Bluźnierstwo. Między grzechem a przestępstwem
ks. Andrzej Draguła

By sięgnąć po tę książkę zachęcił mnie entuzjastyczny felieton K. Vargi przeczytany w zbiorze pt. "Setka". Jest to praca naukowa księdza Draguły, profesora Uniwersytetu Szczecińskiego i w sposób przystępny wyjaśnia pojęcia bluźnierstwa, świętokradztwa, profanacji - etymologię, genezę, historię pojmowania od starożytności do dzisiaj. Przedstawione jest wiele ciekawych i spornych kwestii jak np.: transgresja o charakterze kulturowym (w świecie w którym sacrum zanika i nie istnieje w świadomości coraz większej liczby ludzi poszczególne dzieła nie są postrzegane jako profanacja, bo tę zastępuje transgresja - to co ładne-brzydkie zastępuje co co dobre-złe); wartość prowokacji artystycznej; sztuka zaangażowana w aktualne problemy społeczne; konflikt między zakresami różnych wolności, czyli wolności artysty do ekspresji i wierzącego obywatela do ochrony uczuć religijnych; czy lepsze jest wzgardliwe milczenie, powstrzymanie się od drogi sądowej czy należy bezwzględnie bronić naruszonej świętości, co często daje rozgłos i bezpłatną reklamę. Dla mnie najciekawsze były liczne omówione przykłady z wielu różnych dziedzin sztuki polskiej i zagranicznej: - reklama (będąca niektórych sztuką użytkową) np.: wina (lepszego od mszalnego), czipsów (podawanych zamiast hostii), marki odzieżowej (słynny duet Toscani - Benetton) - muzyka (płyta "Jezus Maria Peszek") - plakat filmowy ("Skandalista Larry Flynt", "Amen" - połączenie krzyża i swastyki) - malarstwo (przetwarzane fresku Leonarda da Vinci Ostatnia Wieczerza np. w reklamie samochodu lub w wersji feministycznej, domalowanie wąsów obrazowi Matki Boskiej Częstochowskiej) - rzeźba - (M. Cattelan - polski papież przygnieciony meteorytem) - dramat (Pałyga "Człowiek i karp") - fotografia ("Piss Christ" Andres Serrano) - happening (Pussy Riot w soborze Chrystusa Zbawiciela w Moskwie) I wiele innych. Mnogość i różnorodność przykładów naprawdę zadziwia, a bardzo medialne procesy Dody i Nergala przy nich bledną. Interesujące jest również omówienie zabiegu przeniesienia profanum do sfery sacrum - przeróbki przebojów Madonny, Lady Gagi, Shakiry czy Gangnam Style - w wykonaniu (również polskich) zakonników i zakonnic, które zyskują rozgłos, ale są kontrowersyjne ze względu na nierozerwalne skojarzenia z pierwotnym tekstem, kontekstem erotycznym. Niezwykle cenna i interesująca pozycja książkowa.

(Kliknij aby rozwinąć opinię)