to w większości nazwy dań z książki kucharskiej Elizy Acton, którymi zachwyciła świat. Znakomita kucharka, poetka i pisarka, udowodniła, że odwagą, determinacją i wytrwałością w dążeniu do założonych celów można spełnić swoje marzenia, wcale nie oglądając się na innych, czy postępując według konwenansów. Zachwyciła i poruszyła mnie ta historia kobiet, żyjących dwa stulenia temu, dla których własne pragnienia były ważniejsze od oczekiwań otoczenia.

Link do opinii
Avatar użytkownika - Dagus93
Dagus93
Przeczytane:2022-04-24,

Cudowna! Jestem całkowicie oczarowana książką "Sekret Panny Elizy". Napisana pięknym malowniczym językiem, pełna smaków, barw i ukrytego piękna! Przeniesiemy się w niej do małego miasteczka w XIX wiecznej Anglii. Uwierzcie mi z kuchni Panny Elizy i Anny nie będziecie chcieli wyjść nawet na moment!

Powieść Annabel Abbs poruszyła mnie chyba najbardziej tym, że jest to książka zawierająca w sobie rys historyczny. Wiele faktów, które w niej mamy i które są zdumiewające wydarzyły się naprawdę! Na początku poznamy Pannę Elizę, która wraz z matką rozpoczyna życie od nowa i po bankructwie swojego ojca przeprowadzają się do wynajmowanego domu. To tutaj kobieta, której pasją jest pisanie musi zacząć zarabiać i dostaje zlecenie napisania książki kucharskiej. Dla kobiet w tamtym czasie gotowanie to byłą ujma! Eliza jednak szybko zauważa, że trzeba zawalczyć o Angielskie kobiety, pokazać światu, że one też potrafią być Paniami domu, a nie tylko damami do towarzystwa. Idea ta towarzyszy jej podczas pisania całej książki i jest dla niej w stanie poświęcić swoje życie. W tym zadaniu pomaga jej Anna , która trafia do niej jako pomoc domowa. Między kobietami szybko rodzi się nić porozumienia i mimo różnic między nimi potrafią ze sobą świetnie współpracować.

Książka pokazuje nam wiele! Mamy pokazane klasy społeczne, mamy widok na to jak rozwijała się Anglia oraz jakie poglądy i przekonania w niej panowały. Do tego te smaki! Uwierzcie mi, że tej książki nie da się czytać, gdy jest się głodnym! Tutaj cały czas czuć zapachy najpyszniejszych dań! Co ważne - książka, która napisała Eliza powstała naprawdę i była to pierwsza książka kucharska, która zawierała w sobie listę składników!

Link do opinii
Avatar użytkownika - RudeKadry
RudeKadry
Przeczytane:2022-04-02, Ocena: 5, Przeczytałam, Mam,

"Sekret panny Elizy" to powieść, która otula. Delikatnie otacza czytelnika całą sobą, sprawia, że zatracamy się w tej historii i w kuchni panny Elizy.

Aromaty przypraw zaprawiane determinacją i pragnieniem samostanowienia o sobie są kwintesencją literackiej uczty, którą ugościła nas Annabel Abbs.
Dwie skrajnie różne kobiety w jednej kuchni. Dama i służąca. Poetka i nędzarka. Ich losy połączyły się, jak najwykwintniejsze składniki mistrzowskiego posiłku, a autorka zaserwowała nam je na danie główne. Czytając "Sekret panny Elizy" byłam bezustannie głodna, co absolutnie mnie nie dziwi, panna Acton i Anna tworzyły wspaniałe przepisy kulinarne do książki kucharskiej.
Przykład kobiecej przyjaźni, której nie są straszne różnice społeczne i objętość sakiewki skłania do zadumy, chwili zastanowienia.

Z rozkoszą oddawałam się lekturze, finezyjna i bardzo kobieca opowieść o łamaniu konwenansów trafiła w moje gusta. W powieści znajdziemy ucztę dla zmysłów czytelniczych, jak i smakowych, bo ja już planuje odtworzyć kilka przepisów z książki i wiem, że wyjdą absolutnie pyszne.
Zachęcam do przeczytania ❤

Współpraca @wydawnictwomando

Link do opinii
Avatar użytkownika - pannamelancholia
pannamelancholia
Przeczytane:2022-03-31, Ocena: 6, Przeczytałam,

"Sekret panny Elizy" Annabel Abbs to historia inspirowana prawdziwymi losami Elizy Acton brytyjskiej pisarki i poetki, żyjącej w latach 1799-1859, autorki pierwszej książki kulinarnej z dokładnymi opisami dań i proporcjami.

