Oko w oko ze śmiercią
Stefania Jagielnicka-Kamieniecka

Konfrontacja z groźbą śmierci na chorobę nowotworową powoduje, że główna bohaterka powieści Tosia szuka przyczyny zarówno w genetycznym obciążeniu jak i we własnej psychice oraz stylu życia. Wspomina i analizuje wszystkie przypadki raka w swej rodzinie oraz swoje dramatyczne przejścia na zajmująco nakreślonym tle społeczno-politycznym PRL-owskiego Śląska, zwłaszcza trudnego procesu integracji Ślązaków z ludnością napływową. Przekonana jest, że największym jej wrogiem jest stres, którego nie brakuje również w ciekawie opisanym jej wyobcowanym życiu w społeczeństwie niemieckim. Interesuje się też przypadkami samoistnego pokonania nowotworu, ma nadzieję, że może i jej się to uda. Początkowo buntuje się przeciw złemu losowi i podejmuje usilne próby walki z chorobą. W końcu jednak dochodzi do przekonania, że musi umrzeć. I wówczas, kiedy ogarnia ją rezygnacja, a właściwie pokorne, spokojne pogodzenie się z koniecznością śmierci, w jej psychice oraz w ciele zachodzi przedziwny proces uzdrowienia, natomiast w życiu następuje spełnienie wielkiej miłości. Pomysł niby prosty, ale stojące mocno w opozycji do losów bohaterki zakończenie powieści stwarza ekscytujące napięcie. To pasjonująca lektura. Jest w niej tajemnica, namiętność, dramat, napięcie i nieoczekiwane zakończenie. Bardzo ciekawie ujęto tu problem relacji polsko-niemieckich, a także tego, jak obie nacje odnoszą się do Ślązaków. Dawne krzywdy, niereformowalne poglądy, wzajemna niechęć, są dalej obecne. Stopniowo zanikają, wraz z nadejściem kolejnych, młodych pokoleń, które nie chcą rozdrapywać starych ran. Pamięć jest ważna, ale nauka wyciągnięta z niej - to coś o wiele cenniejszego. Autorka opisuje też proces mentalnego (bo jest on następstwem, lub powodem faktycznego wyjazdu) odchodzenia od Polski i Śląska. Tego, jak kształtowała się świadomość przesiedlonych, emigrantów i urodzonych już za granicą. Stefania Jagielnicka-Kamieniecka prezentuje nam paletę barw, od szarości PRL-u, po bujność czasów współczesnych. Różnicę pomiędzy tamtym wschodem i zachodem. Tym, za czym nasi rodacy tęsknili, czego łaknęli bardziej niż powietrza. Śmierć ma tu kilka postaci. To rak toczący bohaterkę, który niczym drapieżny ptak kołuje nad dogorywającym. To ludzie, których głupota i ślepa nienawiść do inności, zabijają kulturę, język i myśl. I pamięć. To też bezduszne przepisy prawne, stereotypy i narodowe przywary.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)