Rozmowy o Kresach i nie tylko
Janusz M. Paluch

Ocena: 0 (0 głosów)

Książka zawiera wybrane wywiady przeprowadzone przeze mnie w latach 1995–2010, które ukazały się na łamach „Cracovia Leopolis” – kwartalnika wydawanego przez Krakowski Oddział Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich oraz nowojorskiego „Przeglądu Polskiego” – dodatku kulturalnego do „Nowego Dziennika”. Moich rozmówców łączy miłość do Kresów: niektórzy się tam urodzili, dla innych są przybraną ojczyzną duchową. W rozmowach tęsknota za utraconą – zdaje się, że już bezpowrotnie – krainą dzieciństwa przeplata się z krwawymi wspomnieniami pogromów i troską o pozostałe tam polskie dziedzictwo kulturowe. Lecz nie tylko to… Często są to opowieści o prywatnych losach ludzi, których droga zaczęła się na Kresach lub tam prowadziła. Przy tych krzyżujących się nieraz drogach ich życia leżą dwa miasta: Lwów i Kraków. W rozmowach ukształtował się pomost pamięci pomiędzy minionym światem i współczesną rzeczywistością.

Niektórych z moich rozmówców – Krystyny Bobrowskiej, Jerzego Hordyńskiego, Tadeusza Krzyżewskiego, Janusza Kurtyki, Tadeusza Noworolskiego i o. Adama Studzińskiego – nie ma już dziś z nami. Z tym większym wzruszeniem czytałem ich wypowiedzi, przypominając sobie chwile spędzone z nimi. Uświadomiłem sobie, jak ważną formą dziennikarską jest wywiad, który zatrzymuje dla potomnych myśli, słowa, a nawet głosy ludzi. Szczególnie, gdy są to świadkowie kultury i historii, które przeminęły.

Pragnę podziękować wszystkim, którzy przyczynili się do powstania tej książki. Przede wszystkim moim rozmówcom oraz tym, którzy zachęcali mnie do opublikowania wywiadów: panu Andrzejowi Chlipalskiemu, redaktorowi naczelnemu „Cracovia Leopolis”, i pani Aleksandrze Ziółkowskiej-Boehm, która z odległych Stanów Zjednoczonych wspiera moje poczynania. Podziękowanie kieruję również do dyrektora Małego Wydawnictwa, pana Marka Łosia, który podjął to wydawnicze ryzyko, oraz pani redaktor, Marioli Szafarz za pracę nad całością i cierpliwość wobec grymaśnego autora rozmów.

Jest naturalnym, że przez kilka czy nawet kilkanaście lat, które upłynęły od chwili spotkania z rozmówcami, wiele się zmieniło w poruszanych tematach. Chciałbym jednak, by nasze rozmowy pozostały świadectwem tamtego czasu. Dlatego niezbędne uaktualnienia zaznaczone są w postaci przypisów. Tam, gdzie była taka możliwość, teksty zostały oddane do ponownej autoryzacji.

Janusz M. Paluch