30 lat obserwacji szympansów nad potokiem Gombe.
W czerwcu 1960 roku, w wieku 26 lat Jane Goodall trafiła do Tanzanii i wyposażona w niewiele więcej poza notatnikiem, lornetką i pasją poznawania natury zaczęła obserwować życie szympansów w Narodowym Parku Gombe Stream. O naszych najbliższych żyjących krewnych wiedziano wtedy bardzo niewiele, toteż każde dokonywane przez młodą badaczkę odkrycie stawało się prawdziwą sensacją. Podchodząc do badań w sposób zupełnie nowatorski, Jane Goodall wniknęła - jak nikt przed nią - w życie społeczności szympansów i dostrzegła, że nasi krewni nie różnią się od nas samych w aż takim stopniu, jak skłonni byliśmy sądzić. Myślą, rozwiązują problemy, kochają, nienawidzą, potrafią się cieszyć i smucić. Prowadzą również ze sobą wojny, a nawet popełniają morderstwa.
"Przez dziurkę od klucza" to niezwykła opowieść, której bohaterami są szympansy. Goodall towarzyszy im w radościach i smutkach, opisuje przyjaźnie i waśnie, dochodząc do punktu, w którym świat tych zwierząt zaczyna się przenikać z naszym.
Dr Jane Goodall - brytyjska prymatolog i antropolog. Przez ponad pół wieku prowadziła obserwacje zachowań szympansów w ich naturalnym środowisku i obecnie uważana jest za najwybitniejszego w świecie eksperta w tej dziedzinie. W 1977 r. założyła The Jane Goodall Institute, który prowadzi liczne programy, mające na celu ochronę środowiska naturalnego poprzez wspieranie edukacji i rozwoju lokalnych społeczności. Autorka kilkudziesięciu książek, uhonorowana za swoją działalność licznymi wyróżnieniami i nagrodami, w tym Orderem Imperium Brytyjskiego, francuską Legią Honorową, Medalem Tanzanii, Medalem Hubbarda nadawanym przez National Geographic Society, Nagrodą Księcia Asturii i tytułem Wysłannika Pokoju ONZ.
Informacje dodatkowe o Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych:
Wydawnictwo: Prószyński i S-ka
Data wydania: 2019-10-08
Kategoria: Popularnonaukowe
ISBN:
Liczba stron: 288
Tytuł oryginału: Through a Window. Thirty years with the chimpanzees of Gombe
Kup książkę Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych
Zobacz także
Przez dziurkę od klucza. Najważniejsza książka o naszych najbliższych krewnych - opinie o książce
Jane Goodall, znana jako wybitna specjalistka życia szympansów, przedstawia zdumiewającą i pouczającą opowieść o cudach królestwa roślin. Jane Goodall...
Przeczytane:2022-06-27, Ocena: 5, Przeczytałam, 52 książki 2022, 26 książek 2022, 12 książek 2022,
Książka dla bardziej wymagających czytelników - pokazuje blaski i cienie życia szympansów oraz skłania do refleksji.
Jane Goodall to przede wszystkim odważna badaczka, która postanowiła zająć się obserwacjami bardzo blisko z nami spokrewnionego gatunku zwierząt - szympansami, o którym to wcześniej wiedzieliśmy naprawdę niewiele. Trwające kilka dekad badania, w które zaangażowanych było sporo osób (m.in. studentów, ale i mieszkańców okolicznych terenów), dostarczyły wielu informacji na temat tych zwierząt. Były wśród nich reakcje kojarzące się nam z miłością, opiekuńczością i przywiązaniem, ale również akty przemocy, a nawet przypadki kanibalizmu. Jedne szympansy budziły pozytywne emocje u obserwujących je osób, a inne wywoływały poczucie strachu i zagrożenia.
"Przez dziurkę od klucza" to książka wymagająca skupienia, uważności oraz chęci dostrzeżenia tego, czego inni często widzieć po prostu nie chcą - złożoności zachowań głównych bohaterów oraz licznych podobieństw i analogii w stosunku do sposobu funkcjonowania ludzi, w tym m.in. zdolność do odczuwania bólu, a także poczucia straty po utracie bliskich.
Publikacja nie jest rodzajem wykładu, a raczej interesującą opowieścią o relacjach pomiędzy poszczególnymi osobnikami, o zawiązujących się między nimi sojuszach oraz o przejawach i próbach dominacji nad innymi przedstawicielami gatunku (i nie tylko). Autorka sporo miejsca poświęca relacjom między samcami i samicami w różnym wieku, dzieli się przykrymi doświadczeniami, które prawie spowodowały przerwanie prowadzonych obserwacji (porwanie studentów zaangażowanych w badania).
Jane Goodall w swojej książce zwraca też uwagę na okrucieństwa, jaki spotykają szympansy ze strony człowieka - handel "żywym towarem" (ale i dla mięsa), cele zarobkowe (np. fotografowanie się turystów z przebranymi w dziecięce ubranka młodymi szympansami, którym wyrywa się zęby, by nie gryzły klientów, narkotyzuje się je, w klubach nocnych są karane poprzez przytykanie do ciała rozżarzonych niedopałków papierosów, bywają też tresowane i bite ołowianymi rurkami owiniętymi w gazetę, by posłusznie odgrywały role cyrkowe lub filmowe). W laboratoriach nie jest im lepiej, ponieważ warunki, w jakich przebywają są bardzo często niedostosowane do ich potrzeb.
"Ludzie znający tajniki handlu oceniają, że na każdego szympansa, który przeżyje do końca pierwszego roku niewoli w miejscu ostatecznego przeznaczenia, umiera dziesięć do dwudziestu maluchów."
Lektura skłania do refleksji, do czego jesteśmy zdolni jako ludzie i na ile spraw wydajemy się być ślepi w imię tzw. postępu i wiary w wyższość człowieka nad innymi zwierzętami.
Książkę polecam szczególnie tym, którym nie jest obojętny los zwierząt oraz nasza wspólna przyszłość i koegzystencja.
"Jeśli my, w świecie zachodnim, widzimy chłopca bijącego wychudłego osła, który musi ciągnąc ładunek ponad jego siły, jesteśmy oburzeni. To jest okrucieństwo. Ale wyrwanie niemowlęcia szympansa z ramion matki, zamkniecie go w ponurym świecie laboratorium, wstrzykiwanie ludzkiej choroby zakaźnej - gdy dzieje się to w imię Nauki - nie uważamy za okrucieństwo. A jednak w końcu zarówno osioł, jak i szympans są wyzyskiwane i nadużywane dla ludzkiej korzyści. Dlaczego jedno jest okrucieństwem, a drugie nie?"
Warto zadać sobie podobne pytania. Zapraszam do lektury... i refleksji.
Książkę wygrałam w konkursie zorganizowanym przez Biotechium na YT.