Jest rok 1835. Eliza Acton marzy o wydaniu kolejnego tomiku poezji lecz wydawca odrzuca jej wiersze i proponuje, aby zajęła się pisaniem książki kucharskiej. Eliza jest początkowo sceptyczna do tego pomysłu jednak trudna sytuacja finansowa jej rodziny powoduje, że kobieta przyjmuje to zlecenie. Eliza decyduje się zatrudnić do pomocy młodą kucharkę Annę, w której drzemie ukryty kulinarny talent ale która potrzebuje praktyki pod okiem doświadczonej gospodyni. Między kobietami niemal od razu nawiązuje się porozumienie. Razem będą odkrywać nowe smaki, tworzyć niesamowite dania, będą też zwierzać się ze swoich problemów i sekretów. W kuchni pensjonatu rodziny Acton dwie kobiety odnajdą siłę i inspirację, przeżyją chwile radości i smutku ale też stworzą razem piękną historię ...

Och! Ta książka jest smakowita, urocza i wzruszająca. Zapewne na długo pozostanie w mojej głowie. Świetnie wykreowane bohaterki, które nie sposób nie polubić. Nie wiem która z nich była mi bliższa czy Eliza - nieustępliwa i niezależna jak na czasy, w których żyła, czy Anna - zawsze oddana, pracowita i opiekuńcza. Losy ich obu mnie poruszyły. Bardzo podobało mi się tło historyczno-obyczajowe tamtych czasów. Autorka z łatwością oddała tamtejszy klimat, z wyczuciem opisała sceny gotowania czy jedzenia, a wychodząc poza kuchnie pokazała szerzej problemy kobiet i trudności, jakie napotykały na swojej drodze.

Odkładam tę książkę na półkę z podziwem i radością, że mogłam tak dobrze spędzić przy niej czas. Bardzo polecam! Musicie poznać historię Elizy Acton.

Link do opinii
Avatar użytkownika - MagdalenaCzyta
MagdalenaCzyta
Przeczytane:2022-03-27,

SEKRET PANNY ELIZY
Annabel Abbs
Mando

"Sekret panny Elizy" to zbeletryzowana powieść o Elizie Acton, która była twórczynią książki kucharskiej "Nowoczesne gotowanie we wszystkich dziedzinach. Zredukowane do łatwych praktyk, do użytku domowego".
Co ciekawe ta książka powstawała dziesięć lat, była wydana w 1845 roku i odniosła ogromny sukces wydawniczy oraz stała się bestsellerem. Eliza Acton stała się jedną z najważniejszych Pisarek kulinarnych wszech czasów.

📖📚📖
Anglia, rok 1835.
Eliza to młoda pisarka, która chce wydać swoje poezje. Niestety wydawca je odrzuca i proponuję napisanie książki kucharskiej.
Do kraju docierają rzadkie przysmaki, egzotyczne przyprawy i nie bardzo wiadomo jak ich używać.
Bankructwo ojca Elizy zmusza ją do podjęcia decyzji o napisaniu takiej książki. Zaczyna zbierać przepisy, eksperymentować, mieszać smaki. Odkrywa w sobie talent i pasję do gotowania.
Jej pomocnicą zostaje biedna dziewczyna Ann, w głowie której aż buzuje od pomysłów na nowe przysmaki. Między kobietami jest przepaść klasowa, ale stają się sobie bardzo bliskie. Razem gotują, tworzą, odkrywają nowe, a wszystko to tworzy książkę kucharską,obie mają sekrety.
Przede wszystkim nie zaczynajcie czytać tej książki będąc głodnym. Te wszystkie przysmaki, nazwy, cudowności tylko zwiększą wasz apetyt. 🙂
Książka jest piękną powieścią o tym, że należy walczyć o swoje, nie poddawać się, iść do przodu, kiedy wiatr tego nie ułatwia.
Tamten okres był bardzo trudnym czasem dla kobiet. Autorka też to uwzględniła pisząc historię. Brak szacunku do kobiet czy "dobieranie się" do nich przez panów, bo myślą że to ich własność.
Książka jest napisana rewelacyjnie, to była czysta przyjemność ją czytać.
Czuć klimat tamtego czasu, te brudne ulice, zapachy w dusznych kuchniach, pot na czole i zapał do spełniania marzeń.
Jeśli jesteście fanami książki "Gorzej urodzona" lub twórczości Jane Austin i sióstr Bronte myślę, że ta powieść skradnie wasze serca.
Moje skradła.
Jest w waszych planach czytelniczych?

