Rosja
Edward Rutherfurd

Rosyjska podróż przez wieki...

Wciągająca, malownicza i... pełna głębi podróż przez czas i historię. Przez historię naszego wschodniego sąsiada, która... może, jak się okazuje, być i monumentalna i jednocześnie ciekawa, niczego z owych dwóch walorów przy ich połączeniu nie tracąc. Rutherfurd łączy historię z prozą i... wychodzi mu to nadzwyczaj dobrze.

Ciężko jednoznacznie wskazać coś, co bez pudła będzie esencją tego, co w Rosji jako kraju może urzec, jednak jeśli coś takiego istnieje - a mam co do tego, po lekturze, coraz mniej wątpliwości - to Rutherfurd był w stanie bezbłędnie to uchwycić. Kraj dziki, a jednocześnie cywilizowany, łączący w sobie Wschód z Zachodem, wielkie miasta i bezkresne stepy, surowość klimatu i ludzkich dusz w połączeniu ze wspomnianych dusz życzliwością i otwartością... Czy Rosja to kraina kontrastów? Trochę (bardzo?) tak... może właśnie te kontrasty, jednocześnie bliskość i kulturowe oddalenie, różnice w rozumowaniu przy jednoczesnym jego podobieństwie... może to właśnie w tej krainie i jej mieszkańcach może urzec? - i urzeka? Być może... A może chodzi po prostu o dar autora do snucia opowieści?, do pewnej syntezy istoty rzeczy na przestrzeni dziejów? Również i to jest prawdopodobne... Tak czy inaczej - obok tej książki chyba nie sposób przejść obojętnie.

Poza rysem dziejowym szalenie ciekawe są w tej książce pewne kontrasty społeczne i ich ukazanie... chłop i jego pan, pop obok Żyda, kozactwo, carat... Tyle sprzeczności ujętych w ramy jednej powieści i, dokładnie tak jak się to na przestrzeni wieków odbyło, sprzeczności współistniejących obok siebie, przenikających się, a do tego (paradoks?) przez swe odmienności chyba trochę... uzupełniających się. I tworzących pewną całość, która określa czym jest "Rosja" - i jako kraj, i jako społeczeństwo, pewna zbiorowość ludzi ukształtowanych wspólną historią i dziejowymi doświadczeniami... Niby wszystko to wiemy, wszystkiego można dowiedzieć się i przeczytać o tym z innych książek, jednak taka 888-stronicowa synteza... robi wrażenie. I, jak to przy syntezach bywa, daje pewną nową perspektywę i świeże spojrzenie na całość. Za to wszystko wielkie brawa dla autora.

Książka... bardzo bardzo do polecenia. Nie tylko dla miłośników historii ;)

Dziękuję Wydawnictwu Czarna Owca za egzemplarz recenzencki.

Recenzja znajduje się także na moim blogu:
https://cosnapolce.blogspot.com/2018/01/rosja-rutherfurd-edward.html

Barwna, efektowna i niesamowicie soczysta opowieść o kraju potężnym, bezkresnym i trudnym, o ludziach tam żyjących i wielkiej historii. Nie brak w niej nadziei, marzeń, rezygnacji i zwątpienia zwykłych ludzi ale również historycznych wydarzeń, wielkich postaci i autentycznych miejsc.

W niesamowicie bogate tło historyczne autor wplótł losy bohaterów, ich codzienne życie, wybory i decyzje, które są determinowane polityką i sytuacją kraju, w którym żyją. A bohaterów autor wykreował bardzo różnorodnych, wyrazistych i niedoskonałych ale bardzo autentycznych.

To co bardzo mi się podobało to niesamowicie barwny przekrój społeczny. Nie brak tutaj barbarzyńskich Tatarów, wojowniczych Kozaków, zniewolonych chłopów, wykorzystywanych robotników, szlachty, potężnych carów, rewolucjonistów czy prześladowanych Żydów…. Ich losy splatają się i odsłaniają nam niezwykłe bogactwo rosyjskiej historii, kultury, religii, tradycji i obyczajów tego pełnego sprzeczności kraju. Autor bardzo plastycznie opisał codzienne życie bohaterów, ich stroje, styl życia co doskonale pokazuje nam ówczesne realia.

Lektura to bardzo ciekawa i interesująca i nie trudno się w niej zaczytać, gdyż styl autora jest prosty i nieskomplikowany a jednocześnie wyrazisty i obrazowy co sprawia, że nadmiar informacji nie przytłacza a barwni bohaterowie powodują, że z ogromną ciekawością chcemy poznać ich dalsze losy.

„Rosja” to powieść, saga rodzinna w którą został wpleciony szkielet historyczny, więc nie powinno dziwić, że niektóre wydarzenia zostały pominięte a inne potraktowane po macoszemu. Nie zmienia to jednak faktu że, książkę czyta się jednym tchem, na długie godziny i dni znikając w tej opowieści.