Porwane. Boko Haram i terror w sercu Afryki
Wolfgang Bauer

Boko Haram to najkrócej mówiąc powstała w Nigerii sekta, domagająca się wprowadzenia w kraju szariatu i zakazania zachodniej oświaty. Do osiągnięcia swych celów chętnie wykorzystuje broń, terror i różnego rodzaju przemoc, w tym porwania i morderstwa. Znęcają się i pastwią nad uprowadzonymi kobietami, ale w przeciwieństwie do mężczyzn, rzadko padają one ofiarą zabójstw.

„Terrorystyczna sekta wyrosła na obszarze, który należy do najbiedniejszych na świecie. Większość ludności żyje za mniej niż dolara dziennie. Prawie trzy czwarte ludności to analfabeci. Nigeria ma największy na świecie odsetek dzieci nieuczęszczających do szkoły”.

Nigdy nie słyszałam o tej grupie. Co ciekawe, na liście organizacji terrorystycznych figuruje ona obok tak znanych ugrupowań jak choćby Al-Kaida. Przejmująca sytuacja kobiet w Nigerii i związki z terroryzmem sprawiły, że tytuł ten był dla mnie obowiązkowy, odkąd ujrzałam go w zapowiedziach. Fakt, że na ten temat niczego wcześniej nie słyszałam, dodatkowo pogłębiał moją ciekawość.

Najbardziej podoba mi się forma, z jakiej autor skorzystał przy realizacji tematu. Rozmowy z ocalonymi kobietami pozwalają nam zrozumieć powagę sytuacji, poznać fakty, a także zrozumieć nieco koszmar przez jaki przeszły. A bohaterki dzielą się z nami chętnie swoimi doświadczeniami. Naprzemienne wypowiedzi kobiet bardzo dobrze się uzupełniają, nie powodując przy tym zbędnego chaosu, wprowadzając nas w świat, jakiego istnienia nie podejrzewaliśmy nawet w koszmarach. Dlaczego? Bo tak niewiele się mówi na ten temat.

„Zostawili mi tylko imię. Wszystko inne zabrali. Jestem teraz kimś innym. Czuję to. Jestem kimś, kogo nie znam”.

Reportaż czyta się szybko i lekko, mimo trudnego tematu i niewesołego przesłania. Naprzemienne wypowiedzi, stosunkowo krótkie rozdziały, pojawiające się zdjęcia i cytaty sprawiają, że kolejne strony upływają nam niepostrzeżenie, angażując nas w lekturę i wprawiając w zdumienie nieuchronnie nadchodzącym zakończeniem.

Dla bohaterek książki tabu nie istnieje. Szczegółowo dzielą się z nami swoimi przeżyciami, wspominając nawet największe okropieństwa, które spotkały je ze strony oprawców. Wśród ich relacji pojawiają się porwania, gwałty, zamachy, morderstwa, a to jedynie fragment niegodnej pozazdroszczenia rzeczywistości. Codzienność, w jakiej przyszło im żyć przeraża, szokuje, napawa niepokojem i niepewnością. A emocje te czuje się w takcie czytania bardzo intensywnie.

Z pewnością nie jest to temat, o którym czyta się przyjemnie. Niemniej jednak nie zniknie on mimo naszej niewiedzy czy obojętności. A obojętnym pozostać nie możemy. Patrząc na zamieszczone w publikacji fotografie widziałam kobiety młode a jednak zniszczone życiem, poturbowane przez los. Nie potrafię im pomóc, ale chcę lepiej poznać ich historie.  

To jedna z tych książek, z którymi niełatwo się rozstać, choć czytelnik robi to z pewną ulgą. Niełatwo pozbyć się ciężaru, który przyjmujemy na siebie wraz z tą lekturą. Ta niewielka objętościowo książka przygniata i zapada w pamięć, a także wyczerpuje temat. Na więcej stron nie miałabym już siły, a może odwagi. Nie jestem tak dzielna jak One. 

Porwane. Boko Haram i terror w sercu Afryki to reportaż, który mimo tego, że przedstawia rzeczywistość okrutną i przerażającą, czytało mi się naprawdę dobrze. Przede wszystkim to zasługa budowy tego reportażu-wyznania kobiet są przerywane krótkimi komentarzami, krótkimi notatkami na temat całej tej organizacji, na temat tego, jak ona działa.

Boko Haram to sekta o charakterze terrorystycznym, dążąca do zdobycia jak największego wpływu, władzy w Nigerii. Codziennie Boko Haram porywa niewinne kobiety i robi z nich żony swoich żołnierzy. Codziennie kobiety te są przetrzymywane w złych warunkach, gwałcone przez swoich narzuconych mężów i bite za każde przewinienie. Niektóre z nich są szkolone na „specjalne misje", które polegają na wysadzeniu się w miejscu publicznym. Często wysyłane są na te misje dzieci-bo one do końca nie wiedzą co się stanie.

Po przeczytaniu tej książki poczułam dziwny niepokój. Rzeczywistość nigeryjskich kobiet, ale i mężczyzn, których Boko Haram również nie oszczędza, przytłoczyła mnie i sprawiła, że zapragnęłam dowiedzieć się więcej o tej organizacji. Co więcej, ta książka sprawiła, że mam ochotę sięgać po więcej reportaży. Uświadomiła mi, jak mało wiem o świecie i jak wiele bólu i tragedii zostaje przemilczane w dzisiejszym świecie.

Polecam ten reportaż z całego serca.