Link do opinii
Avatar użytkownika - Damaczytasama
Damaczytasama
Przeczytane:2022-03-27,

Kiedy zobaczyłam przepiękną okładkę książki "Sekret panny Elizy" zaświeciły się moje oczy i wiedziałam, że musi ona trafić w moje ręce. Tak się też stało. A jej lektura okazała się ucztą pełną smaków i zapachów. 


Anglia, rok 1835. Pewnego dnia Eliza dostaje od wydawcy propozycję napisania książki kucharskiej. Początkowo odmawia. Jednak jej sytuacja rodzinna zmienia się na gorsze i dziewczyna przyjmuje ofertę. Jej pomocnicą kuchenną zostaje Anna.


Panna Eliza Acton pochodzi z zamożnego domu. Bardziej niż piękną biżuterię, woli książki. One mają dla niej wielką wartość. Pisze wiersze, nie interesuje ją gotowanie.


Anna pochodzi z biednej rodziny, ale umie czytać, pisać, “snuć marzenia i żywić nadzieje”. Opiekuje się chorymi rodzicami. Chciałaby zostać kucharką.


"Sekret panny Elizy" to historia, która opiera się na faktach. To opowieść o gotowaniu, smakowaniu, przyprawianiu, ale przede wszystkim o rodzącej się przyjaźni i głęboko ukrytych tajemnicach. Porusza też temat różnic klasowych, obyczajów i obowiązków wobec rodziny.


Powieść napisana jest wartkim, barwnym, obrazowym językiem. Niewiele trzeba, żeby wyobraźnia czytelnika zaczęła pracować. 


"Przepis kulinarny może być równie piękny jak wiersz, myślę sobie. Użyteczny i piękny zarazem. Nie musi być to sucha lista instruktażowa." - to słowa, które wypowiada panna Eliza i nie sposób się z nimi nie zgodzić. Smak potrawy potrafi przypomnieć nam wydarzenia z przeszłości, osoby nam bliskie, miłe chwile.


Powieść Annabel Abbs jest jak przepyszna potrawa, którą można pomału smakować, delektować się każdym jej kęsem. To wspaniała, prawdziwa uczta czytelnicza i kulinarna.


"Sekret panny Elizy" to urocza, piękna, poruszająca książka, którą warto przeczytać.

Link do opinii
Avatar użytkownika - elninka
elninka
Przeczytane:2023-02-12, Ocena: 5, Przeczytałam, Obyczajowe,

Bardzo przyjemna lektura. Piękny język, piękna narracja i piękne opisy. Ale fabuła nie jest taka cukierkowa. Ostatecznie po przeczytaniu pozostaje niedosyt, jakby nie wszystko zostało napisane. Z chęcią przeczytałabym jak ta książka była drukowana, pierwsze reakcje czytelników, jak główna bohaterka radziła sobie kiedy odniosła sukces, itd. Przecież na to czekałam przez cały czas! A tu takie... rozczarowanie?
Niemniej jednak polecam.
Książka powstała na faktach historycznych.

Link do opinii
Avatar użytkownika - z_ksiazka_w_plec
z_ksiazka_w_plec
Przeczytane:2022-05-24, Ocena: 4, Przeczytałem,

 

Lubicie gotować? Ja nie szczególnie, za to piec już bardzo lubię.

 

,,Sekret panny Elizy" jest fikcyjnym utworem opartym na faktach z życia poetki i pionierki literatury kulinarnej Elizy Acton.

