Litwa po litewsku
Dominik Wilczewski

Z dużą nadzieją rozpoczęłam lekturę ,,Litwy po litewsku", bo niestety niewiele wiem o tym kraju. Czy moja wiedza znacznie się poszerzyła? Pewnie trochę tak - dowiedziałam się, że na Litwie, podobnie jak w Polsce wszyscy ze wszystkimi się kłócą o to, kto jest narodowym bohaterem, a kto nie, podobnie jak w Polsce ciągle żywa jest dyskusja o udziale zwykłych ludzi w Holokauście (rozdział poświęcony temu tematowi był najciekawszy i przeraziła mnie jednak niewyobrażalna skala tego ludobójstwa). To, co odróżnia nasze dwa kraje to stosunek do niemieckiej okupacji, co w obliczu sytuacji, w jakiej znajdowała się Litwa jest dla mnie w znaczącej mierze zrozumiałe. Część poświęcona Litwie po 1990 roku była najmniej angażująca, chociaż powinno być odwrotnie, bo to przecież czasy nam zdecydowanie bliższe. 

Ale przede wszystkim dostawałam suche fakty: poznałam setki nazwisk i dat, które po 30 minutach wylatywały mi z pamięci, nazwy partii, które w dalszym ciągu niewiele mi mówią. O sylwetkach różnych ważnych osób, które pojawiają się na kartach książki wiem tyle samo, albo i mniej, niż gdybym przeczytała na Wikipedii - są nieciekawie przedstawione, praktycznie bez żadnej ludzkiej cechy, bez pokazania ich indywidualności. To nie jest reportaż. Bardziej przypomina podręcznik z polityki historycznej napisany suchym, mało angażującym stylem. Z tej książki można wysnuć wniosek, że Litwini o niczym innym nie myślą i nie rozmawiają, tylko o tym, kto kolaborował, a kto nie, kto brał udział w czystkach, a kto nie, który pomnik zostawić, a który zburzyć itp. Nic nie dowiedziałam się o kulturze, o tym z jakimi problemami borykają się zwykli ludzie, jak widzą swoją przyszłość, co im się podoba, a co nie, jak spostrzegają swoich sąsiadów, jak rozwija się kraj. Tego się nie dowiedziałam. I jestem rozczarowana.