Okładka książki - Przyroda parku pałacowego w Lubostroniu

KUP TERAZ

Przyroda parku pałacowego w Lubostroniu
pod red. Józefa Banaszaka i Haliny Ratyńskiej

Ocena: 0 (0 głosów)

Parki wiejskie (podworskie) są w sposób nierozerwalny związane z historią i kulturą naszego kraju. Zakładano je od setek lat praktycznie przy wszystkich majątkach ziemskich, a okazałe rezydencje szczyciły się pieczołowicie pielęgnowaną zielenią zajmującą nieraz powierzchnię kilkudziesięciu ha. Założenia parkowe, jak wszystkie działania człowieka, kształtowała moda. Dwa najbardziej znane style to wymuskane sztuką ogrodniczą ogrody francuskie, tworzone w oparciu o sztywne linie geometryczne i nasadzenia. Bardziej zgodny z naturą był styl ogrodów angielskich, gdzie w stopniu maksymalnym starano się wykorzystać walory krajobrazu i istniejącą, wysoką zieleń. Często spotyka się parki o charakterze mieszanym: na froncie pałacu są założenia ogrodu francuskiego, a na zapleczu rozciąga się park w stylu angielskim, łączący się w sposób naturalny z sąsiadującymi lasami. Ponieważ parki wiejskie zwykle tworzono w oparciu o istniejące drzewostany, mimowolnie przyczyniano się w ten sposób do ich zachowania. Tym samym właśnie na ich obszarze spotkać można okazałe drzewa będące reliktami dawnych puszcz. Zwykle zakładane były na terenie zróżnicowanym morfologicznie, w sąsiedztwie wód płynących lub zbiorników, co przyczyniało się do zwiększenia atrakcyjności krajobrazowej. Z drugiej strony na ich obszarze świadomie kształtowano wnętrza krajobrazowe poprzez kompozycje otwartych przestrzeni, grup drzew i krzewów oraz pozostawianie wolnorosnących okazałych drzew, a także świadome wprowadzanie roślin o dużych walorach ozdobnych, zwykle obcych naszej rodzimej florze. Częstym zjawiskiem było także budowanie sztucznych ruin, grot i kopanie zbiorników wodnych czy podpiętrzanie cieków. Znaczenie biocenotyczne parków, ich rola w zachowaniu rodzimych gatunków, między innymi leśnych, w otwartym krajobrazie rolniczym zostały docenione przez biologów już przed laty (np. publikacje Olaczka 1970, 1972b, 1981, Falińskiego 1976, Fijałkowskiego, Kseniak 1982, Dombrowicz 1993, a z ostatnich opracowań artykuł Latowskiego i Zielińskiego 2001). Jeszcze wcześniej prowadzone były inwentaryzacje zasobów dendroflory, zarówno rodzimej, jak i introdukowanej. Dane takie dostarczają cennych informacji pozwalających na ocenę możliwości aklimatyzacji drzew i krzewów obcego pochodzenia w skali nawet kilkuset lat. Dla turystów nie zainteresowanych głębszym wnikaniem w przyrodnicze czy kulturowe znaczenie, parki podworskie, szczególnie te zadbane, są po prostu oazami wysokiej zieleni i pozwalają na relaks w pięknym krajobrazie. Zespół pałacowo-parkowy w Lubostroniu – perła Pałuk nie posiadał dotąd kompleksowego opracowania szaty roślinnej. Częste wizyty w gościnnym pałacu przyczyniły się do podjęcia decyzji zbadania flory i roślinności w jego najbliższym otoczeniu. Rozpoznaniami objęto spontaniczną florę roślin naczyniowych, potencjalną roślinność naturalną i roślinność rzeczywistą. Przy kształtowaniu tej ostatniej uwzględniono zarówno warunki siedliskowe, jak i stopień oraz rodzaj antropogenicznych oddziaływań.