 

Eliza to młoda kobieta, która wbrew matce, zawsze chciała pisać wiersze i je wydawać. Pewnego dnia idzie do wydawnictwa, do pana Longmana by wydać swój tomik. Ku jej rozczarowaniu wydawca nie ma zamiaru tego robić, a w zamian proponuje jej, by napisała książkę o... gotowaniu. Eliza była zdruzgotana taką propozycją. Osoba która nigdy nie wchodziła do kuchni ma teraz gotować i pisać książkę o tym? Los jednak zdecydował za nią. Bankructwo ojca zmusiło ją do zmiany swojej decyzji. Musi przecież z czegoś żyć. Jak się późnej okazało nie była to zła decyzja. Bardzo szybko nauczyła się sztuki kulinarnej, nazwy różnych przypraw i ziół. Zaczęła eksperymentować i sprawiało jej to wielką frajdę.

 

Anna to skromna dziewczyna pochodząca z ubogiej rodziny. Do tego z rodziny, która ma problemy. Matka jest chora psychicznie, a ojciec często sięga po alkohol. Udaje się ona na służbę do wdowy i starej panny na służbę. Chyba nie może być nic gorszego niż praca u takich dwóch pań. A jednak nie jest tak źle. Eliza i Anna pomimo wielu różnic między nimi, zaprzyjaźniają się ze sobą i wspólnie próbują gotować i eksperymentować w kuchni. Czy ich przyjaźń przetrwa? Czy Eliza w końcu zdecyduje się poślubić kogoś? Przekonajcie się sami.

 

,,Sekret panny Elizy" nie powinno się czytać na pusty żołądek. Opis dań jakie wychodzą spod ręki Elizy i jej przyjaciółki, sprawiały, że od razu miałam ochotę coś zjeść. Książka napisana jest łatwym językiem i szybko się ją czyta. Opis tych wszystkich pyszności jak i samej kuchni, w której pracowały kobiety sprawił, że miałam wrażenie, że stoję obok nich, czując zapach tych wszystkich przypraw i czekam aż cos będzie gotowe i będę mogła tego skosztować. Nie jest to jednak książka tylko o gotowaniu, ale również o marzeniach, traumie i ambicjach. Polecam!

 

Link do opinii

Ostatnio mniej sięgam po thrillery i kryminały, a częściej w moje ręce wpadają książki obyczajowe, najbardziej cieszy to, że są to bardzo dobre historie. 
Tym razem przeczytałam powieść magiczną, pełną smaków, taką, która karmi zmysły i wywołuje apetyt nie tylko na to co będzie dalej, ale i na jedzenie. Tyle tu smaków, potraw, a autorka pisze o nich w taki sposób, że wyobraźnia szaleje, a kubki smakowe pracują. 

Eliza Acton chce być kobietą niezależną, nie potrzebuje męża, pragnie zostać poetką i po pierwszym sukcesie tomiku wierszy ma nadzieję że jej się to uda. Jest rok 1835, to mężczyźni powinni być poetami a kobiety najlepiej żeby były żonami swoich mężów. Wydawca nie chce wydać jej drugiego tomiku wierszy, a namawia ją na napisanie książki kucharskiej. Eliza się oburza, jednak bankructwo ojca zmusza ją do tego. W kuchni odkrywa swoje powołanie, jej potrawy to poezja smaków i feria zapachów. Wcześniej myślała że nie potrafi gotować, w jednej chwili odkrywa w sobie pasje i talent kulinarny, kiedy dołącza do niej służąca Anna, razem tworzą w kuchni zgrany duet, i mimo że są z różnych warstw społecznych przyjaźnią się. 

Eliza Acton to postać, która żyła naprawdę, powieść jest inspirowana prawdziwymi wydarzeniami. Nie jest autorką pierwszej książki kucharskiej ale to jej książka została napisana czytelnie, z dbałością o miary składników, dla kobiet niższej klasy i sprzedała się w dużym nakładzie. 

Polecam tą piękną powieść. Znajdziecie tu również wiele sekretów, które obie bohaterki ukrywają przed sobą, jak i przed światem. 

Za egzemplarz dziękuję Wydawnictwu Luna

Link do opinii
Avatar użytkownika - zaBOOkowana
zaBOOkowana
Przeczytane:2022-04-13, Ocena: 4, Przeczytałem, Mam,

Panna Eliza jest poetką, jednak gdy pragnie wydać swój tomik poezji, wydawnictwo poleca jej stworzyć coś bardziej praktycznego, ponieważ w XIX wieku pisanie wierszy przez kobiety nie było mile widziane. Zapadła decyzja, by była to książka kucharska, choć Eliza jest sceptycznie nastawiona, ponieważ nigdy wcześniej nie przebywała zbyt długo w kuchni. Jednak z upływem czasu kobieta zakochuje się w gotowaniu i znajduje w niej swoją pasję, a przy książce pomaga jej Anna, biedna dziewczyna, która nie miała z czego utrzymać niezdatnych do pracy rodziców, a która z kolei kocha gotowanie. Gdy dwie kobiety połączą wspólne siły, nie tylko powstanie niejedno dzieło sztuki, ale także piękna, prawdziwa przyjaźń.

