Postępowanie umorzone
Claudio Magris

Triest, 1963 rok. W tajemniczych okolicznościach ginie w pożarze kolekcjoner militariów, który na ich zbieranie poświęcił całe swoje życie. Armaty, czołgi, łodzie podwodne, różnego rodzaju broń mają dokumentować grozę wojny i wskazywać na konieczność pokoju. Eksponaty mają zostać umieszczone w Muzeum Wojny, którego projekt opracowuje Luisa Brooks. Czytając zebrane dokumenty i zajmując się eksponatami kobieta zaczyna coraz bardziej utożsamiać się z kolekcjonerem, który spłonął. Grzebiąc w jego papierach czuje się, jakby przerzucała popioły spalonego ciała, które tylko prowadzący śledztwo potrafili odróżnić od popiołu trumny, w której spał z hełmem na głowie i w masce samuraja na twarzy. Z magazynu zginęły cenne notatniki zawierające drażliwe materiały. Kolekcjoner zapisał w nich słowa wyryte na ścianach cel i kibli przez więźniów mających zginąć w nazistowskim piecu krematoryjnym Risiery, jedynym we Włoszech. Ściany z napisami w czasie pokoju zamalowano białą farbą. Kolekcjoner zdążył odczytać i skopiować te napisy oraz nazwiska wysoko postawionych kolaborantów. Czy komuś w Trieście zależało na zniszczeniu tych dowodów? Naziści w Risiery ,,wysłali na śmierć kilka tysięcy osób, pośród powszechnego milczenia, jakie trwało także po wojnie." Czyżby było za wcześnie na ujawnienie drażliwych informacji? Czy zbrodniarze zdążyli już umyć ręce brunatne od krwi? Inspiracją dla autora do stworzenia głównego bohatera powieści był profesor Diego de Henriquez, wybitny triesteńczyk, który poświęcił całe swoje życie zbieraniu broni i sprzętu wojennego mającego posłużyć do założenia Muzeum Wojny. W tajemniczych okolicznościach zginął w pożarze magazynu, gdzie spał wśród eksponatów. Claudio Magris zaczerpnął motyw do książki z rzeczywistości, ale przerobił ją i stworzył fikcję literacką. W powieści stopniowo odkrywał koleje życia bezimiennego kolekcjonera i rodziny Luisy. Autor na przykładzie losów rodziny Luisy Brooks, która była córką Żydówki i czarnoskórego amerykańskiego żołnierza ukazał prześladowania, życie uchodźców i historię ludzkiego cierpienia. Luisa pamiętała z dzieciństwa, że jej matka nigdy nie chciała pojechać z nią nad morze, ale jako dziecko nie zdawała sobie sprawy, że nad ,,triesteńskim morzem unosił się i rozpraszał cuchnący dym spalonych ciał dochodzący od strony miasta." Jej matka to wiedziała i chciała ochronić swoją córkę przed bolesną wiedzą. Claudio Magris w tej powieści dobitnie wskazuje na konieczność wyeliminowania wojny, która przynosi tylko cierpienie i śmierć. Wojna to nie dziecinna zabawa lalkami i plastikowymi żołnierzykami. Nie da się na powrót przyczepić oderwanej głowy, przykleić nogi, czy przyszyć guzika zamiast oka... Należy wykorzenić w ludziach radość płynącą z niszczenia i zabijania. Życie też porównuje do wojny, walki o lepszy byt. Krytykuje wojnę płci, fałszywą miłość, bezlitosne spory rodzinne o majątek po zmarłym, a także procesy cywilne, gdy ,,dzieci pozbawiają majątku rodziców, brat pozwala umrzeć z głodu drugiemu bratu, pozbawiając go marnego kawałka chleba, małżonkowie ubezwłasnowolniają się nawzajem i wysyłają do szpitala psychiatrycznego z powodu trzypokojowego mieszkania, krewni nienawidzą się i dręczą..." Zło jest obecne w życiu bez względu na epokę historyczną, nie ma końca przemocy, a ludzie, którzy za ścianą milczenia ukrywają zbrodniarzy są też winni. ,,Postępowanie umorzone" to zwarty, wielowątkowy tekst, pełen odniesień historycznych, kulturowych i filozoficznych, które układają się w swoistą mozaikę przetykaną zdaniami w języku hiszpańskim, angielskim, francuskim, a także zwrotami łacińskimi. Choć powieść jest pokaźna, to czyta się bardzo dobrze dzięki krótkim rozdziałom. Autor rozbudza ciekawość czytelnika, ale nie podaje wszystkiego na tacy, trzeba wielu rzeczy domyślać się, odczytywać symbole i znaczenia, myśleć i szukać dodatkowych informacji. Proza tego włoskiego pisarza charakteryzuje się pięknym, erudycyjnym językiem i głębokimi filozoficznymi przemyśleniami. Polecam ją ambitnym czytelnikom, którzy docenią kunszt autora:) http://magiawkazdymdniu.blogspot.com/

(Kliknij aby rozwinąć opinię)