 

Poezja o gotowaniu pisana prozą. Ta książka powinna trafić do każdej osoby, która uwielbia spędzać czas w kuchni! Miłość do gotowania obecna jest w każdym zdaniu. Nie dość, że bohaterki tworzyły pachnące i smaczne dania, to jeszcze w tle mamy przyjaźń dwóch kobiet, które pochodzą z zupełnie innych światów. Bardzo jestem ciekawa ostatecznej wersji książki kucharskiej autorstwa panny Elizy. Wierzę, że by mnie zachwyciła!

 

Dodam jeszcze, że jest to powieść oparta na faktach, inspirowana postacią Elizy Acton, autorki bestsellerowej książki kucharskiej.

 

Przenieście się do kuchni panny Elizy i poznajcie te cudowne smaki i aromaty wydobywające się z gotujących się garnków!

Link do opinii

Anglia. Rok 1835.
Do Londynu zaczynają docierać nowe przysmaki, przyprawy i owoce, ale nikt zbytnio nie wie, jak ich używać.
Kiedy wydawca proponuje Elizie Acton napisanie, zamiast kolejnego tomiku poezji, książki kucharskiej, kobieta początkowo odmawia. Bankructwo jej ojca zmienia wszystko i Eliza postanawia spróbować. Chociaż nigdy wcześniej nie gotowała, powoli zaczyna odkrywać w sobie talent i pasję do tworzenia nowych potraw.
Pomagać jej będzie Ann. Biedna dziewczyna bez środków do życia.
I chociaż dzieli je wszystko, nawiązują głęboką przyjaźń. Razem też stworzą książkę, która zrewolucjonizuje spojrzenie na gotowanie.

To była jedna z najcudowniejszych książek, jakie kiedykolwiek przeczytałam.
Pełna smaków, aromatów i ciepła.
Pełna uczuć i pysznego jedzenia.
Pasji, niezależności i dążenia do wyznaczonego celu.
Miłości.
Tej pięknej i tej trudnej.
Oraz wyborów, które niejednokrotnie podejmujemy w naszym życiu.

Inspirowana prawdziwą historią Elizy Acton, autorki pierwszej książki kulinarnej dla kobiet z niższej klasy. A o tym bardziej szczegółowo przeczytacie w załączonej na końcu nocie historycznej. Tam też znajduje się kilka z jej przepisów.

Ja Wam tę pozycję ogromnie polecam i zapraszam do czytania.

Link do opinii
Inne książki autora
Joyce Girl: Pasja i upadek. Literacka opowieść o córce Jamesa Joyce`a
Annabel Abbs0
Okładka ksiązki - Joyce Girl: Pasja i upadek. Literacka opowieść o córce Jamesa Joyce`a

Nikt nie zapłacił za swój talent tak wysokiej ceny. Hipnotyzujący portret Lucii Joyce Awangardowy Paryż, zadymione bary i bohema artystyczna lat 20. Lucia...

Zobacz wszystkie książki tego autora
Recenzje miesiąca
Kalendarz adwentowy
Marta Jednachowska; Jolanta Kosowska
 Kalendarz adwentowy
Grzechy Południa
Agata Suchocka ;
Grzechy Południa
Stasiek, jeszcze chwilkę
Małgorzata Zielaskiewicz
Stasiek, jeszcze chwilkę
Biedna Mała C.
Elżbieta Juszczak
Biedna Mała C.
Sues Dei
Jakub Ćwiek ;
Sues Dei
Rodzinne bezdroża
Monika Chodorowska
Rodzinne bezdroża
Zagubiony w mroku
Urszula Gajdowska ;
Zagubiony w mroku
Jeszcze nie wszystko stracone
Paulina Wiśniewska ;
Jeszcze nie wszystko stracone
Zmiana klimatu
Karina Kozikowska-Ulmanen
Zmiana klimatu
Pokaż wszystkie recenzje
Reklamy